Görme engelliler için ‘hayal ortağı’ oldu

GAMZE ŞENER

İSTANBUL - Görme engelli kişilerin günlük hayatlarını kolaylaştıran destek aracının yaratıcısı Duygu Kayaman, kurduğu bu sistemi geliştirmek için kolları sıvadı. Hayal Ortağım projesiyle engellilerin yaşamını kolaylaştırmayı amaçlayan Kayaman, “Hayal Ortağım projesi 1 milyon dakika dinlendi ve 110 bin kişi tarafından arandı. Türkiye’de 800 bin engelli var. Amacımız bu projeye 800 bin engellinin de ulaşabiliyor olması ve daha sonra dünyada çok uluslu bir proje haline gelmesi” diye konuştu. Proje kapsamında kitaplar, gazetelerin köşe yazarları ücretsiz olarak dinlenebiliyor. Duygu Kayaman geçtiğimiz eylül ayında, Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) tarafından yayımlanan MIT Technology Review dergisi tarafından düzenlenen Under35 Türkiye finalinde “Yılın Sosyal Yenilikçisi” ödülünü almıştı. 

Hayal Ortağım projesi, dünya genelinde kapsadığı alan bakımından bir ilk. Dünyada sadece kitapları ya da sadece gazeteleri dinleyen servisler var ama hepsini bir arada bulunduran bir servis yok. Destekçileri ise Turkcell ve Young Guru Academy (YGA). Kayaman, amaçlarının projeyi çok uluslu bir proje haline getirebilmek olduğunu söyleyerek, "Şu an 10 bine yakın yerli ve yabancı kitap, yüzlerce köşe yazarı, görme engelli bilgisayar, satranç eğitimlerinin dışında akademik eğitimler, lokasyon bilgileri veren bir servis var. Bu sayede örneğin en yakın eczane nerede sorusuna cevap alınabiliyor” bilgisini verdi. 

Projeyi YGA üstlendi, Turkcell hayata geçirdi 

Proje fikrini önce YGA ile paylaştığını söyleyen Kayaman, “Köşe yazarlarını herkes hızlıca okurken, biz sürekli birilerine okutmak zorunda kalıyorduk. 2012’de bu fikrimi YGA’yla paylaştım. Teknoloji hızlıca gelişiyordu. YGA’da Microsoft desteği ile bir platform haline geldi ve Turkcell’in ortaklığıyla hayata geçti. Ben kitap okumayı çok seven biriyim. O zamanlar sadece kasetler vardı ve kasetten kitap bulmak çok zordu. Ankara’dan, İzmir’den sürekli kitap getirtmeye çalışıyordum. Kitap sayısı da oldukça sınırlıydı. Özel ders kitapları CD veya kaset halinde değildi o yüzden sözel derslerimi annem, sayısal derslerimi babam okuyordu. Uzun ve zor bir süreçti” diye konuştu. 

Girişimciler artık mücadeleci, hayal kurmayı öğrendi 

“Proje boyunca hayal ortaklarımız vardı, o açıdan şanslıydım” diyen Kayaman, hayatın içinde engellerin olduğunu ancak hayal ederek engelleri kaldırma konusunda çaba harcamanın daha önemli olduğunu ifade etti. Kayaman Türkiye’deki girişimcilerinse daha mücadeleci olmaya başladığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü: “Hayal kurmak, insanın, bir hedefinin olması çok önemli. Ben hiçbir zaman pes etmedim. Karşımda ‘sen başaramazsın, iyi bir liseyi, iyi bir üniversiteyi kazanamazsın; farklı alanlarda çalışman gerek’ diyenler oldu. Buna bazı öğretmenlerim de dahil. Türkiye’de zaman geçtikçe bahaneden çok hayal kurmaya başlayan bir kitle ortaya çıktı. Önlerindeki engelleri nasıl kaldırabiliriz diye düşünmeye başlayan bir nesil geliyor. Bu umut verici bir durum. Hayal kurmak kolay bir şey değil, tabi ki zor ama zoru başarmak önemli olan. Her şey istediğiniz zamanda ve şekilde elinize gelmiyor. Önemli olan kendine güvenmek ve birlikte başarmayı öğrenmek.” 

Duygu Kayaman, kendisini “Engelliler tarafından projelerden sorumlu bir girişimci” olarak tanımlıyor. 2009 yılında Young Guru Academy’ye başvuran ve 50 bin kişi içinden sıyrılarak, YGA’nın projelerinde çalışmaya başlayan Kayaman, şu anda Kör Liderler Projesi’ne liderlik yapıyor. Kayaman aynı zamanda Microsoft Türkiye’de Dynamics Bölümü’nde çalışıyor ve Bilgi Üniversitesi’nde MBA’e devam ediyor.

Fiziksel engelliler de projenin parçası oluyor 

Hayal Ortağım projesi, sadece görme engellilere değil, fiziksel engellilere de hizmet vermeyi amaçlıyor. Bu anlamda çalışmalara başladıklarını söyleyen Duygu Kayaman, “Web sitesine de ulaşılabilir yollar koyulacak. Kısa vadede amacımız, her iki engel tipi de uygun ya da uygun olmayan yerler için haritalandırma sisteminden faydalanabilmesini sağlamak. Toplum olarak biraz daha engellilere duyarlı hale gelmeye başladık ama daha yapılacak çok şey var. Ödülü aldıktan sonra hem Türkiye’de hem dünyada daha da bilinir bir proje haline gelmeye başladık. Türkiye’de birçok şirketin ilgisini uyandırdı. Çok sayıda şirketten ‘engelliler için ne yapabiliriz’ gibi geri dönüşler aldık” açıklamasını yaptı.