GAP'ın ihracattaki payı yüzde 5.8’e yükseldi

MEHMET KAYA

ANKARA - Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) son dönem eylem planı çerçevesinde, üretime yönelik eylemlerle birlikte bölgeden yapılan ihracatta büyük artış meydana geldi. 2000 yılında Türkiye ihracatının yüzde 1.81’i bölgeden yapılırken, bu oran 2010’da eylem planını başladığı dönemde yüzde 4.55’e yükseldi. 2013 sonunda ise yüzde 5.85 olarak ölçüldü. Ancak bölgedeki ihracatın büyük kısmının, son 20 yılda çok hızlı bir büyüme gerçekleştiren Gaziantep’ten yapılması dikkat çekti. Gaziantep dışarıda bırakıldığında, diğer illerin Türkiye ihracatından aldığı pay 2013 sonu itibariyle yüzde 1.8’e geriliyor. Aynı oran 2010’da 1.5 seviyesindeydi. 

GAP İdaresi’nin verilerine göre, bölgeden yapılan toplam ihracat 2000 yılındaki 503 milyon dolarlık seviyesinden 8.8 milyar dolara çıktı. Buna karşılık, bölgedeki ihracattaki payın büyük kısmı, son 20 yıldır hızlı bir sanayileşme yaşayan Gaziantep kaynaklı olması dikkat çekti. Diğer illerin payı ve miktarı da olağanüstü artsa da Gaziantep’in bölge ihracatı içindeki ağırlığı sürekli olarak yüksek seyretti. Ancak, genel olarak, Gaziantep dışındaki illerden yapılan ihracatın hızlı bir artış gösterdiği ve genel ağırlık içinde 2005’ten bu yana yavaşlasa da ağırlığının 2000 sonrasında büyük oranda arttığı dikkat çekti. 

Gaziantep dışarıda bırakıldığında, diğer illerin Türkiye ihracatından aldığı pay 2013 sonunda yüzde 1.8 olarak gerçekleşti. Yine Gaziantep hariç GAP illerinin payı 2010’da yüzde 1.5 olarak ortaya çıktı. Bu oran 2005 yılında yüzde 0.8 olarak belirlenirken, 2000 yılı itibariyle Gaziantep hariç GAP illerinden yapılan ihracatın Türkiye ihracatına oranı yüzde 0.3 olarak gerçekleşmişti. 

Adıyaman’dan olağanüstü sıçrama 

Öte yandan, GAP illeri içinde Adıyaman’ın son dönemde ihracatta olağanüstü bir sıçrama yapması dikkat çekti. GAP İdaresi raporunda 2013 yılı sonu itibariyle 86.2 milyon dolar düzeyinde ihracat yaptığı gözlenen Adıyaman’ın, TÜİK revize verilerine göre 2013 ihracatı 97 milyon 589 bin dolar düzeyinde ölçüldü. Buna karşılık, yine TÜİK geçici verilerine göre 2014’ün Ocak-Ekim aylarını kapsayan 10 aylık dönemdeki ihracatı 264 milyon dolara yükseldi. Yılın ilk 10 ayında geçen yılın 12 aylık ihracatına göre dahi, Adıyaman’dan yapılan ihracat yüzde 170 artmış oldu. Yılın son 2 ayında yapılan ihracatla bu oran çok daha yükseğe ulaşacak.