İş başvurusunda tarihi rekor, işe alımda hareket var

Özlem ERMİŞ BEYHAN

Kasım ayına dair açıklanan yüzde 12.1’lik işsizlik rakamı bir ‘seferberliğin’ ışığını yaktı. Bu kampanyanın sonuçlarının rakamlara yansıması için en az 4 ay bekleyeceğiz ancak veri tabanında 25 milyon kayıtlı CV olan Kariyer. net trendleri daha önceden görebiliyor.

CEO Fatih Uysal, ocak ayında 10.1 milyon iş başvurusu ile bir rekor kırıldığını, iş talebinde yükselişin dikkat çekici olduğunu açıkladı. Arzda da bir önceki aya göre bir kıpırdanma, yüzde 5’lik bir artış var. Şubat ayında da aynı trend devam ediyor. Ancak iş ilanları kıpırdansa da 2016 yılının Ocak ayından hala daha geride.

► Siz, istihdam seferberliğinin sonuçlarını TÜİK’ten çok daha önce görüyorsunuz değil mi? Nasıl orada gelişmeler?

Biz ilan sayısındaki ve başvuru sayısındaki artışları net biçimde görebiliyoruz. Verilerimiz öncü gösterge olarak kabul ediliyor. Kasım işsizliğinin açıklandığı gün, biz ocak rakamlarını görüyorduk. Bizim rakamlarımıza göre ocakta bir kıpırdanma var. Yeni ilan adedi önemli bir gösterge. Buna bakarak piyasada ne olup olmadığını görebiliyoruz. Yeni ilanda ocak ayında yüzde 5’lik bir artış var. 2016 Ocak ayına göre yüzde 5’lik bir düşüş söz konusu. Toplam ilanlara baktığımızda ise hem aylıkta hem önceki yıla göre bir düşüş var. Aralık ayına göre yüzde 4, geçen yılla karşılaştırılırsa yüzde 7’lik bir düşüş var.

2 milyon kişi siteden işe başvurdu

► Geçmiş ayların problemlerini kümülatif olarak içinde taşıdığı için bu veri çok negatif değil mi?

Evet, aynen öyle. Bunun değişebilmesinin tek yolu yeni ilan adedinin ciddi biçimde artması.

► Karşılaştırma yapılan 2016’nın ilk çeyreği çok pozitif bir dönemdi. Seçimler geride kaldı, üretime, işe odaklanalım denilen bir dönemdi...

Evet, çok yüksek beklentilerin olduğu, canlanma yaşanan bir dönemdi Ocak, şubat ve mart ayları. Yılın ilk çeyreği grafiğin çok yüksek olduğu bir dönemdi. Daha sonra darbe girişimi ile bu hareket azaldı. Bekle gör dönemine girildi. Çok sağlıklı bir karşılaştırma değil o açıdan.

Şubat rakamları nasıl?

Şu an için benzer bir trend var. Başvuruda ocak ayında bir rekor vardı. 10 milyon 134 bin başvuru oldu sitemiz üzerindeki iş pozisyonlarına. Şimdiye kadarki en yüksek başvuru adedi. Talep kısmında ciddi bir ivmelenme var, arzda da ivmenin devam etmesi gerekiyor. Şubatta bunun devam ettiğini görüyoruz

► 10 milyon başvuruyu analiz ederseniz burada kaç kişinin iş aradığını düşünürsünüz?

Burada bir kişinin yaklaşık 4 ila 5 pozisyona başvurduğunu söyleyebiliriz. Yani yaklaşık 2 milyon kişi Kariyer.net üzerinden iş başvurusu yaptı diyebiliriz.

► Şimdi bir istihdam seferberliği var. Bu çağrıların ve açıklamaların rakamlara yansımasını nasıl öngörüyorsunuz?

Öncelikle bunu önemsiyoruz. Rakamlara yansımasını ümit ediyoruz. Rakamlara yansıması için belirli bir sürecin tamamlanması gerekiyor. İstihdamı artırmaya yönelik teşvikler var; örneğin son 3 aydır işsiz olan birini işe aldığınızda devletten aldığınız bir katkı var. Dolayısıyla bu şirketlerin planlarını yeniden gözden geçirmesini sağlayacaktır. Bunun ilana dökülmesini biz daha ilerleyen aylarda göreceğiz.

Gençlerin iş başvurusunda 10 puanlık bir artış var

► Bir şirket “ben eleman alacağım” dedikten sonra ne kadar zamanda bu alımı tamamlayabilir?

Eleman alımını açıkça deklare eden çok firma var, takip ediyoruz. Bu pozitif mesajların hayata geçirilmesi en azından 1 ay gibi bir süre alacaktır. Kısa sürede ciddi bir başvuru alabildiğiniz zamanlardasınız. İnsan kaynakları süreçleriniz ne kadar dijitalleştiyse o kadar hızlı bu süreci tamamlayabilirsiniz.

► İşsizlik rakamlarında eğitimli kadın işsizliğinde ve gençlerde çok ciddi bir artış var. Bu sizin rakamlarınıza nasıl yansıyor?

Geçen yıl başvuruların yüzde 42’si kadınlar tarafından gerçekleştirilmiş. Bu yıl 3 puanlık bir artış var burada. 15-25 yaş arasına baktığımızda, geçen yıl bizim pozisyonlarımıza başvuranların yüzde 32’si bu aralıkta iken ocakta bu oran yüzde 42’ye yükseldi. Yani burada daha ciddi, 10 puanlık bir artış söz konusu. Bunda mobildeki artışın ve gençlerin dijital çözümlere eğiliminin etkisi de vardır diye düşünüyorum.

Eleman arıyorum ama bulamıyorum diyenler...

► İş dünyasından bize sıkça yapılan bir şikayet, “İşsizlik var deniyor ama biz eleman arıyor bulamıyoruz”... Siz böyle bir sorun gözlemliyor musunuz?

Açıkçası bizdeki ilanlara ve başvuru oranlarına baktığımızda böyle bir uyumsuzluk göremiyoruz. Orada bulunamıyor denilirken istenen kalifikasyonda bulunamıyor denilebilir. Nitelik anlamında bir soru işareti olabilir. Bizim hem aday tarafına ‘CV’niz nasıl daha çabuk fark edilir’ şirket tarafına da ‘Nasıl ilanınız daha çok başvuru alır’ eğitimlerimiz var. Bu çok fark ettiriyor. Bizim yeni projelerimiz de hep buna yönelik, “uygunluk projesi” diyoruz buna. Çok ciddi bir iş başvurusu var. İlan tarafında net olmayan ifadeler olabiliyor. Adayın kendini doğru ifade edememesi durumu da olabiliyor. Şimdi bizim Selvi diye bir hizmetimiz var, burada aday isterse bir video çekerek kendini görsel olarak da anlatabiliyor. İlanda farklılaşma ise HR Venue ile olabiliyor. Burada online mulakat yapma imkanı sunuyoruz şirketlere.

► Ne getiriyor bu uygulama?

Öncelikle yüzde 75 gibi bir maliyet avantajı var. Zamandan da büyük tasarruf sağlanıyor. Ayrıca ilk aşamada CV’leri incelerken kağıtta yazılanlarla kısıtlı kaldığınızda aslında o pozisyona çok uygun olan bir adayı atlayabiliyorsunuz. Bu uygulama o riski azaltıyor. Bir satış temsilcisi ise presentabl mıdır, diksiyonu nasıldır, kağıttan göremediğiniz bir şey bu. Teknolojinin insan kaynakları süreçlerine daha fazla girmesi gerektiğini düşünüyoruz. Şu anda 250’nin üzerinde müşterimiz HR Venue uygulamasını kullanıyor. Dünyada da bu trend var. Dijital insan kaynakları uygulamalarına ilgi artıyor. Price Waterhouse ile birlikte bu konuda bir araştırma yaptık. Buna göre İK sürecinde belirlenen 10 basamakta şirketlerimizin dijitalleşme seviyesini ortaya koyduk. İlk iş arama kısmı burada dijitalleşmiş durumda ancak sonraki aşamalar böyle değil. Genel süreçte yüzde 44’lük bir dijitalleşme söz konusu.

Çalışanlar mobil uygulama üzerinden izin alabilmeli

► Neden ihtiyaç duyuldu böyle bir dijitalleşme endeksi çıkarmaya?

Endüstri 4.0’ı konuşuyoruz. Tüm sektörleri etkileyecek bir realite. Endüstri 4.0’ın hayata geçirilebilmesi için şirketlerde bir dijital kültürün oturtulması gerekiyor. Bu kültürü oturtacak olan İK departmanları. Ancak bu departlanların yeteri kadar dijitalleşmediği görülüyor. Oysa şirket çalışanlarının tamamı dijitalleşmiş durumda. Bir izinin cep telefonundan girilmesi, masrafl arınızı cep telefonundaki bir aplikasyona girmeniz, yan haklarınızı buradan takip etmeniz... Bu tip uygulamalarda dijitalleşmenin hızlanması gerekiyor.

► Burada teknolojik olgunluk seviyesi en yüksek sektörler hangileri?

Danışmanlık sektörünün insan kaynakları süreçlerinin dijital olgunluğu yüzde 53'ün üzerinde. Onu kimya sektörü izliyor. Eğitim sektörü de yüzde 51.7'lik puanla ortalamanın üzerinde. Teknolojik olgunluk seviyesi en düşük sektör ise sağlık ve gıda...

“SON 3 AYDIR İŞSİZ OLAN ‘TEŞVİKLİ’ ADAYLARI İŞARETLEDİK”

İstihdama getirilen teşvikte son 3 ay işsiz olma şartı Kariyer. net’te yeni bir uygulamayı da gündeme getirmiş. Fatih Uysal site üzerinden eleman arayan şirketler için geliştirdikleri bu uygulamayı şöyle anlatıyor: “Kariyer.net’teki mevcut 25 milyon CV içinde son 3 aydır işsiz olanlara ekstra bir işaret koyduk. Firmaların işini kolaylaştırmak için yaptık bunu ve şirketlere de bunu duyurduk. Teşvikten yararlanmak istiyorlarsa filtre ile görebiliyorlar bu elemanları. Zira yeni teşvik için işe alınacak sigortalının son 3 ayda İş-Kur’a kayıtlı işsiz olması gerekiyor.”

DİJİTALLEŞİRKEN İNSANA YABANCILAŞMAMAK

İşsizlik çok yüksek, büyük bir talep var. Bu ortamda her şirket iş arayanlara aynı şekilde muamele etmiyor. Kimi, başvurulara büyük bir itina ile geri döner, işe alınmayanlara neden alınmadıklarını açıklarken kimi şirket ise özensiz bir tavırla standart uygulamaların dışına çıkabiliyor. Kariyer.net işte bu nedenle 16 yıldır “İnsana saygı” ödülleri veriyor. İlanına başvuranlara doğru biçimde davrananların kurumsal itibarını çok daha iyi seviyeye taşıyabildiğini anlatan Fatih Uysal, “Aslında hiçbir şey ilan ver, eleman bul kadar basit değil” diyor. Bu kurumsal itibar anlamında bir sınav. Sosyal medyanın çok aktif kullanıldığı bugünlerde şirketler için önemli bir sınav... Uysal şöyle anlatıyor: “Bu süreci başlattığınızda nasıl yöneteceğinizi de çok iyi bilmelisiniz. Biz Kariyer.net olarak bu işi iyi yapan firmaları her yıl ödüllendiriyoruz. Adaya en çabuk dönen firma, en beğenilen firma, en iyi tasarımlı ilan gibi ödüller veriyoruz. Bu yıl 13 firma büyük ödül kazandı. İnsana yabancılaştıran bir dijital süreç olmamalı. İnsan, burada aldığınız üründen farklı bir muamele görmüyorsa orada bir sorun var demektir. İnsan Kaynakları departmanlarının önemi bu nedenle Endüstri 4.0 ile daha da artacak.”

GENEL MÜDÜRLÜĞE BAŞVURAN ŞOFÖR

“Geçtiğimiz günlerde bir genel müdürlük ilanına bir şoför başvuru yaptı. Ulaştık kişiye, hata yaptığını söyledik. Hata olmadığını belirterek, ‘Genel Müdür ilanı verilmişse, mutlaka şoför de alınacaktır diye düşündüm’ dedi. Çok şaşırdık. Şirket sonra o kişiyi işe aldı.”

TURİZM ELEMAN ARAMADA SONDA AMA RUSYA İLE BARIŞ KIPIRTI YARATTI

Kariyer.net’te en çok tekstil sektörü eleman arıyor. İkinci sırada üretim, üçte sağlık var. Yapı ve hizmet sektörleri bunları takip ediyor. Peki ya dip seviyeleri gören turizm sektörü? İş ilanı veren sektörler sıralamasında turizm son sıraya gerilemiş durumda. Bunda Ocak ayı verileri olduğu için sezonsallık etkisi de var. Ancak turizmde Antalya bazında bir artış söz konusu. Aralık ayına göre ilan sayısında yüzde 4’lük bir artış olduğunu söyleyen Fatih Uysal, “Bu, Rusya ile ilişkilerin düzelmesi ardından piyasadaki düzelme beklentisini de yansıtıyor. Turizmde bir kıpırdanma olduğunu görüyoruz” diyor.

GENÇLERDE HAYALLER FİNANS GERÇEKLER TEKSTİL SEKTÖRÜ

Gençlerin en çok başvurduğu sektör bankacılık. İkinci sırada otomotiv, üçte üretim var. Dörtte bilişim, sonra tekstil, inşaat, sağlık ve holding şirketler diye devam ediyor. Gençler kariyerine finans sektöründe başlamayı tercih ediyor. Peki ya yeni mezun arayan ilanlar? Fatih Uysal’ın verdiği bilgiye göre en çok yeni mezun arayan sektör tekstil. Bankacılık, yeni mezun arayan sektörler arasında 18’inci sırada. Yani burada arz ve talep çok uyumlu değil.

BÜTÜN ŞİRKETLER “SATIŞÇI” ARIYOR

En çok eleman aranan iş, bugünlerde satış temsilciliği. İlan listesinde ilk sırada satış temsilciliği var. Kariyer.net CEO’su Uysal, ikinci sırada mühendis, üçüncü sırada muhasebe elemanı olduğunu, teknisyenin ardından beşinci sırada yine satış müdürünün geldiğini, onu mağaza müdürünün izlediğini anlatıyor. Yani en çok eleman aranan 6 pozisyondan 3’ü satışla ilgili. “Satıcı iseniz şansınız çok daha fazla, bu alanda arz yüksek.”