İş dünyası yeni teşviki nasıl buldu?

İSTANBUL - Yatırımcıların aylardır beklediği yeni teşvik sistemi açıklandı. Türkiye bu kez sosyoekonomik gelişmişlik endeksine göre 6 bölgeye ayrıldı. Cari açığı azaltmak amacıyla belirlenen stratejik sektörlere yapılacak yatırımlar bölge ayrımı yapılmaksızın en üst düzey teşvik unsurlarından yararlanacak. Bu kapsamda yüzde 90 vergi indirimi ve 50 milyon liraya kadar da faiz desteği sağlanacak. Otomotiv, savunma sanayi, ilaç ve okul yatırımları nerede olursa olsun 5’inci bölge teşvik unsurlarından yararlanacak. Yeni yatırımlarda bölge ve sektör ayrımı yapılmadan yatırım indirimi uygulaması olacak.

İşte iş dünyasının yeni teşvik için değerlendirmeleri

TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi: Yeni teşvik sistemini son derece olumlu bulduk. Yeni sistemin Türk sanayisinin ihtiyaç duyduğu teknolojik dönüşüm süreci için ateşleyici bir etki yapacağına inanıyoruz. İl bazlı bölgesel teşvik sisteminin, Türkiye’nin ihtiyaç duyduğu sosyal barış ortamına da büyük katkı sağlayacağına inanıyoruz.

Orta Anadolu Makine ve Aksamları İhracatçıları Birliği Başkanı Adnan Dalgakıran: Stratejik sektörler için getirilen “Yatırım malı ithal makine ve teçhizat için Gümrük Vergisi muafiyeti” teşviği yerli makinecileri destekleyecek ayrı program oluşturulmalı. Ancak stratejik sektör ilan edilen makinenin gelecek teşviklerle yabancılarla arasındaki farkı da kapatması gerekiyor.

Çelik İhracatçıları Birliği Başkanı Namık Ekinci: Duymak istediklerimizin büyük çoğunluğunu duyduk. Pakette sektörümüzde maliyetleri düşürücü kısımlar var. Ancak ihracattaki kabiliyetimizi kısıtlayıcı olan ve duymak istediklerimizin içinde yer alan çevre katkı payı, enerji üzerindeki TRT, BTV, ETV kesintileri ve ithalattaki KKDF gibi konuları da sayın bakanın açıklayacağı detaylarda duyabilmeyi umuyoruz.

Birleşmiş Markalar Derneği Başkanı Yılmaz Yılmaz: Stratejik sektörler için faydalı bir uygulama olarak değerlendiriyor ve uygulamayı destekliyorum. Büyük ölçekli yatırımlar için önemli bir sanayileşme hamlesi. Bizim sektörümüz de mutlaka stratejik anlamda ele alınmalı ve rotası tekrar çizilmeli.

İHKİB Başkanı Hikmet Tanrıverdi: Hazır giyim sektörü 4- 5 ve 6. bölgelerde yatırım yapabilir. Ekonomi Bakanımızın yapacağı açıklamaların detaylarına da bakmak lazım. 2, 3 ve 4. bölgelerde üretimi olup da 6. Bölgede yatırım yapanlara sağlanacak yatırım indirimlerinin diğer bölgelerdeki firmasından düşülmesini de yerinde bir karar olarak değerlendiriyorum.

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı İslam Şeker: Teşvikler ayakkabı sektörünün kümelenmesini sağlamalı. Emek yoğun olan ve ithalatı gittikçe artan ayakkabı sektöründe sektörel teşvik beklentimiz vardı. Halen üretim yapan ve zorlanan ayakkabı sanayinin sektörel teşvik kapsamında desteklenmesini arzu ediyorduk. Uzun vadedeyse seçilecek bir pilot bölgede kümelenmeye dayalı projesinin hayata geçirilmesini arzu ettik. Detayları bekliyoruz.

TGSD Başkanı Cem Negrin: Hükümetimizden daha fazlasını bekleyemezdik. Sıranın yatırımcıya geldiğini düşünüyorum.5 ve 6. bölgeye malların ulaşımı için ucuz ve hızlı bir yol bulunursa önümüzdeki 10 yıl boyunca hazır giyimin önünün açılacağına inanıyorum. İhracatta hedefimiz yeniden Türkiye ekonomisinin bir numarası olmak. Sektör olarak açıklanan teşviklerden maksimum oranda yararlanmaya çalışacağız.

TUSKON Başkanı Rızanur Meral: Özellikle 6. bölgede yapılacak olan yatırımlara 7 yıl SGK prim desteği, gelir vergisi stopajı, faiz desteği, stratejik yatırımlara enerji desteğinin verilmesi gibi hususlar, yeni yatırımları teşvik edecek mahiyette. Özellikle hizmet sektörünün teşvik edilmesi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri için oldukça önemli bir gelişme.

ASKON Genel Başkanı Mustafa Koca: 2009 yılında oluşturulan teşvik sisteminin tam olarak yok sayılmamasını doğru buluyoruz. Sistemlerin yapboz haline gelmemesi doğrudur. Birikim oluşturmak doğrudur. Ayrıca bu teşvik düzeninin dinamik takibe alınmış olması, süreç içinde bölge değişikliğinin gelişime göre yapılacak olması da yine doğru yaklaşımlardır.

İstanbul Ticaret Odası Başkanı Murat Yalçıntaş: Daha önceki teşvik paketlerinin mantığı korunmuş, bununla beraber çok önemli olumlu değişiklikler yapılmış, yerli ve yabancı yatırımcıyı özendiren bir paket. Uygulamalara geçtikten sonra daha iyi belli olacak. Yatırımcıyı çekmek açısından büyük fırsatlar sunmasının yanı sıra çok iyi düşünülmüş ve içine stratejik elemanlar konulmuş bir paket.

MÜSİAD Genel Başkanı Ömer Cihad Vardan: Yeni teşvik sisteminin bölgesel gelişmişlik farklılıklarını azaltmak amacının yanı sıra işbirliği, kümelenme ve ortaklık kültürünü desteklemesi de son derece yerinde hamlelerdir. Ancak, unutmamak gerekir ki teşvikler hiçbir zaman amaç değil, birer araçtır. Ayrıca, bu teşviklerin uygulanma süreci de en az teşvik modelinin ortaya konması kadar önemlidir.

Otomotiv Endüstrisi İhracatçıları Birliği Başkanı Orhan Sabuncu: Özellikle otomotiv endüstrisinin stratejik yatırımlar başlığı altında ele alınması bizim için en önemli fark. Bunun yanı sıra yatırım indiriminin de şirketlere uygulanacak olması, yer tahsisi, test merkezlerinin desteklenmesi gibi detaylar bizim için önemli teşvikler. Diğer yandan bölgelerin 4’ten 6’ya ve teşvik gruplarının üçten dörde çıkarılmasıyla yatırımların daha çok teşvik edileceğini anlıyoruz.

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği Başkanı İsmail Gülle: Sektör olarak yatırımların içinde adımızın görünmemesini sektörümüzün teşvik edilmeyeceği yönünde algılamadık. Özellikle 5. Bölgedeki bir yatırımcının 6. Bölgedeki bir yatırımcının imkanlarından yararlanmasını son derece olumlu bulduk.

Anadolu iş dünyası: Yatırımları artırır

Tunceli TSO Başkanı Yusuf Cengiz: 3 yıldır Ankara’da Tunceli’nin en son bölgede yer alması için konuşuyoruz. Başbakanın açıklaması bizi hayal kırıklığına uğrattı. Bizi Kahramanmaraş ile aynı kategoriye koymuşlar. Çok yanlış bir durum. Beklediğimiz bu değil. En yoksul il biziz. OSB’miz yok. Demiryolumuz, havayolumuz yok. Kentin nüfusu az, tarım yok. Buna rağmen bizi 6’ncı Bölgeye almamışlar. En çok göç veren iliz. 36 yıl önce 165 bin olan nüfusumuz şu an 75-80 bin civarında. Bu karar siyasi. Tunceli oy vermediği için böyle bir karar alındığını düşünüyorum. Başka bir izahı yok çünkü bizim tüm kriterlerimiz 6’ncı bölgeye uyuyor.

Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu: Bu teşvikle büyüme hızının yavaşlamasının önüne geçilecek. OSB’lere de ayrı teşvik vermesi bizim için önemli. Tersaneciliğin de desteklenmesi olumlu.

Kocaeli Ticaret Odası Başkanı H. İbrahim Keleş: Bu Türkiye’nin 4’üncü teşvik paketi. Bunda en önemli kazanım yüksek katma değerli yatırımın her kentte teşvik edilecek olması. Böylece dışa bağımlılığın azalacağını düşünüyoruz.

Eskişehir Sanayi Odası Başkanı Savaş Özaydemir: Bugün detay olmasa da açıklanan sistemi genel olarak olumlu buldum. Stratejik yatırımların teşvik edilmesini çok olumlu. En önemlisi geriye dönük olması. 1 Ocak 2012’den itibaren yani 3 ay önce başlayan yatırımlar da teşvikten yararlanacak.

Eskişehir Ticaret Odası Başkanı Harun Karacan: Cari açığın kapatılmasının hedeflenmesi, bunun için ithal edilen ürünlerin ülke sınırları içinde üretilmesinin teşvik edilmesi olumlu bir gelişme.

Sakarya TSO Başkanı Mahmut Kösemusul: İş dünyasının önceki teşvik paketlerinde rahatsızlığını hissettiği bölgesel teşviklerden ziyade bu yeni pakette il bazlı teşviklere yer verilmesi olumlu. İlimiz 2’nci bölge, stratejik alanlarda 5’inci bölge gibi olacağız.

İzmir Ticaret Odası Başkanı Ekrem Demirtaş: İzmir olarak bölgesel teşviğe sahip değiliz gibi gözüksek de teknolojik ve stratejik yatırımlara yeni teşvik paketinde çok büyük destekler verildiğini görüyoruz. Biz de İzmir olarak daha büyük ölçekli, teknolojik ve stratejik yatırımlara odaklanmalıyız.

Elazığ TSO Başkanı Ali Şekerdağ: Elazığ’ın en fazla teşvikin yer aldığı bölgede yer alması öncelikli beklentimizdi. Ancak TÜİK verileri esas alınarak yapılan dağılımda Elazığ 4. bölgede yer almıştır. Elazığ’ın 6. bölgede yer alması doğru olacak.

Balıkesir Sanayi Odası Başkanı Ahmet Kula: Stratejik yatırımlara uygulanan teşvikler memnuniyet verici. Balıkesir, daha önceki sistemde 2. bölgedeydi, şimdi 3. bölgede yer alıyor. Hak yerini buldu.

Mersin TSO Başkanı Şerafettin Aşut: Stratejik yatırımlar; eğitime, yük ve yolcu taşımacılığına, madenciliğe ve bazı turizm bölgelerine yapılan yatırımlar nerede olursa olsun 5’inci bölge desteklerinden yararlanabilecek olmasını olumlu buluyoruz.

Bursa TSO Başkanı Celal Sönmez: Ayrıntılarını bir iki gün içinde öğreneceğiz ama pozitif bir gelişme. Yatırımcıyı cesaretlendirecek bir sistem. Ayrıca turizm sektöründe olan biri olarak kültür ve turizm yatırımlarının da 5. Bölge teşviklerinden yararlanacak olmasını sevindirici buldum. Örneğin otomotiv alanında yapılacak büyük ölçekli bir yatırımda Bursa’nın tercih edilecek olması 1. Bölgede olmasına rağmen desteklerle mümkün olacaktır.

Gaziantep Sanayi Odası Başkanı Adil Konukoğlu: Olumlu buldum. Gaziantep olarak bütün stratejik yatırımları yaparak 5. bölge desteklerinden, OSB’leri genişleterek bir alt bölge desteklerinden yararlanmak için elimizden geleni yapacağız.

Muş TSO Başkanı Şihmus Sinecem: Teşvik bölgemizde yatım iştahını kabartacak. Ancak iç barış sağlanmalı yoksa teşvik yasası gelişmez. Ekonomik farklılıklar ortadan kalktıkça sorunlar çözülür.

Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci: Açıklanan yatırım teşviki bu güne kadar açıklanmış olan teşviklerin gerçekten en iyisi. Denizli yine 2. bölge de kalmış. Ancak OSB’lerin desteklenmesi olumlu. Çardak Özdemir Sabancı OSB bizi ümitli bir noktaya getirebilir.

EBSO Başkanı Ender Yorgancılar: Açıklanan Teşvik Paketi’ni genel olarak olumlu buluyorum ancak detaylara bakmaz lazım. Stratejik sektörlerde 5’inci bölge teşviklerinden yararlanacağız. Ayrıca birinci bölgede OSB’lere yapılacak yatırımlarla 2’nci bölge gibi olacağız. Bu bizim için iyi bir şey. Yatırım indiriminin de yeniden gündeme gelmesi olumlu.

Kahramanmaraş TSO Başkanı Kemal Karaküçük: Paket açıklandı, şimdi yatırım zamanı. Bizim bölgemizde OSB’ye yatırım yapan bir firma sanki 6’ncı bölgedeymiş gibi teşvik edilecek. Türkiye’ye büyük katkı sağlayacağına inanıyorum.

Konya Ticaret Odası Başkanı Selçuk Öztürk: Stratejik yatırımların 5. bölge teşviki alması Türkiye’nin gelecek hedefleri açısından gerçekçi bir yaklaşım. Ancak Konya’nın 2. bölgede olması bize olumsuz yansıyacaktır. Yatırımlarımızın diğer kentlere kaymasını istemiyoruz.