İkili ilişkilerde tarım diplomasisi

Muhammed KAFADAR - dunya.com

Türkiye, Fransa'dan et ithalatına hazırlanıyor. Dün, Fransa'da mevkidaşı Emmanuel Macron ile ortak basın toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, bu ülkeden et ithal edileceğini bildirdi.

Erdoğan, "Hastalık sebebiyle Fransa'dan canlı hayvan ithalatına getirdiğimiz sınırlamaları sona erdirdik. Benzer bir yaklaşımı ülkemizden kiraz alımında Fransa'nın da göstereceğini ve bu sorunun çözüleceğini düşünüyorum" dedi.

Macron ise, "Sığır eti konusunda önemli mesafeler kat ettik. 5 bin 700 ton et ihracata açıldı ve bu önemli bir konu. Tavuk eti, kanatlı hayvan ve meyveler konusunda ilerleme kaydetmek istiyoruz. Türkiye'ye 5 bin 700 ton et satışı gerçekleştiriyoruz, bu ülkemiz sığır yetiştiricileri için güzel bir fırsat" şeklinde konuştu.

İkili ilişkilerde et diplomasisi

Son yıllarda sıkça tartışılan et ithalatı dış ilişkilerin önemli bir unsuru haline geldi.

İlk olarak uçak krizi sonrası Rusya ile yapılan normalleşme görüşmelerinde gündeme gelen ve "domates ihracatının önünü açabilmek için pazarlık unsuru olarak kullanıldığı" şeklinde eleştirilen et ithalatı, peşi sıra atılan adımlarla "et diplomasisi"ne dönüştü.

Et ve Süt Kurumu (ESK), yılın ilk 5 ayında 152 bin baş sığır ve 51 bin ton karkas et ithal etmeyi planlarken ikili ilişkilerde tarım ürünlerinin ağırlığı artıyor. Fransa dışında diğer ülkelerle tarım alanında gerçekleştirilen görüşmeler şu şekilde:

Rusya

Eylül 2017'de Rusya Devlet Başkanı Danışmanı Yuriy Uşakov, Rusya ve Türkiye Tarım Bakanlıklarından bir heyetin Türkiye'ye et ve süt ürünleri ihracatını görüşmek üzere bir araya geleceklerini açıkladı. Ardından Rusya Tarım Ürünleri Denetim Ajansı, ithalata hazırlanan Türkiye'nin ülkelerindeki üreticileri denetlemeye başlayacağı bildirdi.

O dönem gündeme gelen "Rusya'ya domates ihracatının önünü açabilmek için pazarlık unsuru olarak etin kullanıldığı" yönündeki eleştirilere yanıt veren Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, iki durumun birbiriyle ilişkilendirilemeyeceğini, bu yöndeki haberlerin gerçeği yansıtmadığını söyledi.

Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba da, "Domates ihracını serbest bırakma girişimleri var ama bu bir karşılık açısından değil. Etteki ithalat beni üzüyor. Ama fiyatlar uygun olursa Avrupa, Brezilya ya da Uruguay'dan alacağımıza, komşumuz Rusya'dan almakta hiçbir mahsur görmüyorum" şeklinde konuştu.

Sırbistan

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan Ekim 2017'de gerçekleştirdiği Sırbistan ziyareti sırasında bu ülkeden 5 bin ton et ithal edileceğini duyurdu.

Bu karar CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun "besmelesiz et" çıkışı ile oldukça tartışıldı. Kılıçdaroğlu'na yanıt veren Erdoğan, "AK Parti hükümeti bu tür alımlarda bunu en ince teferruatına kadar inceler, alımlarını da ona göre yapar" ifadelerini kullandı.

Sudan

Afrika turu kapsamında Sudan'a giden Erdoğan'a et ihracatı için teklifte bulunuldu.

Sudan Tarım ve Orman Bakanı Abdullatif Ahmed Mohamed Ijaimi, "Eğer bir anlaşmaya varabilirsek Türkiye için yüksek kaliteli eti ucuza üretebiliriz. Fiyatı dört dolardan daha fazla olmaz" dedi.

Konuya ilişkin açıklama yapan Tarım Bakanı Fakıbaba, "Taşıma suyla değirmen dönmeyeceğini bilen bir kardeşinizim. Üç dolara alırsınız, yarın beş olur, sekiz olur. Benim özellikle üretici kardeşlerimi küstürmemem lazım" ifadelerini kullandı.

Tunus

Et değil fakat, ikili ilişkilerde tarım Türkiye ve İspanya ile birlikte dünyanın en önemli üreticilerinden olan Tunus'tan zeytinyağı ithalatı ile bir kez daha gündeme geldi.

Sudan'ın ardından Tunus'a da bir ziyaret gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Gerek ekonomi gerekse savunma alanında iş birliği yapacağız. Örneğin bir zeytinyağı ithalatı olabilir. Arkadaşlar bu konuda çalışma yapacak" açıklamasını yaptı.