Hayvancılığa tüberküloz tehdidi

Ali Ekber YILDIRIM  

İZMİR - Türkiye’de en sık görülen üç hastalıktan biri sığır tüberkülozu, Konya’da görüldü. Diğer ikisi şap ve brusella. Bu hastalıklarla mücadele için her yıl milyonlarca lira harcanıyor. Kalıcı çözüm bulunamadığı için ülke hayvancılığı büyük zarar görüyor. 

Hayvancılığın son yıllarda hızla geliştiği Konya’da son 2 ayda 3 hayvancılık işletmesinde tüberküloz hastalığı görüldü. Konya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü 20 Mayıs, 15 Nisan ve 17 Mart’ta 3 kez tüberkülozlu hayvan kesimi için ihale açtı. 

Hayvancılık sektörü temsilcilerinin iddiasına göre tüberküloz hastalığı yaygın. Ancak bu yaygınlık genellikle kamuoyuna çok yansımıyor. Tüberküloz hastalığı görülen hayvanların kesilmesi gerekiyor. Kesilen veya imha edilen hayvanlar için devlet tazminat ödemek zorunda. Devlet tazminat ödememek için, işletme sahibi ise karantina ve imha ile karşı karşıya kalmamak için çoğu zaman hastalık gizleniyor. Hayvanlar kesilerek kavurma yapılıyor ve piyasaya satılıyor. 

Hayvan sağlığını tehdit eden ve hayvanlardan insana da geçen tüberküloz hastalığı daha çok işletme koşullarından kaynaklı olarak ortaya çıkıyor. 

Konya’da 3 işletmede görüldü 

Konya Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü son iki ayda 3 kez “tüberkülozlu hayvan kesimi” ihalesi açtı. İl Müdürlüğünün internet sayfasında 20 Mayıs 2016’da yayınlanan “Tüberkülozlu Hayvan Kesimi” başlıklı duyuruya göre, Meram İlçesinde bir işletmede 22 adet büyükbaş hayvanın Tüberküloz hastalığı dolayısıyla kesiminin yapılacağı ifade ediliyor. Söz konusu kesimi yapmak isteyen firmaların Meram İlçe Müdürlüğü’ne bugün saat 14.00’e kadar başvurmaları isteniyor. 
Daha önce 15 Nisan’da Karapınar ilçesinde bir işletmede 122 büyükbaş hayvan için, 17 Mart 2016’da ise yine Karapınar ilçesindeki bir işletmede 104 adet büyükbaş hayvanın kesimi için yine duyuru yapıldı. 

İnsanlar için büyük tehdit 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün “Sığır tüberkülozu nedir?” başlıklı yayınında tüberkülozla ilgili özetle şu bilgilere yer veriliyor:

“Sığır tüberkülozu, insanlarda da görülebilen zoonoz bir hastalık. Hayvanlarda tüberküloz etkenleri vücuda genellikle solunum ve sindirim yoluyla girerek hastalık meydana getiriyor. Hayvanların barınaklarda çok sıkışık bulunmaları, hijyenik koşulların iyi olmaması, uygun olmayan bakım ve beslenme koşulları, temiz hava ve egzersiz yetersizliği, dışarıdan sürüye kontrolsüz hayvan girişi, enfekte hayvanların sütleriyle buzağıların beslenmesi hastalığın bulaşmasını ve yayılmasını kolaylaştırıyor. İnsanlara bulaşma genelde enfekte et ve sütün tüketilmesiyle gerçekleşiyor.”

Hastalık görülen işletmeleri neler bekliyor?

Sığır tüberkülozuyla ilgili bakanlığın yayınladığı yazıya göre, hastalığın görüldüğü işletmeleri şu süreçler bekliyor: “Kesimhanede kesim sonrasında sığır tüberkülozu tespit edilmesi halinde hayvan sahiplerine tazminat ödenir. Sığır tüberkülozu tespit edilen hayvanın bulunduğu işletmede mevcut tüm sığırlarda, tüberkülozunun varlığı yönünden hastalık taraması yapılır. Sığır tüberkülozuyla mücadele kapsamında karantina, kesim ve imha tedbirleri uygulanır. Sığır tüberkülozu tespit edilen hayvanın bulunduğu işletmede, sürüye ait altı haftalıktan büyük tüm hayvanlarda tüberkülin testi uygulanır. Pozitif sonuç veren sığırlar şarta tabi kesime sevk edilir.”

Hastalığın insana geçmemesi için neler yapılmalı? 

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün “Sığır Tüberkülozu nedir?” başlıklı yazısında bu durumdan nasıl korunulabileceğine de şu sözlerle dikkat çekilmiş: “Hastalığından korunmak için kesimhaneler dışında, veteriner hekim kontrolü olmaksızın kesilen hayvanların etlerini tüketmekten kaçınınız. Kırmızı eti çiğ veya az pişmiş olarak tüketmeyiniz. Isıl işlem görmemiş süt ve süt ürünlerini kullanmayınız.”