Karekodla güven arttı, elektronik çek çalışması başladı

Sercan AKINCI

İSTANBUL - Ticaretin temel taşlarından biri olan çeklerde karekod dönemi başlıyor. Gelecek yıl hizmete alınacak karekodlu çeklerle, daha güvenli bir ticaret ortamının oluşturulması hedefleniyor. Çekin daha güvenli hale gelmesi için bir sonraki aşama elektronik çek kullanımı.

İstanbul Ticaret Odası (İTO) ile Kredi Kayıt Bürosu (KKB) işbirliğiyle düzenlenen piyasadaki çek sahtekarlığının önlenmesi ve karşılıksız çek sayısının azaltılmasını hedefleyen uygulamaların anlatıldığı “Karekodlu Çek Uygulaması ve Çek Kanunu’nda Yapılan Son Değişiklikler” başlıklı seminer dün gerçekleştirildi. Kredi Kayıt Bürosu Genel Müdürü Kasım Akdeniz de seminerde gerçekleştirdiği sunumla, 1 Ocak 2017’den itibaren zorunlu olan karekodlu çek uygulaması hakkında İTO üyelerine bilgi verdi. Akdeniz, alacak riskini yönetemeyen kişi ve kurumların gelecekte rekabet şanslarının olmayacağını ve işini geleceğe güvenle taşımanın yolunun riski doğru yönetmekten ve müşterileri tanımaktan geçtiğini belirtti.

2017’de gündeme gelecek

KKB olarak karekodlu çekle güvenli ticaretin yolunu açtıklarını anlatan Akdeniz, şunları kaydetti: “KOBİ’lerimiz başta olmak üzere şirketlerin birçoğunun sermayesi yetersiz ve birkaç çekini bile tahsil edemediğinde kendi borçlarını da ödeyemiyor. Borçlarını ödeyemediğinde de ticari itibarı sıfıra iniyor ve iflasa kadar gidebiliyor. O yüzden çekini alacağımız müşterilerimizi iyi seçmek zorundayız. Bunun yolu da karekodlu çekten geçiyor. Hem keşideciye hem de hamile fayda sağlayan karekodlu çek ile keşideci, güvenilirliğini karşı tarafa rahatlıkla gösterebilirken, mal vhizmet alımlarında pazarlık gücünü de artırabiliyor. Hamil açısından da çeki düzenleyen keşidecinin ne kadar güvenilir olduğu, piyasaya olan ödemelerin hangi oranda yapıldığı kolayca anlaşılabiliyor.”

Toplantıda yeni çek konusunda yeni bir çalışma yaptıklarını da söyleyen Akdeniz, KKB ve Bankalar Birliği’nin ‘elektronik çek’ sisteminin yasal zemin çalışmalarına başladığını ifade etti. Akdeniz, bu konunun 2017’de gündeme geleceğini bildirdi.

Seminerde konuşan İTO Başkanı İbrahim Çağlar da Türkiye genelinde bankalara ibraz edilen çeklerin adet olarak yüzde 30’unun, tutar olarak ise yüzde 43’ünün İstanbul’da olduğuna dikkat çekerek, bu yılın ilk 8 ayında İstanbul’da 199 milyar liralık çek kesildiğini ve bu miktarın yüzde 3,2’sinin karşılıksız çıktığını söyledi. Geçen yılın sonunda bu oranın yüzde 3,3 olduğunu belirten Çağlar, “Karşılıksız çek oranı ocak-ağustos döneminde yüzde 3,2’ye geriledi, karekodla daha da düşecek” ifadesini kullandı.

Diğer yandan Türkiye genelinde ilk 8 ayda kesilen çek miktarının 465 milyar lira olduğunu belirten Çağlar, geçen yılın sonunda yüzde 4,1 olan karşılıksız çek tutarının ülke genelinde yüzde 3,9’a gerilediğini kaydetti. Çağlar, “Yapılan kanun değişikliğiyle çeke kaybolan itibarı yeniden iade edildi. Karekodlu çek gibi uygulamalarla, çekte güvenilirliğin daha da pekişeceğine inanıyorum” dedi.

Sistem nasıl işleyecek?

Çek üzerindeki karekodun, Findeks Mobil Uygulaması’na okutulması ile elde edilen Findeks Karekodlu Çek Raporu sayesinde; çekin dolaşımda olup olmadığına, çek yaprağı üzerindeki bilgilerin doğruluğuna ve keşidecinin çek ödeme geçmişine ilişkin detaylı bilgilere anında ulaşılabilecek. Bu yolla çekin riski konusunda detaylı bilgilere ulaşılmış olacak. Öte yandan 9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de zorunlu hale gelmesine ilişkin kararda açıklanan Karekodlu Çekler, Türkiye’de müşterilerine çek defteri verebilen tüm bankalardan talep edilebiliyor.