Gıdada üretim toparlandı, enflasyon arttı
İmalat PMI’da izlenen 10 sektör içinde gıda üretiminde gözlenen hızlı artış dikkat çekti. Üretim artarken enflasyon da zirveye çıktı. İHBİR Başkanı Kazım Taycı, artışı okulların açılmasına ve soğuk sezona bağladı. İTB Başkanı Ali Kopuz, bakliyat dönemine işaret etti.
Türkiye İmalat PMI, ekimde 45,8’e yükseldi. Eylül ayındaki 44,3 düzeyindeki PMI endeksi pandemi döneminden bu yana en düşük seviye idi. Ekim ayında PMI’da artış gözlense de eşik değer 50’nin altında kalarak faaliyet koşullarında bozulma sinyali verdi. PMI verilerinin seyrine bakıldığında sektörün performansı nisan ayından bu yana düşüş eğiliminde. Satın alma yöneticileri ile yapılan anketin çıktılarına göre zorlu piyasa koşullarının sürmesi, talebin zayıf kalmasına ve toplam yeni siparişler ile ihracattaki yavaşlamanın devam etmesine yol açtı.
Girdi maliyetlerinde artış gözlendi
İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI ekim ayı raporuna göre, imalat sanayi sektörünün geniş bir kesimi açısından zorlu faaliyet koşulları sürdü. Olumlu gelişmelerin gözlendiği tek sektör, üretim, yeni siparişler ve istihdamın yeniden büyümeye geçtiği gıda ürünleri oldu. Türk gıda imalatçılarının üretimi, üç aylık yavaşlamanın ardından ekimde yeniden büyümeye geçti. Takip edilen tüm sektörler arasında yalnızca gıda sanayicileri üretim hacminde artış sağlayabildi. Bu artış yeni siparişlerdeki toparlanmayla birlikte gerçekleşirken, istihdam ve satın alma faaliyetlerinde de güçlü iyileşmeler kaydedildi. Sektörün hem girdi maliyetlerinde hem de nihai ürün fiyatlarında enflasyon son altı ayın zirvesine çıktı ve takip edilen on sektör içerisindeki en yüksek düzeylerde kaydedildi. Bununla birlikte izlenen 10 sektörde de girdi maliyetleri genel olarak keskin bir şekilde artmaya devam etti.
Gıda PMI’ındaki hızlı artışa ilişkin DÜNYA’ya konuşan İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, “Okulların açılması en önemli sebep. Sezon daha doğrusu. Çocukların yazlıklardan, sokaktan çekilip ev rutinine girmesinin de etkisi var. Özellikle atıştırmalık tarafında bunu söyleyebiliriz. Kantinlerin dolmasının yanında, evde olan çocuklar için anne ve babalar çikolata, şeker, bisküvi gibi atıştırmalıkları tutuyorlar. Evde düzenli yemek de başlıyor. Elbette sezon nedeniyle gıda sanayiinde hububat ve bakliyat ürünlerinin üretimi de etkiliyor” dedi. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Yönetim Kurulu Üyesi ve İstanbul Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı (İTB) Başkanı Ali Kopuz, bakliyat toplanma zamanı olması nedeniyle üretimin arttığını söyledi.
İmalat genelinde maliyet ve fiyatta enflasyon yavaşlıyor
Öte yandan Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Ekim 2024 dönemi sonuçlarının detaylarına baktığımızda girdi maliyetleri belirgin bir şekilde arttı ancak söz konusu artış yaklaşık bir buçuk yılın en düşük hızında gerçekleşti. Nihai ürün fiyatları enflasyonunda da düşüş kaydedildi. S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, PMI verilerine ilişkin değerledirmesinde, “Firmaların, girdi stoklarını yaklaşık son dört buçuk yılın en yüksek oranında azaltması dikkat çekti. Anketin nispeten olumlu bir sonucu ise enflasyonist baskıların azalmaya devam etmesi ve en azından büyümenin önündeki bu özel engelin etkisini azaltması oldu” dedi.
