Hollywood modeli iş İK’da yeni trend oldu

Mehmet FİLOĞLU 

Danışmanlık şirketi Deloitte’un Küresel İnsan Kaynakları 2016 Trendleri Araştırması organizasyon yapılarında görülen radikal değişimi ortaya koydu. Toplamda 7 binden fazla insan kaynakları ve iş liderinin katılımı ile Türkiye’nin de aralarında bulunduğu 130 ülkede gerçekleştirilen araştırmaya göre şirketlerdeki hiyerarşik organizasyon yapısı son buluyor. Proje bazlı bir araya gelen takımlar öne çıkarken bu yapının yönetilmesi şirketlerin önündeki en önemli zorluklardan biri olarak görülüyor. 

Şirketin yöneldiği yeni organizasyon yapısı daha çok esnek takımlara dayanıyor. “Takımlar ağı” olarak nitelenen bu model belirli bir proje ve süre için bir araya gelen kişilerden oluşuyor. Bu ağlar askeri operasyon odalarına benzer merkezler tarafından atanıyor ve koordine ediliyor. 

Çalışma biçimleri ise Hollywood’daki film yapım sürecine benziyor. İnsanlar bir projeyi gerçekleştirmek için bir araya geliyor, bittiğinde dağılıyor ve yeni bir projeye başlıyor. Bu çalışma biçimi liderlik, performans yönetimi, öğrenme ve kariyer süreçleri üzerinde ciddi bir değişim baskısı yaratıyor. 

Değişime inanıyorlar ama tam hazır değiller 

Rapor, iş ve insan kaynakları liderlerinin globalde yüzde 92’sinin, Türkiye’de ise yüzde 97’sinin iş dünyasının yeni ihtiyaçlarına göre, organizasyon yapılarını yeniden tasarlamasının önemine işaret ediyor. Bugün çoğu firma ‘işlevsel yapıdan’ uzaklaşmış durumda. Toplam şirketlerin yüzde 38’i büyük şirketlerin ise yalnızca yüzde 24’ü bu şekilde bir organizasyon yapısına sahip. Araştırmaya katılan yüzde 80’i ya halihazırda organizasyon yapılarını değiştirdiğini ya da değiştirmekte olduğunu açıkladı. Şirketlerin yalnızca yüzde 7’si herhangi değişiklik planlamadığını bildirdi. Bu gelişmelere karşın küresel yöneticilerin sadece yüzde 14’lük kısmı, Türk katılımcıların ise yüzde 8’i çalıştıkları kurumun böylesi bir yeniden yapılanmaya ‘oldukça hazır’ olduğunu düşünüyor. 

Çalışan bağlılığı 4. sıraya geriledi 

2015 yılına ait raporda, şirket kültürü ve çalışan bağlılığı, liderlik, öğrenme ve kişisel gelişim gibi konular katılımcıların öncelik sıralamasında ilk üçte yer alırken, bu yılki raporda ‘organizasyon tasarımı’, en öncelikli konu olarak yerini alıyor. Şirketler, rekabetçi kalmak ve giderek daralan yetenek havuzundan istedikleri yetenekleri kurumlarına çekmek için organizasyon tasarımı konusunu kritik bir unsur olarak görünüyor. 

Organizasyonla birlikte liderlik de değişiyor 

Liderlik konusu organizasyon tasarımından sonra global katılımcılar açısından ikinci en çok öneme sahip trend olarak karşımıza çıkıyor. Türkiye’de ise beşinci sırada geliyor. Bununla birlikte, katılımcıların yüzde 56’sı şirketlerin liderlik gereksinimine cevap vermeye hazır olmadığını söylüyor. Bu oran Türkiye’de yüzde 62 seviyelerinde bulunuyor. 

Hiyerarşik yapı liderliğin düşmanı 

Araştırma, şirketlerin liderlik gelişimine yaptıkları geleneksel yatırımların geri dönüşünü alamadıklarını ve geleneksel, hiyerarşiye dayalı yönetim piramidinin iş dünyasının ihtiyacı olan liderleri yeterince hızlı yaratamadığını ortaya koyuyor. Araştırmaya göre ayrıca, liderlik yetkinlikleri de değişiyor. Liderlerin sadece sayısal hedefl ere ulaşması değil aynı zamanda yetenekli insanları kuruma çekebilmesi, onlara ilham vererek kurumda kalmalarını sağlaması ve işbirliğine açık olmaları kritik önem taşıyor. Dolayısıyla, iş dünyasının lider ihtiyacına cevap verebilmek için artık, lider adaylarının kariyerlerinin başından itibaren liderlik anlayışıyla yetiştirilmesi önem taşıyor.

Güç dengesi giderek çalışana kayıyor 

İşgücünün yarısından fazlasını oluşturan Y Kuşağı çalışanlarının beklentileri; şirketleri çalışan deneyimi alanında gelişmeye zorluyor. Güç dengesi işverenden çalışana kayarken, liderler çalışan deneyimine odaklanarak en iyi yetenekleri kurumlarına çekmeye ve bağlılıklarını artırarak onları kurumlarının bünyesinde tutmaya gayret gösteriyorlar. Çalışan deneyimini ise; kültür ve çalışan bağlılığı, öğrenme ve kişisel gelişim, çalışan odaklı tasarım ve işgücü analitiği gibi birçok unsur etkiliyor.