İlişkilerimizin gerildiği ülkelerle ticarette eksideyiz

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - Siyasilerin, Anayasa değişikliğine ilişkin referandum kampanyası kapsamında Avrupa ülkelerine yapacağı ziyaretlerin art arda ertelenmesi ve Hollanda’nın, hem Dışişleri Bakanı hem de Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya’ya yönelik tavırları gerginliği tırmandırıyor. Üstelik, Hollanda’nın bu tavrına bazı Avrupa ülkelerinin de eklenmesiyle Türkiye’nin sorun yaşadığı ülke sayısı iki günde yediye yükseldi.

Türkiye’nin derecesi farklı olmak üzere gerginlik yaşadığı yedi ülke ile ekonomik ilişkileri ise üst düzeyde seyrediyor. Özellikle Hollanda, doğrudan yatırımlar yönüyle Türkiye’nin en önemli partneri olurken, Almanya ise ihracatta ve gelen turist sayısı yönüyle ön plana çıkıyor.
Almanya, İtalya, Hollanda, Avusturya, Danimarka, İsveç ve Belçika ile ikili ticari ilişkiler değerlendirildiğinde, sadece Hollanda ve Danimarka’yla olan ticarette Türkiye fazla veriyor.

İtalya’da sağcı politikacılar sert açıklamalar yaptı

Türkiye bu ülke grubu içinde en fazla ticareti Almanya ile gerçekleştiriyor. Başbakan Angela Merkel’in açıklamalarıyla ilişkilerimizin gerildiği Almanya, 2016 yılındaki 14 milyar dolarlık ihracatta Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülke konumunda. İthalatımızda ise Almanya 21 milyar 473 milyon dolarlık değerle, Çin’den sonra en fazla ithalat yaptığımız ikinci ülke. Almanya geçen yıl 3 milyon 300 bin kişi ile Türkiye’ye en fazla turist gönderen ülke olurken, aynı yıl 430 milyon dolarlık doğrudan yatırımla, bu kategoride de ilk sıralarda yer aldı. Türk şirketler ise geçen yıl Almanya’ya 125 milyon dolarlık doğrudan yatırım yaptılar.

Aşırı sağcı partilerin, Türk siyasetçilerin gelemeyeceğine ilişkin açıklama yaptıkları İtalya’ya 7.5 milyar dolarlık ihracat yapan Türkiye, bu ülkeden 10.2 milyar dolarlık ithalat yaptı ve ikili ticarette 2.6 milyar dolarlık açık verdi. İtalyan şirketler, 2016 yılında Türkiye’ye 79 milyon dolarlık yatırım yaparken, Türk şirketler İtalya’ya 31 milyon dolar doğrudan yatırım gerçekleştirdi ve geçen yıl İtalya’dan Türkiye’ye gelen turist sayısı 208 bin oldu. İki bakanın karşılaştığı tutum nedeniyle diplomatik ilişkilerin neredeyse askıya alındığı Hollanda, ikili ticarette fazla verdiğimiz ülkelerden birisi. Hollanda 3.5 milyar dolar ile en çok ihracat yaptığımız 10’uncu, 3 milyar dolarla da en çok ithalat yaptığımız 16’ncı ülke. Geçen yıl 717 bin turistin geldiği Hollanda’dan Türkiye’ye yapılan doğrudan yatırım ise 956 milyon dolar. Buna karşılık Türk şirketleri Hollanda’ya 816 milyon dolar yatırım gerçekleştirdiler. Hollanda doğrudan yatırımlarda, her iki yönde de en çok ilişkimizin olduğu ülke.

Avusturya, Türk bakanları engelleyeceğini bildirdi

Avusturya’da Başbakan Christian Kern, Türk bakanların gelmesi halinde bunu engelleyeceklerini belirtmesiyle Avusturya ile de ilişkilerimiz gelirdi. Türkiye bu ülkeye geçen yıl 1 milyar 45 milyon dolar ihracat yaparken, 1.5 milyar dolar ithalat yaparak ikili ticarette 476 milyon dolarlık açık verdi. Avusturya geçen yıl Türkiye’ye 256 bin turist gönderirken, Avusturyalı şirketler 361 milyon dolarlık doğrudan yatırım yaptılar. Türk şirketler ise Avusturya’ya sadece 4 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdi.

Danimarka ile ilişkilerimiz, Başbakan Rasmussen’in Başbakan Binali Yıldırım’ın yapacağı ziyareti ertelemesini istemesi ve çiftte vatandaşlığın kaldırılması teklifiyle sıkıntılı sürece girdi. Avrupa’da en çok Türk vatandaşının yaşadığı ülkelerden birisi olan Danimarka’ya geçen yıl 947 milyon dolar ihracat yaptık. Buna karşılık ithalatımız 910 milyon dolar olurken, aynı yıl Türkiye 284 bin Danimarkalı turisti ağırladı. Yine 2016’da Danimarka’dan Türkiye’ye 48 milyon dolarlık yatırım yapılırken, Türkiye’den Danimarka’ya 2 milyon dolarlık yatırım yapıldı.

İsveç’te Mehdi Eker’in salonunun sözleşmesi iptal

AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehdi Eker’in toplantı yapacağı salonun sözleşmesinin iptal edilmesiyle İsveç ile ilişkilerde sıkıntı başladı. Bu ülkeye geçen yıl 1 milyar 215 milyon dolar ihracat yapan Türkiye, 1 milyar 478 milyon dolarlık ithalat gerçe leştirdi. İsveç’ten geçen yıl 260 bin turist ve 10 milyon dolarlık doğrudan yatırım geldi. Buna Türk şirketler karşılık İsveç’e 23 milyon dolarlık yatırım yaptılar.

Belçika ise MHP’nin yapacağı iki toplantıyı erteleyerek bu sürece dahil oldu. Çok sayıda Türk’ün yaşadığı Belçika’ya 2.5 milyar dolarlık mal satan Türkiye, buradan 3.2 milyar dolarlık ithalat yaptı. Belçika’dan geçen yıl 313 bin turist gelirken, karşılıklı doğrudan yatırımlar çok sınırlı düzeyde kaldı. Belçikalı şirketler Türkiye’ye 23 milyon dolarlık yatırım yaparken, Türk şirketlerin yaptığı yatırım sadece 1 milyon dolar seviyesindeydi.