İhaleler ve teşvikler artacak! YEKA modeli güncelleniyor: Yenilenebilir enerjide yeni strateji belli oldu!

Türkiye, güneş ve rüzgar enerjisindeki büyük hedeflerine ulaşmak için Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modelini güncelleyerek yatırımcılar için daha cazip hale getiriyor. Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember’in hazırladığı yeni rapora göre, 2016'dan bu yana uygulanan YEKA modeli, büyük ölçekli enerji santrallerinin kurulmasını ve yerli üretimi teşvik etmeyi amaçlıyor.

Geçen yıl güncellenen YEKA yönetmeliği ve şartnamesiyle Türkiye, yenilenebilir enerji projelerini hızlandırmayı hedefliyor. Bu kapsamda, mevcut 32 gigavatlık rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesinin 2035 yılına kadar 120 gigavata çıkarılması planlanıyor. Ocak ve şubat aylarında toplam 2 gigavatlık ihale gerçekleştirilirken, yıl sonuna kadar ek 2 gigavatlık ihale daha düzenlenecek.

İhale modelinde yapılan güncellemeler

Yeni düzenlemelerle YEKA projelerine iletim bedeli muafiyeti getirilirken, santrallere batarya depolama sistemi eklenmesine de izin veriliyor. Ayrıca, projelerin önündeki en büyük engellerden biri olan uzun bürokratik süreçleri hızlandırmak amacıyla Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı devreye girerek izin süreçlerinde aktif destek sağlayacak. “Süper izin” mekanizmasıyla bu sürelerin dört yıldan iki yılın altına düşürülmesi hedefleniyor.

Yatırımcıları teşvik etmek için esnek elektrik satış modelleri de hayata geçiriliyor. YEKA projeleri kapsamında üretilen elektrik, belirlenen süre boyunca serbest piyasada satılabilecek. Rüzgar enerjisi projelerinde bu süre 72 ay, güneş enerjisi projelerinde ise 60 ay olarak belirlendi.

İzin süreleri ve finansman kolaylıkları

Türkiye, izin süreçlerini hızlandırarak, esnek elektrik satış seçenekleri sunarak ve ulaşılabilir yerlilik oranları belirleyerek YEKA projelerini daha hızlı hayata geçirmeyi amaçlıyor. Yapılan düzenlemelerin yatırımcı ilgisini artırması bekleniyor.

Öte yandan, Ember’in verilerine göre 2017-2025 arasında ihale edilen toplam 7,8 gigavatlık güneş ve rüzgar enerjisi kapasitesinin yalnızca dörtte biri devreye alınabildi. Gecikmelerin ana nedenleri arasında uzun izin ve onay süreçleri, finansmana erişimde yaşanan zorluklar, yüksek yerlilik oranı zorunluluğu ve elektrik satış modellerinin sınırlı olması gösteriliyor. Türkiye'nin bu yeni düzenlemelerle süreci hızlandırarak yenilenebilir enerji yatırımlarını daha verimli hale getirmesi bekleniyor.