Geçen yıl 12 milyar dolarlık özelleştirme yapıldı

İSTANBUL - Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) Başkanı Mustafa Yılmaz, özel sektör birleşme ve satın almaları içerisinde en büyük payı enerji sektörünün aldığını belirterek, "Geçen yıl sadece elektrik dağıtım, üretim ve doğal gaz dağıtım özeleştirmeleri sonucunda 12 milyar dolarlık özelleştirme işlemi gerçekleşti" dedi.    

Stratejik Teknik Ekonomik Araştırmalar Merkezi (STEAM) tarafından düzenlenen "15. Uluslararası  Enerji  Arenası" programında konuşan Yılmaz, siyasi ve ekonomik istikrardan güç alan, milli iradenin tesis ettiği sağlam bir yasal sisteme dayanan enerji piyasalarının sadece bugün için değil gelecek için de düzenleme yapan bir kurum olduğunu söyledi.  

Yılmaz, bu unsurlar sayesinde ülkenin kalkınması için adeta "itici bir güç" olan sektörün hep birlikte ve elbirliği ile tesis edildiğini vurgulayarak, GSYH içerisinde son yıllarda en yüksek gelişmelerden birinin enerji sektöründe yaşandığını kaydetti.  

Özel sektör birleşme ve satın almaları içerisinde en büyük payı enerji sektörünün aldığına işaret eden Yılmaz, "Geçtiğimiz yıl sadece elektrik dağıtım, üretim ve doğal gaz dağıtım özeleştirmeleri sonucunda 12 milyar dolarlık özelleştirme işlemi gerçekleşti. Yine aynı dönemde bankacılık sektörünün verdiği toplam proje finansmanı kredileri içinde, enerji sektörü önemli bir yer kapladı. Bankacılık sektörü, son 4-5 yıl içinde enerji sektörüne yaklaşık 10 milyar dolar finansman sağladı" diye konuştu.

"Son 12 yılda enerji sektörümüzün gelişmesi için yoğun bir çaba harcadık"

Yılmaz, özelleştirmeler neticesinde bir önceki döneme göre dağıtım şebekesi yatırım bütçelerinin 3 kat arttığına vurgu yaparak, şunları söyledi:

"Akaryakıt ve LPG sektörü ülkemizin ekonomik büyüme rakamının üstünde büyüdü. Sektörün pazar büyüklüğü 2012'de yaklaşık 100 milyar lira iken, bu rakam bugün yaklaşık 120 milyar lirayı aştı. Aynı kapsamda akaryakıt fiyatlarında son bir aylık süredeki düşüşün tüketiciye de olumlu etkileri oldu. Buradaki düşüşte 22 Mart'tan itibaren tavan fiyat uygulamasına başlamamız belirleyici olmuştur.

Bugüne kadar geçen 20 gün içerisinde, tüketicilerimize, 210 milyon lira civarında bir katkı sağlamış bulunmaktayız. Uygulamamıza dair iki aylık sürenin sonunda tüketicilerimizin satın aldıkları akaryakıt için ceplerinden yaklaşık 600 milyon lira daha az para çıkacak.  Tüm bu rakamların gösterdiği gibi gerek siyasi irade, gerek kamu idaresi, gerekse özel sektörümüz olarak son 12 yılda enerji sektörümüzün gelişmesi için yoğun bir çaba harcadık."

Yılmaz, bu çabanın sonunda çok iyi sonuçlar aldıklarını dile getirerek, gelecek dönemde bu emeğin ve çabanın zayi olmaması için sektörün tüm paydaşlarına önemli sorumluluklar düştüğünü söyledi.  

EPDK olarak bu olumlu havayı sürekli kılmak üzere sektörün ihtiyacı olan düzenlemeleri birer birer hayata geçirdiklerine dikkati çeken Yılmaz, bu bağlamda kamuoyunda enerji borsası olarak bilinen Enerji Piyasaları İşletme AŞ'nin kamu sermayesinin belirlenmesine yönelik Yüksek Planlama Kurulu kararının imzalandığını ifade etti.  

Yılmaz, EPİAŞ'a ilişkin yol haritalarına dikkati çekerek, "TEİAŞ ve Borsa İstanbul tarafından esas sözleşme imzalanacak. Pay sahipliğine ilişkin özel sektöre çağrıda bulunulacak. Pay sahipliğine başvuranların listesi oluşturulacak.  Yapılacak genel kurulda yenileri seçilinceye kadar, şirkette görev alacak ilk yönetim kurulu üyeleri belirlenecek.  Ardından şirketin tescil işlemleri gerçekleştirilecek ve faaliyete başlamış olacaktır. Bu dönemde yenilenebilir enerji yatırımlarının devreye alınmasına yönelik çalışmalarımızı da hızlandırdık. YEK belgeli güneş enerjisine dayalı, toplam kurulu gücü 600 megavat olacak üretim tesisleri için lisansı başvuruları 10-14 Haziran 2013 tarihleri arasında kurumumuz tarafından alındı" değerlendirmesinde bulundu.

"Türkiye ekonomisinden daha da hızlı gelişen bir sektörümüz var"

Bu süreçte toplam 7 bin 873 megavatlık 496 adet lisans başvurusu olduğunu hatırlatan Yılmaz, "Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü, teknik değerlendirme çalışmaları tamamlanan 258 adet projeyi kurumumuza iletti. Bu projeleri, incelemeler tamamlandıkça, bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki görüşlerin oluşturulması için TEİAŞ Genel Müdürlüğü'ne göndermeye başladık. Doğal gaz piyasasına yönelik olarak ise, ülkemizin doğal gaz tedariki ve fiyatlandırması açısından çok büyük önem arz eden doğal gaz depolarının kurulması için geçtiğimiz ay iki özel sektör şirketine lisans verdik" ifadelerini kullandı.

Yılmaz, bu lisans ve mevzuat kapsamında ilgili şirketlerin Mersin Tarsus bölgesinde, uzun vadede toplamda yaklaşık 3 milyar euroluk bir yatırımla 5,2 milyar metreküplük doğal gaz depolama tesisinin devreye almasının planlandığını söyledi.   

Irak ile enerji ticareti imkanlarını geliştirmeye de özel bir önem verdiklerini anlatan Yılmaz, şunları kaydetti:

"Bir Türk şirketi tarafından Irak'la 2003 yılından bu yana elektrik enerjisi ticareti yapılıyor. Yapılan elektrik enerjisi ticaretinin özellikle Kuzey Irak Bölgesinin elektrik ihtiyacının karşılanmasına büyük katkısı odu. Türkiye'den Irak'a yapılan enerji ticareti kapasite olarak 150 megavat civarında olup, bu miktar iletim hatlarının durumuna göre değişebiliyor. Yıllar içinde artan bir kapasite ile bugüne kadar Irak'a Türkiye üzerinden 9 milyar 380 milyon kilovat saat elektrik enerjisi ihraç edildi. Enerji sektörü çok enerjik. Gelişen Türkiye ekonomisinden daha da hızlı gelişen bir sektörümüz var. Bu gelişimi sürekli kılmak için her gün yeni ihtiyaçlar ortaya çıkıyor. Piyasa tarafları ile düzenleme ve kararlara yönelik daha yakın, daha dinamik işbirliği içerisinde olacağız."

"Serbest tüketici limiti 2014 itibarı ile 4 bin 500 kilovat saate indirildi"  

Türkiye Elektrik İletim AŞ (TEİAŞ) Genel Müdürü Kemal Yıldır da Elektrik Piyasası Kanunu ile piyasada faaliyet gösterecek piyasa katılımcılarına lisans alma mecburiyeti getirildiğini belirterek, üretim, iletim, dağıtım, toptan satış, perakende satış ile otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı olarak lisans türlerinin belirlendiğini söyledi.

Yıldır, 2005 yılı sonu itibarı ile özel sektör tarafından kurulan ve işletilen santrallerin kurulu gücüne değinerek, "Toplam kurulu güç içerisindeki oran yüzde 16,2 iken Şubat 2014 sonu itibarı ile özel sektör tarafından kurulup işletilen santrallerin kurulu gücü 31 bin 325 megavat olup, toplam kurulu güç içerisindeki oranı yüzde 48,6' ya çıktı. Mart 2014 itibarı ile piyasada faaliyet gösteren piyasa katılımcılarının sayısı 764'e ulaştı. Piyasada işlem gören enerjinin yüzde 36,3'ü piyasa ortamında oluşuyor.  2003 yılında 9 milyon kilovat saat olan serbest tüketici limiti 2014 itibarı ile 4 bin 500 kilovat saate indirildi ve enerjinin yüzde 36'sı serbest tüketici tarafından kullanılıyor" değerlendirmesinde bulundu.