Kar yağışları, tarım alanlarında kuraklığa karşı sigorta oldu

Sergül Keskin / İSTANBUL

Ülke genelinde tarım yılının başladığı ekim, kasım ve aralık aylarında yağışların normalin altında kalması nedeniyle kuraklık endişesi başgöstermişken, beklenen yağışlar ocak ayında geldi. Ocak ayının ilk günlerinden itibaren ülke genelinde yağmur ve kar şeklinde gerçekleşen yağışlar, kış kuraklığını ortadan kaldırdı. 

2015-2016 yılı tarımsal üretim ve pazarlama dönemi ekim ayı itibariyle başladı. Bu tarihten itibaren başta kışlık hububat olmak üzere, bazı baklagiller, kanola ve bazı sebzelerin ekimleri tamamlandı. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, ekim-kasım-aralık 2015 döneminde kümülatif yağışların genel olarak normalden ve geçen yıl yağışından az oldu. Normali 198.2 milimetre olan kümülatif yağış ortalaması, 138.3 milimetre olarak gerçekleşti. Geçen yıl aynı dönemde ise yağış ortalaması 195.7 milimetre olarak gerçekleşmişti. Yeni tarım yalında kümülatif yağışlarda normale göre yüzde 30.2, geçen yıla göre ise yüzde 29.3 azalma meydana geldi. 

Ekim, kasım, aralık aylarında kümülatif olarak normale göre yağış azalması yüzde 60.8 ile en fazla Akdeniz Bölgesi’nde görüldü. Bu bölgeyi yüzde 50.3 ile İç Anadolu Bölgesi, yüzde 46.9 ile Ege Bölgesi, yüzde 35.6 ile Marmara Bölgesi, yüzde 27.9 ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi, yüzde 5.8 azalmayla Doğu Anadolu Bölgesi izledi. 

Kuru tarımın yaygın olduğu İç Anadolu Bölgesi’nde ekim ayında yağışların normalin yüzde 31.4 üzerinde gerçekleşirken, kasım ayında yüzde 72,3, aralık ayında yüzde 81.4 azalması, hububat ekiminin yoğun olarak yapıldığı bu bölgede ve yağışların azaldığı diğer bölgelerde sıkıntı oluşturmuştu. 

Bayraktar: Yağışlar kış kuraklığını ortadan kaldırdı 

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ocak ayında gelen kar yağışlarının üreticiyi sevindirdiğini bildirerek, şu değerlendirmede bulundu: “Ülke genelinde yağmur ve kar şeklinde gerçekleşen yağışlar, kış kuraklığını ortadan kaldırdı. Özellikle kar yağışı hububat için oldukça faydalı oldu. 8-10 santimetreden az olmamak üzere yağan kar ekili alanların üzerinde adeta ince bir hava tabakası bırakarak, sıcaklık sıfır derece (0°C) olacak şekilde ekili alanları yorgan gibi örtmüştür. Bu kar örtüsü, hem toprağın sıcaklığını koruyacak hem de toprağı nemli tutarak, ekili alanların donması konusundaki endişeleri giderecektir. Kışın yağan ve toprak üzerinde kalan kar, yavaş yavaş eriyerek, adeta ‘damla sulama’ etkisi gösterecek şekilde toprağa karışmaktadır. Böylece toprakta yeterli nem sağlarken, yazın olabilecek kuraklığa karşı bitkileri adeta sigorta etmektedir.” 

Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Başkanı İbrahim Yetkin de kuraklığın ardından gelen yağışların özellikle hububat üretimi için cansuyu olduğunu söyledi.

Don ve fırtına Akdeniz’de ürünlere zarar verdi

TZD'den alınan bilgiye göre ocak ayında yaşanan şiddetli soğuklar nedeniyle birçok ürün zarar gördü. Soğuklar özellikle Akdeniz, Ege ve Karadeniz’in dağlık kesimlerinde zarara yol açtı. Zarar gören ürünlerin başında portakal, limon ve mandalina gibi turunçgil ürünleri geliyor. 

Don özellikle Akdeniz Bölgesi’nde etkili oldu. Bu bölgelerde seralar da soğuktan etkilendi. Biber, patlıcan, domates gibi ürünleri donmaktan kurtarmak için geceleri seralarda soba yakılarak zararın büyümesi önlendi. bu bölgede çilek de dondan etkilenen ürünler arasında yer aldı. 

Dondan kısmen zarar gören bir diğer ürün de fındık oldu. Karadeniz’in sahil kesimlerine yağan kar fındık açısından yararlı olurken, yüksek kesimlerde etkili olan aşırı soğuklar nedeniyle fındık polenleri ve karanfilleri dondan olumsuz etkilendi. 

Ayrıca Antalya il ve ilçelerini etkileyen hortum ve fırtına, Merkez ilçede 250-300 dekar, Demre ilçesinde 700 dekar alanda cam ve plastik seralarda tesisata zarar verirken, sera içinde yetiştirilen domates ağırlıklı olmak üzere yeşillik, biber, patlıcan gibi ürünlerin zarar görmesine neden oldu.

‘AFAD, üreticinin zararını karşılasın’

Antalya Ticaret Borsası Başkan Vekili Halil Bülbül, Antalya’da 17 Ocak 2016 tarihinde etkili olan şiddetli yağış, fırtına ve hortum nedeniyle Demre ve Aksu ilçelerinin büyük zarar gördüğünü, yaklaşık 800 dönümlük alanda 20 milyon TL‘nin üzerinde hasar oluştuğunu belirtti. Güç koşullarda üretim yapan üreticilerin bu afette meydana gelen zararlarının bir an önce karşılanması için TARSİM‘in çalışma yaptığını ifade eden Bülbül, “Ancak üreticilerimizin sadece yüzde 30-35‘lik bir bölümünün seraları sigortalı. Seraları sigortalı olmayan üreticilerimizin üretimden kopmamaları için zararlarının karşılanması önem taşımaktadır. 

Seraları sigortalı olmayan çiftçiler için de Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından zararının karşılanmasını diliyoruz” dedi.

Budak: Üretici seralarda 'don' nöbeti tutuyor, ürünü para etmiyor

CHP Genel Başkan Yardımcısı Çetin Osman Budak, geceleri seralarda ‘don’ nöbeti tutan çiftçileri ziyaret etti. Serik ilçesine bağlı Aşağıoba ve Zeybekler mahallelerinde gece seralarda ‘don’ nöbeti tutan üreticileri ziyaret eden Budak, sorunları dinledi. Budak, girdi maliyetlerinde ciddi artışlar olmasına karşın, ürün fiyatlarının yerinde saydığını, üreticinin kaderine terk edilmiş durumda olduğunu öne sürdü. Dış politikadaki yanlış adımlar nedeniyle ihracatta da bir daralma yaşandığını kaydeden Budak, şöyle devam etti: “Tarımda ciddi bir emek var. Üreticilerimiz, büyük emek verdikleri ürünlerinin soğuk havadan zarar görmemesi için geceleri seralarda yatıyor, ‘don nöbeti’ tutuyor. Ama bu kadar emeğin karşılığını alabildiklerini söylemek mümkün değil. Hükümet, üreticiye yüzünü dönmeli, krizlerin faturasını onların sırtına yüklememelidir. Tarım destekleri, üretici borçları, kriz dönemi dikkate alınarak güncellenmeli.”