Kanun gecikti, 2.5 milyarlık mektup yandı!

LEYLA İLHAN

Müteahhitlerin uzun zamandan beri beklediği ama gecikmelerle ancak 18 Ocak'ta yayınlanarak yürürlüğe giren Tasfiye Kararnamesi teminat mektuplarını kurtaramadı.

Aralık ayında çıkması beklenen ve sektör tarafından umutla beklenen kararnamedeki gecikme 1000'den fazla müteahhidin bankalara verdiği teminat mektuplarını yaktı. Sektörün önde gelen isimleri zararın 2.5 milyar lirayı bulduğunu tahmin ediyorlar. Mağduriyetin özellikle belediyelerin süre uzatımına gitmemesi ve yeni ihalelere girmelerinin engellenmesinden kaynaklandığı da anlatılıyor. Müteahhitler, gecikmeden dolayı, yanan teminat mektuplarının iadesini ve yeni ihalelere girme konusundaki yasağın kaldırılmasını talep ediyor.

20 yıldan bu yana TOKİ, Orman Bakanlığı ve belediyelerle pek çok proje geliştiren Canbaz İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Raşit Canbaz, "Kararın çıkacağı biliniyordu. Buna rağmen özellikle belediyeler süre uzatımına gitmediği için bizim verdiğimiz teminat mektuplarını yaktılar. Biz paramızı alamadığımız için işçilerimize ödeme yapamıyoruz. Ayrıca teminat mektuplarımız yandığı için 1 yıl boyunca yeni ihalelere giremiyoruz. Bu nedenle sadece bizim zararımız 2 milyon lira. Bizim gibi şirketleri düşündüğümüzde oluşan zarar 2.5 milyar lira" dedi.

Kanunun müteahhit firmanın ticari faaliyetine izin verdiğini, bu nedenle verilen teminat mektupların iade edilmesini ve parasını vermesini öngördüğünü aktaran Canbaz, "Süreç içerisinde idareler; gerek ilgili bakanların, gerekse konusunda son sözü söyleyen, Yüksek Fen Kurulu ilgili fiyat artış düzenlemesi - Kamu İhale Kurumu'nun mücbir sebep dahilinde süre verilmesi gerektiği hususlarını dikkate almadılar. Kanun böyle bir yetkiyi verdiği halde buna uymadılar" diye konuştu.

Acil bir fiyat farkı düzenlemesi de yapılmalı

Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün "Sektörün içerisinde bulunduğu şartlar dikkate alındığında, tasfiye düzenlemesi tek başına sektördeki sıkıntının aşılması için yeterli olmadığını ve acil bir fiyat farkı düzenlemesine ihtiyaç duyulduğu görüşü hâkimdir" dedi.

Yenigün, geçmişte yaşanan sıkıntıların önümüzdeki dönemde bir daha yaşanması adına, yapım işlerinin uzun süreli işler olduğunun dikkate alınmasını da istedi. Yenigün şöyle devam ett: "Ne kamunun ne yüklenicinin mağdur olacağı, girdi maliyetlerindeki yukarı veya aşağı hareketlerin sözleşmenin başından itibaren fiyatlara yansıtılacağı bir hesap yöntemi geliştirilmesi sektörün önde gelen beklentisidir"

TEFE-TÜFE farkı tahville ödensin

Müteahhitin bir projeyi tamamlaması için yüzde 25 olan TEFE ve TÜFE farkının verilmesini öneren İMKON Başkanı Tahir Tellioğlu, "Diğer türlü hem firma batacak, hem işin süresi uzayacak, hem de yeni başlayacak olan yüzde 50 daha pahalı yapmak durumunda kalacak" diye konuştu. Tellioğlu, hatta bu konuda devlete önerileri olduğunu, para yerine devlet tahvili verilmesini istediklerini söyledi. Tellioğlu, böylece müteahhitin bunu teminat olarak kullanma imkanına erişebileceğini kaydetti.

İMKON: Üç ay ek süre verilmeli

İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, ülkenin ekonomisine güvenerek sözleşmelerine fiyat farkı maddesini koymadan bir işe yüklenici girenlerin, sonrasında ise dövizdeki yükseliş başta olmak üzere buna bağlı olarak malzeme tedariğinin sağlanamaması ve piyasadaki belirsizlikler nedeniyle işin belirlenen plana yetişememe durumu yaşadığını söyledi. Tellioğlu, "Hükümet ve bakanlar bu durumda 'merak etmeyin, biz zaman ve fiyat farkı vereceğiz' şeklindeki açıklamaları sektörde bir güven oluşturdu. Bu güven üzerine insanlar nasıl olsa mağdur edilmeyeceğiz diye düşündüler. Ancak aralık ayında Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçen tasarının, ocak ayının ortasına kalacağını kimse düşünmüyordu. Dolayısıyla bu tarihten itibaren teminatları yananlara teminatlarının iade edilmesi ve yasaklılıklarının kaldırılmasını talep ediyoruz" diye konuştu.

Tellioğlu, "10 milyonluk işin teminatı 600 bin lira. 600 bin lira yandığında, firmaya verilen zarar sadece alacağını kaybetmekle kalmıyor. Firmanın kredibilitesi de donduruluyor. Dolayısıyla verilen zarar teminatın an azından üç katı oluyor" açıklamasını yaptı. Tellioğlu, işi zaten olağanüstü koşullar oluşmadan önceden çok fazla geciktiren istisnalar hariç, firmaların 2-3 günle teminatlarını yakmanın doğru olmadığını söyledi. Tellioğlu, "Bu firmaların mağduriyetleri giderilmeli. İşlerin de azaldığı ocak, şubat ve mart aylarını kapsayan bir süre uzatımı verilerek, teminatları yananların teminatları kurtarılmış olur ve böylece projelerini yetiştirmesine imkan sağlar" dedi.