İran, Türkiye’den altın almaya hazır

Yıldız TAŞDELEN ERLİ

İran’ın geçen yıl Türkiye’ye ihraç ettiği doğalgaz ve petrol karşılığında doğrudan ya da Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) üzerinden altın ithal etmesi Türkiye’nin altın ihracatında patlamaya neden olurken, ABD’nin İran’a yönelik ambargosundan dolayı tartışmaları da beraberinde getirdi.

İran’ın altın alımı, Türkiye’nin ihracatı ve cari açığına geçen yıl önemli katkı sağladı. ABD’nin İran’a altın satılmasına yasak getirme kararı almasının ardından bu yıl ise İran’a yapılan altın ihracatında önemli düşüş yaşandı. Verilere göre, geçen yılın 8 aylık döneminde İran’a 8 milyar 584 milyon dolar ihracat gerçekleştirilirken, rakam, bu yılın ocak-ağustos döneminde yüzde 63.5 azalarak 3 milyar 133 milyon dolara geriledi.

Merkez bankasının rezervlerini artırmak için Türkiye’den altın alan İran, ABD’nin baskısıyla azalan altını almaya hazır olduğunu ifade ediyor.

İran Sanayi, Ticaret ve Madenler Bakanı Muhammed Rıza Nimetzade, DÜNYA’ya yaptığı açıklamada İran Merkez Bankası’nda rezervin altın olduğunu söyledi. Nimetzade,  “Biz bunun için alıyorduk. Daha önce diğer ülkeler ABD baskısından dolayı bize altın satamadı, biz de Türkiye’den aldık. Aldığımız altın İran’ın kendi rezervleri içindi. Biz altın almaya hazırız.Zannediyorum ki bu sorun siyasi bir sorundur. O da ABD’nin baskısından kaynaklanıyor. Biz bu konuda işbirliğine hazırız” şeklinde konuştu.

Türk bankaları baskı altındalar

Nimetzade, iki ülke arasında ilişkilerin çok iyi olduğunu, daha da iyi bir noktaya getirilmesi gerektiğini belirterek, siyasi ilişkilerde bazen iniş-çıkışlar olabileceğini, buna karşın Türk hükümetiyle ilişkilerinin çok iyi bir seviyede bulunduğunu söyledi. ABD’nin ambargosuna rağmen Türkiye’nin İran ile ticari ilişkilerini korumak için çabaladığını ifade eden Nimetzade, iki ülke arasında şu anda 20-22 milyar dolar seviyesinde bulunan ticaret hacmini 2-3 yılda 30 milyar dolara çıkarmak istediklerini kaydetti.

Nimetzade, ambargo baskılarından dolayı Avrupa bankalarının kendileriyle pek çalışmadığını belirtirken, şunları kaydetti: “Beklentimiz, Türk bankalarının, özellikle de devlette bulunan bu konuyla ilgili bazı organlar ilişkilerini daha da sıkılaştırsınlar. Şu anda sadece bir Türk kamu bankası ile çalışıyoruz. Türkiye’den daha çok banka gelmemesi ve İran’la çalışmaması için hiçbir neden görmüyoruz. Ama baskı altındalar ve ihtiyatlı davranıyorlar. Türk özel bankalarının çoğu ABD ambargosundan, baskıdan dolayı İran’la işbirliği yapmıyor. Özel Türk bankaları işbirliği yapsınlar ki ticaret daha da gelişsin.”

Nimetzade, ithalat, ihracat ve yatırım için iki ülke arasında bankacılık sektöründe ilişkilere ihtiyaç olduğunu söyledi.

Sınırda işbirliğini geliştirmeliyiz

Sınırda işbirliğini geliştirmeleri, tek bir pencere kurmaları gerektiğini belirten Nimetzade, “Gümrüklerdeki makineleler ve oraya gelen bazı araçlar tek bir noktadan kontrol edilmeli.Şu anda İran’a giden ve Türkiye’ye gelen kamyonlar sınır kapılarından sadece birini kullanıyor. Amacımız en az 2 sınır kapısının bu iş için tahsis edilmesi” dedi.

Nimetzade, daha önce konuşulan sınırda ortak bir sanayi kenti kurulması konusunun da temasları sırasında gündeme geleceğini ifade ederek, her iki tarafın da üzerinde durduğu tercihli ticaret konusunda bir mutabakata varılmasını umduğunu söyledi.

Enerji konusunda çeşitli işbirliği imkanları bulunduğuna dikkat çeken Nimetzade,”İki ülke çok büyük potansiyele sahip. İki ülkenin nüfusu 150-155 milyonu buluyor. Birbirleri için iyi bir pazar olabilirler. İran’da çok iyi gelişmiş petrokimya sanayii var ki tüm ürünlere Türkiye çok istekli, bu konuda ihtiyaç da var. Sizde de ürünler var, İran’da onlara ihtiyaç var” dedi.

“Türkiye kendi içinde barışa ulaşsın”