İhracat taşımalarının değeri yükseldi

Bu yılın ocak-nisan döneminde 2017'nin ilk 4 ayına kıyasla Türk araçları yüzde 6 düşüşle 393 bin 405, yabancı araçlar ise yüzde 12 artışla 115 bin 431 ihracat taşıması yaptı.

Toplam ihracat seferleri, yılın ilk 4 ayında yüzde 2 azalarak 508 bin 836 olarak gerçekleşti. İhracat taşımalarının yüzde 77'si Türk, yüzde 23’ü ise yabancı plakalı araçlarla yapıldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, bu yılın ilk 4 ayında 55 milyar 30 milyon dolara ulaşan toplam ihracatın yüzde 28,4'üne tekabül eden 15 milyar 611 milyon dolarlık kısım kara yolunda taşındı.

Böylece sefer başına ortalama 30,7 bin dolarlık ihracat taşıması gerçekleştirildi. Geçen yılın ilk 4 ayında bu rakam 28,4 bin dolar olmuştu.

Orta Doğu taşımaları yüzde 17 azaldı

Yılın ilk 4 ayında Türk plakalı araçlarla Suriye’ye yapılan taşıma sayısı yüzde 29 düşüş kaydederken, Irak taşımaları yüzde 12 geriledi. Irak ve Suriye’deki düşüş sebebiyle Orta Doğu taşımaları yüzde 17 azaldı.

İhracat taşımaları Avrupa genelinde yüzde 8 artış gösterdi. Söz konusu yükselişte Romanya'da yüzde 23, Yunanistan'da yüzde 12, Bulgaristan'da yüzde 27 seviyesindeki artış etkili oldu. Polonya, Macaristan ve Avusturya gibi Orta Avrupa ülkelerinde de yüzde 22’ye varan artışlar dikkati çekti.

Mayıs ayında yapılan Romanya ve Bulgaristan Kara Ulaştırması Karma Komisyon (KUKK) toplantılarında alınan olumlu sonuçlarla birlikte Avrupa ülkelerine ihracat taşımalarının artmaya devam etmesi bekleniyor.

İhracat seferleri Nahçıvan’a yüzde 66, Azerbaycan’a yüzde 22 artış kaydetti. Gürcistan’a yönelik taşımalarda Türk araçlarının payları yüzde 2'ye düşerken, Gürcistan plakalı araçlar pazarda yükselişe geçti.

Türk araçlarının İran’a yaptığı ihracat taşımalarında da yüzde 27 azalış yaşandı. İran araçları ise Türkiye’den yaptığı ihracat taşımalarında yüzde 25 artış kaydetti.

Rusya taşımaları yüzde 864 arttı

Türkmenistan’a yapılan taşımalarda yüzde 65 gibi ciddi bir düşüş olurken, Özbekistan taşımalarında yüzde 58 artış yaşandı. Mayıs ayında Semerkant'ta gerçekleştirilen Özbekistan-Türkiye KUKK toplantısıyla yüzde 50 artan geçiş belgesi kotası sonucu bu ülkeye olan taşımaların daha da artması bekleniyor. 

Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) ülkelerine yapılan taşımalarda en önemli yere sahip Rusya'ya ihracat taşımaları yüzde 864 arttı. Rusya için aylık dönemlerde açılan geçiş belgeleri, mayısta yeterli gelmediği için ek 200 adet ikili geçiş belgesi kullanıma açıldı.

Ulaşımın Rusya üzerinden transit geçerek daha rahat sağlandığı güzergahlarda da taşımalar arttı. Kazakistan ve Kırgızistan’a yüzde 30'luk sefer artışı, Rusya’nın transit öneminin Türk taşımacılar için ne kadar etkili olduğunu da gösterdi.

Önceki yıllarda Rusya’da yaşanan sorunların çözülmesiyle Beyaz Rusya’ya yapılan taşımalarda yüzde 52 düşüş yaşandı.

Altyapı yatırımları ve süren inşaat projelerinin artmasıyla ihracat taşımalarında Ukrayna’ya yüzde 71, Moldova’ya ise yüzde 21 artış kaydedildi. BDT ve Orta Asya ülkeleri toplamında ihracat sefer sayısı yüzde 11 arttı.

İthalat taşımalarında yabancı araçların payı büyüdü

Bu yılın ilk 4 ayında ithalat taşımalarında genel toplamda yüzde 5 artış oldu. İthalat taşıma sayılarını Türk plakalı araçlar yüzde 4, yabancı araçlar ise yüzde 7 artırdı.

Yabancı araçlar ithalat taşımalarında geçen yıla göre yoğun bir artış sağladıkları için pazar paylarını yüzde 34’e çıkardı. İthalat taşıması yapan yabancı araçları, başta İran olmak üzere Bulgaristan ve Romanya takip ediyor.

Türk araçlarının ithalat taşımalarında yük aldığı ülkelere bakıldığında, ilk sırada 32 bin 494 taşıma ile Almanya geldi. İkinci sıradaki Irak ise her ay artış eğiliminde olmasına karşın ihracattaki düşüşle birlikte gerileme eğilimine geçti. İlk 4 ay toplamında Irak’tan yapılan ithalat taşımaları yüzde 13 azalışla 20 bin 668 olarak gerçekleşti.

İthalat taşımalarında Avrupa ülkelerinde düşüşün yaşandığı ülkeler arasında yüzde 22 ile Birleşik Krallık, yüzde 9 ile Bulgaristan ve yüzde 7 ile İtalya yer aldı. Diğer Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımaları istikrarlı bir şekilde artmaya devam etti. Yunanistan'da yüzde 11, Hollanda'da yüzde 18, Macaristan'da yüzde 6 ve Polonya'da yüzde 7 seviyesindeki ithalat sefer artışı dikkati çekti. 

İran’dan yapılan ithalat taşımalarında ise Türk araçları yüzde 40 artış yakaladı. İthalat taşımalarında diğer dikkati çeken ülke ise yüzde 34 artışla Özbekistan oldu. 

Ayda 70 bin araç boş dönüyor

Türkiye üzerinden yapılan transit taşımalar incelendiğinde, Türk ve yabancı araçların İran, Irak, Gürcistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Romanya ve Yunanistan başta olmak üzere komşu ülkelere taşıma yaptığı görüldü.

Yoğun olmamakla birlikte İtalya, Almanya, Hollanda ve Fransa gibi gelişmiş ülkelere de transit taşımalar yapıldı. Transit taşımaları Türkiye üzerinden yapan araçlar ise yine yoğunlukla İran, Bulgaristan ve Gürcistan gibi komşu ülkeler oldu. 

Transit taşımalarda yabancı araçlar arasında ilk sırada İran geldi. İran araçları ağırlıkla Avrupa ülkelerinden aldığı yükleri İran’a veya İran’ın yükünü Avrupa ülkelerine taşıyor. Bulgaristan araçları ise Avrupa’dan aldıkları yükleri Türkiye’yi transit geçerek yoğunlukla Gürcistan ve Ermenistan’a götürüyor.

Türk araçları boş giriş sayılarını düşürmesine karşın yabancı araçlar yüzde 25 seviyesinde boş girişlerini artırdı. Türk taşımacılar Avrupa’dan aylık 5 bin, Irak ve Suriye’den 50 bin, Azerbaycan ve Gürcistan’dan 10 bin, İran’dan 2 bin 500, Rusya’dan 2 bin araç olmak üzere ayda 70 bin araçla ülkeye boş dönüş yapıyor.

Yabancı araçlar ise aylık 10 bin boş giriş gerçekleştiriyor ve bu araçların başında Gürcistan, Bulgaristan, Romanya ve Makedonya geliyor.