Hafif hava aracında yerlileştirmeye odaklandı
İnsansız hava araçları, ultra light, micro light uçaklar, cayrokopterler gibi hafif hava araçlarının motorlarını geliştiren ve yerlileştirme çalışmalarıyla Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın tedarikçi kataloğuna giren Alida Motor, hedef çıtasını yükseltti
ESRA ÖZARFAT
BURSA - Elektrik otomasyona yönelik endüstriyel fanlar üreten Alida Motor, Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) tarafından da desteklenerek savunma sanayi ve havacılık sektörüne katkı sağlamak için projelerini yoğunlaştırdı.
Hava Kuvvetleri’nden emekli iki ortağın endüstriyel fan üretimi için kurduğu proje firması Alida Motor, Türkiye’de kullanılan hafif hava araçlarının motorlarının yerlileştirilmesi alanında projeler geliştiriyor. 2006 yılında Kara Kuvvetleri’nde kullanılan M48 ve M60 tanklarının termal kamera soğutma fanıyla ilgili Türkiye’deki ilk yerlileştirme çalışmasını yürüterek Savunma Sanayi Müsteşarlığı’nın tedarikçi kataloğuna girdiklerini anlatan Alida Motor Genel Müdürü Fahri Dönmez, bu girişimden cesaretle son olarak Türk Havacılık ve Uzay Sanayi’nin ( TAİ) Özgün Milli Helikopter Projesi için görüşmeler yaptıklarını, TAİ’nin bu konuda takip ettiği üretici fi rmalar arasında yer aldıklarını söyledi. Dönmez, özetle şu bilgileri verdi:
“Türk Hava Kuvvetleri’nde hava ikmal uçaklarının kurucu ekibindeydim. Amerika’da eğitim alarak o uçakları Türkiye’ye getiren teknik ekip içinde yer aldım.Tüm bunlar teknik anlamda ciddi bir altyapının oluşmasını, bilginin projelere dönmesini sağladı. 2008'da başladığımız ‘Çok Hafi f Hava Araçları Olarak Panamotor Üretimi’ adlı KOSGEB projemiz 2 yıl sürdü. Prototip motor yaptık ve destek aldık. Türkiye’de bu alanda girişimde bulunmamıştı. Türkiye’de insansız hava araçlarında, taktik İHA’larda kullanımı çok yaygın. Üretime başladık. Kendimize ait özel motorlarımız var, bunlar Türkiye'de 15 yerde kullanılıyor.”
“Ürettiğimiz motorların kilogram birim değeri 150-200 euro”
BTSO’nun Uzay Savunma ve Havacılık Kümelenmesi içinde yer aldıklarını kaydeden Dönmez, Bursa’nın otomotiv altyapısının havacılık alanında da kullanılabileceğini, kentin yerlileştirme ve havacılıkta kullanılan dönüştürülmüş motorlar konusunda öncülük edebileceğini vurguladı. Havacılığa yönelik üretimlerin katma değerli üretimler olduğuna dikkat çeken Dönmez, ürettikleri motorların kilogram birim değerinin 150-200 euro arasında değiştiğini vurguladı. “İnsansız hava araçları için ithal edilen motorları biz Türk KOBİ’leri olarak üretebiliriz. Avrupa’da pazar bile bulabiliriz. Bunun için yatırım ve işbirlikleri gerekli” diyen Dönmez, Bursa’da havacılığın geliştirilebileceğini, bu kapsamda Bursa’nın ilçelerinde hava parkları kurularak buralarda bir araya gelen ilgililerin sanayi dönüşümüne de katkı sağlayacağını belirtti.
Mermi motifli milli motor
Kendi tasarımları silindirleri bağımsız çalışan radyal motor ürettiklerini açıklayan Alida Motor Genel Müdürü Fahri Dönmez, “Hafif havacılıkta ultra light, micro light uçaklar, cayrokopterler, insansız hava araçlarında kullanılabilecek, silindir sayısı değiştirilerek güçlendirilebilecek bir motor ürettik. Motorun benzerlerinden farkı silindirlerinin bağımsız çalışması. En belirgin özelliği güvenilir olması. Silindirlerin birinde yaşanacak problem motorun çalışmasına engel olmuyor. Bunun patent çalışmalarını sürdürüyoruz. Ürün üzerinde Kurtuluş Savaşı’nda kullanılan Kırıkkale piyade tüfeğinin motifini işledik. Bizim yaptığımız üretim de bir anlamda milli mücadeledir” diye konuştu.
