Irak’a ihracatta rekabet zorlaşıyor
Derya EĞRİCAN GÜLEÇ
MERSİN - Irak sınır kapısında yaşanan uzun bekleyişler ihracatçıya zor günler yaşatıyor. Bir taraftan navlunlar TIR başına 2 bin 500 dolarlara yükselirken diğer taraftan alıcı ve ihracatçı uzun bekleme süreleri nedeniyle kayıp zaman ve ürünün bozulması sıkıntısı yaşıyor. AKİB bölgesinden Irak’a ocak- ekim döneminde yapılan ihracat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 15 gerileyerek 1 milyon 150 bin dolarda kaldı. En büyük kayıplar ise kimya ve demirçelik sektörlerinde yaşandı.
Teknopanel AŞ Genel Müdürü Orhan Kahveci, “Irak’a panel ihracatı yapıyoruz ve bu pazarda ciddi bir kan kaybı var. Sebebi de navlun maliyetlerinin yüksek olması. TIR’larımız en az bir hafta kuyrukta bekliyor ve navlun 2 bin 500 dolarlara çıkabiliyor” dedi. Sıkıntının giderilmesi için Habur’a ek bir sınır kapısı talep ettiklerini vurgulayan Kahveci, Irak ihracatlarındaki zorunlu denetimin de rekabeti zorlaştırdığını vurguladı.
Yüklemelerde yaşanan sıkıntıların da ihracata olumsuz etki yaptığını bildiren Kahveci, tonaj sınırlamasını anladıklarını ancak yükseklik sınırının düşürülmesini doğru bulmadıklarını söyledi. Yüksekliğin düşmesi nedeniyle navlunda yaklaşık yüzde 10 ekstra maliyetle karşılaştıklarına savunan Kahveci, uygulamanın yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini anlattı.
Gündüz: Kapı sayısı mutlaka çoğalmalı
Türk Irak Uluslararası Yatırımcılar Derneği (TURİYAD) Başkanı Ferudun Gündüz, kapılardaki personel sayısının artırılıp daha işlevsel çalışmasının sağlanmasının geçici bir çözüm olabileceğine dikkat çekti. Kalıcı çözüm için yeni kapıların açılması gerektiğini vurgulayan Gündüz, şöyle konuştu: “Irak’a 3 günde gidecek araçlar 15 günde gidiyor. Bu yalnızca navlun artışını getirmiyor. 10 devir yapabilecekken araçlar 5 ya da 2 devir yapabiliyor. TIR şoförünün, nakliyecinin geliri azalıyor, toptancı sıkıntı yaşıyor. Dolayısıyla zincirleme bir sorun. Bu sorun kalıcı şekilde çözülmeli.”
Irak’a 12 milyar dolarlık yapıldığını anlatan Gündüz, sıkıntıların çözülmesi halinde rakamın en az yüzde 50 artacağını söyledi. İkinci sorunun belgelerde yaşandığına değinen Gündüz, Irak’ın Türkiye’deki Gümrük ve İş Kanunu’nu kendisine örnek aldığını ancak kimi zaman Avrupa’yı örnek almak isteyince kriterlerin Ortadoğu Coğrafyası için yüksek gelebildiğini ve değiştirebildiklerini anlattı. Kaliteli mal istenmesinin doğal olduğuna dikkat çeken Gündüz, ancak zorlayıcı uygulamalara yeni düzenlemeler getirilmesi konusunu Türkiye Ekonomi Bakanlığı yetkililerinin Irak hükümeti ile görüşebileceğini, dernek olarak da bu konuyla ilgileneceklerini söyledi.
AKİB Koordinatör Başkanı Hayri Uğur da Irak ihracatlarının artırılması için eylem planı hazırlanmasının faydalı olacağını söyledi. 18-21 Kasım tarihleri arasında Erbil’de Gıda Fuarı organize edeceklerini anlatan Uğur, ardından da ticaret heyetlerin ikili görüşmeler yapacağını bildirdi. Irak pazarının bölge adına büyük önem taşıdığını vurgulayan Uğur, bölge ihracatında yaşanan sıkıntıları Irak’ta düzenledikleri organizasyon sırasında yapacakları yetkililere bildireceklerini belirtti. Irak ihracatlarında yapılan testlere de değinen Uğur, maliyetin yanı sıra yalnızca iki firma tarafından böyle bir uygulama yapılıyor olması nedeniyle zaman sorunu yaşandığına da değinerek, bekleme sürelerinin arttığını anlattı.