Hasarlar daha hızlı ödenecek

Serhat ALİGİL 

Son 1 yılda fiyatları hızla artan Zorunlu Trafik Sigortası poliçeleri, araç sigortalarını gündemde tutmaya devam ediyor. Özellikle bedeni hasarlarla ilgili son yapılan yasal düzenlemelerin hem tüketiciler hem şirketler açısından olumlu gelişmeler sağlayacağı tahmin edilirken, yollarında, 10,7 milyonu otomobil olmak üzere 20,2 milyondan fazla araç olan Türkiye, bu alanda birçok başka sorunu da bünyesinde barındırıyor. Çünkü Türkiye Sigortalar Birliği (TSB) Genel Sekreteri Akif Eroğlu’nun DÜNYA’ya yaptığı açıklamaya göre 2015’te ödenen toplam hasarın yüzde 50’si maddi hasarlardan kaynaklanıyor. Örneğin 2015’te zorunlu trafik sigortasında ödenen tazminat 4,2 milyar lira oldu. İşte bu durum TSB’yi “Oto Sigortaları Projesi” adlı bir projeye yöneltti. 3 yıldır üzerinden çalışılan ve önemli mesafe alınan proje; “Doğrudan Tazmin Sistemi”, “Eşdeğer Parça ve Servis Sertifikasyonu” ve “Suistimalle Mücadele Modellemesi” başlıklarıyla yürütülüyor. Eroğlu, projenin nedenlerini şöyle özetledi: 

Herkes kendi şirketine 

“Trafik primlerinde stabiliteyi sağlamak, en çok satılan bu üründe müşteri memnuniyetini artırmak önemli. Bu nedenle maddi hasarları da kontrol etmek, müşteri bilincini ve memnuniyetini artırıcı başka adımlar atmak gerekir.” 

Bu kapsamda geliştirilen ve 2017’ye kadar altyapısı kurulacak olan “Doğrudan Tazmin Sistemi”, bir trafik kazasında “kusursuz” olan sürücünün aracındaki maddi hasarı “kusurlu” sürücünün trafik sigortasını düzenlettiği sigorta şirketi yerine kendi poliçesini tanzim ettirdiği sigorta şirketinden tanzim edebilmesine imkan sağlayacak. Şirketlerin gönüllü katılacağı bu sistemi TSB yönetecek ve anlaşma koşullarını belirleyecek. Trafik sigortası gibi prime duyarlılığı hassas ürünlerin, hizmet kalitesinin daha geri planda kalmasına neden olabildiğini ifade eden TSB Genel Sekreteri Eroğlu, yeni tazmin sisteminin bu durumu değiştirmeyi de hedeflediğini vurguladı. Gelişmiş birçok ülkede bunun uygulandığını hatırlatan Eroğlu, sistemin temel faydalarını şöyle özetledi: 

► Tüketicinin faydalarından biri hasarların hızlı ödenmesi. Çünkü sigortalının sigortacısıyla iletişim halinde alışık olduğu sistem içinde zararını tazmin yoluna gitmesinin, aldığı hasar hizmetini hızlandırdığı ve kalitesini artırdığı görülüyor. Ayrıca sigortalı sigortacısının sunduğu anlaşmalı servis hizmetinden faydalanmak yoluyla kendisi bir ödeme yapmadan zararını tazmin edebiliyor. 

Maliyet avantajı sağlar

 ► Şirketler açısından temel faydalarından biri hasar tasfiye sürecinin hızlanması. Çünkü sigortacı, kendi sistemi dışında tamamlanmış tamirlerin faturalarıyla hasar tasfiyesi yürütmek yerine alışık olduğu sistem içinde bunu yapacak. Yine bu sistemle, şirketler arasında çalıştırılan bir protokol çerçevesinde uyuşmazlıklar minimuma indirilebilecek. Bu azalma davalık dosyaları da düşürecek. Hasarın hızla tasfiyesi ve sonrasında yürütülen standart rücu uygulaması, bu konudaki giderlerin düşmesine katkı sağlayacak. Sistem sayesinde ortalama bir rücu tutarı üzerinden hesaplaşma otomatik maliyet kontrolünü de teşvik edecek.

Özel tamirhaneler mercek altında olacak

TSB, proje kapsamındaki sertifikasyon süreci için Oto Yedek Parça ve Servis Sertifikasyon AŞ (OSEM) adıyla Hazine’nin gözetim ve denetiminde bir şirket kurdu. OSEM, sektör ve sigortalılar adına sigorta şirketlerinin dahil olduğu hasar onarımlarında güvenlik ve kalite standartlarını yukarıya çekecek, maliyetlerin daha etkin kontrolüne imkan verecek. Onarım hizmetinin verildiği tüm tamirhaneler OSEM’in servis ağını oluşturacak. Ancak asıl odaklandığı kesim, özellikle sigorta şirketlerinin anlaşmalı hizmet ağında yer alan özel servisler olacak. Sistem, bakım ve onarım servislerinin “OSEM Oto Bakım ve Onarım Merkezleri Standardı” kapsamında belgelendirilmesiyle sertifikalı eşdeğer parçanın takibinin ve belgeleme süreçlerinin doğrulanmasını içerecek. Bu amaçla Türk Loydu Vakfı ile de işbirliğine gidildi. Tamirhanelere 3 yıl süreli sertifikalar verilecek. 

Primlerde düşüş bekleniyor 

Yedek parça sertifikasyon uygulamasıyla da, Türkiye’de en fazla kazaya karışan araç marka modellerine ait parçalara sertifikasyon sağlanması hedefl eniyor. Bu kapsamda ilgili parçalar incelendi ve hedef gruplar belirlendi. Bu uygulamayla sadece parçanın sertifikalandırılması değil bu parçaların takibi de yapılacak. Bu uygulamalarla maliyetlerde yüzde 17-20 azalma sağlanacağı tahmin ediliyor. Bu düşüşün tüketicilerin ödediği primlere ucuzluk olarak yansıması bekleniyor. OSEM ayrıca, belgelendirme sürecinde parça üreticileriyle dünya uygulamalarına paralel şekilde işbirliği yapacak.

Suistimal oranı yüzde 10-25

Sigorta sektörünün önemli sorunlarından biri suistimalleri. Örneğin yanlış bilgi verilmesi, mali bünye zafiyetine düşen işyeri sahibinin işyerini sigortalatarak daha sonra yakması, sağlık sigortasında kapsam dışında olan hastalıkların başka bir tedavi kapsamında gösterilerek tazminat alınması bunlar arasında. Ayrıca özellikle organize suistimallerin engellemesi de hedefl eniyor. Genel Sekreter Eroğlu’nun verdiği bilgeye göre sigorta suistimalleri birçok ülkede vergi kaçakçılığından sonra en yaygın ekonomik suç olarak kabul ediliyor. ABD’de sektöre yıllık maliyetinin 80 milyar dolar olduğu hesaplanıyor. Türkiye’de ise toplam hasarın yüzde 10-25’lik kısmının suistimalli olduğu tahmin ediliyor. Bu nedenle Sigorta Sahteciliğini Engelleme Bürosu (SİSEB), merkezi bir analitik model yapısıyla organizeler de dahil sigorta suiistimallerinin peşine düşecek, şirketler, sigortalılar ve kamuyla işbirliği yapacak. Alınan ihbarlar, veri analizleri, analitik model ve istihbaratlar yardımıyla sigorta suistimallerinin tespit edilmesi ve azaltılması hedefl eniyor. Sigorta şirketleri tarafından günlük olarak Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi’ne iletilen tüm poliçe ve hasar bilgileri işlenerek analitik ortama aktarılacak, ‘skorlama’ yapılacak. Bu bilgiler şirketlerle paylaşılacak.