"İhracatçının 360 milyon lirası limanda kalıyor"
‘Kırmızı Hat’a düşen konteynerler için acente ve hat operatörleri, yönergede bulunmamasına rağmen ‘bildirim ücreti’ adı altında ihracatçıdan 5 dolar kesinti yapıyor. Bu bazı limanlarda 20-70 dolar arasında değişiyor.
İmam GÜNEŞ
İSTANBUL - İhracatçılar, yıllık 360 milyon lirayı limanda kaybediyor. ‘Kırmızı hat’a düşen koyteynerler için acente ve gümrük operatörleri, ihracatçıdan kesinti yapıyor. Yönergede, kendisine ait tartı aletiyle konteynerin doğrulanış brüt ağırlığını (VGM) tespit eden ihracatçılardan bir bedel alınmayacağı ibaresi bulunmasına rağmen bildirim ücreti adı altında yapılan 5 dolar kesinti ihracatçının cebinden çıkıyor. Limanlardaki kantarlarda yapılan ağırlık tespitlerinde 20-70 dolar arasında farklı fiyat uygulamalarıyla karşı karşıya kalan ve yıllık 3.5 milyon konteyner kullanan ihracatçılar, toplamda 360 milyona yakın bir bedeli limanlarda bırakıyor. Konu ile ilgili DÜNYA’ya bilgi veren ihracatçılar, zorunlu verilen konteynerlerin VGM'nin tespit hizmeti için serbest rekabet şartlarından söz edilemeyeceğini, bu konuda ücret sınırlamasının getirilmesi konusunda birleştiler.
"Kaptana bildirdim 5 dolar"
İhracatçının konteyner ağırlığını doğru yazmadığı takdirde geminin batma ihtimalinin bulunduğunu kaydeden PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, ihracatçının kendi bölgelerinde ve firmalarında doğrulanmış tartıyı kullanabileceğini belirterek, limanda bu tartının doğru olduğunu belirlendiği takdirde hiçbir ücret alınmaması gerektiğini ifade etti. Acentelerin ‘ben bunu kaptana bildirdim’ diyerek 5 dolar aldığını kaydeden Eroğlu, şöyle devam etti: “Böyle bir uygulama yönergede yok. Kanunsuzluk yapılıyor. Firmanın kendi tartısı var ise böyle bir ücret talep edemez. Kendi tartısı yok ise acenteler daha fazla kesinti yapıyor. Ücretler 20-70 dolar arasında değişiyor. Her limanda farklı ücret kesiyorlar. Cezai uygulamalar da yetersiz.”
Hat operatörlerinin durumu fırsata çevirdiğini söyleyen Eroğlu, şu ifadeleri kullandı: “Bildirim ücretleri alınmamalı. Hat operatörleri kendi oluşturdukları yazılım sisteminin belli bir ücret karşılığı kullanılması yönünde baskı oluşturuyor. ‘Sürekli üye ol. 40 dolarsa sana 30 dolar olsun’ diyorlar. Bu uygulamayı 1 Temmuz 2016’dan beri yapıyorlar. Bu sistemi bakanlığın kurması daha doğru olur. ”
‘Lokal masraflar navlunu geçti’
Limanda alınan bildirim ücretlerinin haksız bir uygulama olduğunu kaydeden İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz de, “Taşıyıcı konteyner ağırlığını kendisi hesaplamalı. Limanda hem taşıma ücreti hem bildirim ücreti kesiliyor” dedi. Lokal masrafların en çok Türkiye’de olduğuna değinen Akyüz, cezai yaptırımların yetersizliğinin bu sonucu ortaya çıkardığını kaydetti. “Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir fiyatlandırma yok” diyen Akyüz şöyle devam etti: ”2023 ihracat hedefi belirleyip, 3. dünya ülkesi gibi ihracatçının önüne böyle rakamlar koyup, masraflandırıyorsun. Lokal masrafların navlun masrafları geçti ” şeklinde konuştu.
“İhracatçının önünü açacak hamleler yapılmalı”
İhracatçının kendi tartısını zaten yaptığını ancak, ‘limanda da biz yapıyoruz’ diyerek ekstra ücret alındığını kaydeden İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Zekeriya Mete, “İhracatçı, kolaylık ve yenilikten yanadır. İş yapma enerjisi artar. İhracatçının önünü açacak hamleler yapılmalı” dedi.
VGM ücreti doğru uygulama değil
“Ambarlı’da bulunan Marport Liman İşletmeleri'nin verdiği VGM hizmetini; kendi limanlarından değil de farklı bir kantardan almışsa bu konteynerlerden 5 dolar + KDV VGM çek (kg kontrol) bedeli tahsil edip kg kontrolü yaparak sahasına almakta” diyen Güler Dinamik Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Güler de diğer limanlarda eşya sahiplerinin kendi tartım sonuçlarını limana bildirdiğinde herhangi bir tartım ücreti ödemelerinin söz konusu olmadığını dile getirdi. Güler, sadece Ambarlı’daki liman işletmesi tarafından “ VGM kontrol hizmeti “ adı altında ücret talep edildiğini sözlerine ekledi.
PAGEV’in önerisiyle gündeme geldi
TOBB Plastik Kauçuk ve Kompozit Meclisi’nde PAGEV önerisiyle gündeme gelen konu hakkında çalışmalar başlatıldığını dile getiren PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, “Önerimiz; Bakanlıkça bir yazılım yönetim sistemi oluşturulup tüm tarafların hizmetine sunulması ve konteynerlerin brüt ağırlığına yönelik tartım ücretinde bir standardizasyona gidilmesi, yurt çapında bir uygulama bütünlüğü oluşturulması ve maliyetin minimuma düşürülmesi ile ihracatçımızın rekabetçiliğini azaltan ve toplamda yıllık 360 milyon TL’ye varan bir sorunun çözülmesidir” dedi.