İmalat sanayi daraldı

İSTANBUL - Türkiye imalat PMI endeksi, haziranda 48.8'e gerileyerek sektörün ikinci çeyreğin son ayını daralarak kapattığına işaret etti. Sektördeki daralmaya Ortadoğu'daki jeopolitik belirsizlik ve durağan pazar koşulları nedeniyle gerileyen siparişler öncülük etti.

Markit tarafından HSBC için hazırlanan imalat sanayi satın alma yöneticisi endeksi (PMI) Mayıs ayındaki 50.1 düzeyinden 48.8'e gerileyerek sektörün geçen yıl temmuz ayından bu yana ilk defa daraldığını gösterdi.

Çeyrek dönem bazında bakıldığında ise imalat PMI ikinci çeyrekte ortalama 50 değerini alarak 2009'un ikinci çeyreğinden bu yana en düşük değeri aldı.

Endeksin 50'nin üzeri büyümeye, altı ise daralmaya işaret ediyor.

Yeni sipariş hacimlerindeki azalma etkili oldu

İmalat sanayindeki daralmaya yeni sipariş hacimlerindeki azalma öncülük etti. Mayıs ayında 49.7 değerini alan yeni siparişlerdeki haziranda 47.7'ye inerek Mart 2012'den bu yana en hızlı daralmayı kaydetti. Yeni siparişler 2012 ortasından bu yana ilk defa iki ay art arda daraldı. İmalatçılar aldıkları yeni siparişlerdeki azalışı durağan pazar koşullarının yanı sıra Ortadoğu başta olmak üzere jeopolitik belirsizliğe bağladı. Şirketlerin aldıkları yeni ihracat siparişleri ise 50.5'ten 47.7'ye inerek Temmuz 2013'ten bu yana ilk defa düşüş kaydetti.

Üretim alt endeksi, talepteki gerileme nedeniyle mayıstaki 50.2 düzeyinden 47.8'e inerek Nisan 2009'dan bu yana en keskin daralmayı kaydetti.
Yeni siparişlerdeki daralma, imalatçıların birikmiş işlerinde keskin gerilemeye yol açtı. Mart ayından bu yana ellerinde birikmiş işleri gerileyen imalatçıların girdi stoklarını azaltmaya çalışması, satın alma aktivitesinin Temmuz 2013'ten bu yana ilk defa gerilemesine yol açtı. İmalatçıların girdi fiyatlarında TL'nin değer düşüklüğünden kaynaklanan keskin artış Haziran ayında devam ediyor da olsa, artış hızı geçen yıl Mayıs ayından bu yana en düşük düzeyde gerçekleşti ve uzun dönemli ortalamanın altında kaldı. İmalatçıların çıktı fiyatlarındaki artış ise 21 aydır devam ediyor.

Atıl kapasite arttı

HSBC ekonomisti Melis Metiner, imalat PMI'da haziran ayında meydana gelen değişiklikleri şu şekilde yorumladı: "Bekleyen iş stoklarının dört aydır gerilemesi atıl kapasitenin arttığını gösteriyor. Satın alımları azalması ise imalatçıların yeni siparişlerde derhal toparlanma beklemediğine işaret ediyor. Genele bakıldığında imalattaki artış ilk üç ayda beklentilerin üzerindeydi. Son PMI rakamları ise ikinci çeyrekte, hatta üçüncü çeyrekte belirgin bir yavaşlama olacağına işaret ediyor."

PMI endeksini oluşturan neredeyse tüm alt endekslerdeki gerilemeye karşılık, imalat sektörü istihdamı artırmayı sürdürdü. Haziran 2009'dan bu yana aralıksız istihdam artıran imalatçıların işe alım hızı ise mayıstaki gibi 22 ayın en düşük seviyesinde seyretti.

İmalat şirketlerinin her ay yapılan ankete verdiği cevaplar ile Haziran 2005'ten bu yana hazırlanan Markit Türkiye imalat sanayi PMI, yeni siparişler, üretim, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve girdi stoku alt endekslerin ağırlıklandırılması yöntemiyle hesaplanıyor.