Fırtınayı işçi çıkarmadan atlatmak istiyorlar

ESRA ÖZARFAT

BURSA - Ana sanayi firmalarının üretimi yavaşlatması otomotiv yan sanayi firmalarında da büyük sıkıntıya neden oldu. Tofaş’ın ekim ayında üretimini 9 gün durduracağını açıklaması ise sektördeki endişeleri artırdı.

Bir aylık iş gününün yüzde 40’ını oluşturan bu duruş, büyük yan sanayilerden onlara üretim yapan küçük KOBİ’lere kadar pek çok kesimin iş hacmini de olumsuz yönde etkileyecek. Yaşanan duraklama iş hacminin büyük çoğunluğunu Tofaş’a yapan yan sanayiciler tarafından sürpriz olarak karşılanmadı. Uzun süren tatiller nedeniyle durgun geçen ağustos ayında yüzde 10 gerileme olurken, eylül ayı başından bu yana da siparişlerde belirgin bir azalma yaşanmaya başlamıştı. Yan sanayicilerin derdi, yaşanan süreci çalışanlara yansıtmadan, yani işçi çıkarılmasına meydan vermeden süreci yönetebilmek. Bu noktada otomotivciler: “Fedakarlıklar yaparak dayanabildiğimiz kadar dayanacağız” diyor.

Yan sanayici otomotiv tedarikçilerinin en az yüzde 40 ve üzeri ihracat yapanlar ile bu orandan daha az ihracat yapanlar olarak ikiye ayrılabileceğini kaydeden Taşıt Araçları Tedarik Sanayicileri Derneği (TAYSAD) Başkanı Alper Kanca, ihracat yapanların genel anlamda çok büyük sıkıntı yaşamadıklarını söyledi. İhracatı yüzde 40 ve aşağısında olan tedarikçilerin yerli piyasanın küçülmesiyle sipariş adetlerinde sıkıntı yaşamaya başladıklarına değinen Kanca, eylül ayının başından bu yana ana sanayilerin yurt içi ihtiyaçları için yavaş yavaş adetlerini düşürdüklerini ifade etti. Alper Kanca: “Birkaç ana müşterisi olup, bu müşterilerin de çoğunluğu yurt içine çalışan tedarikçilerde işler önümüzdeki dönemde çok daha zor olacak gibi görünüyor. Bir ana üreticinin üretime 9 gün ara vermesi bir aylık çalışma iş gününün yüzde 40’ını oluşturuyor. Ağustos ayı tatiller dolayısıyla satış açısından boş geçen bir ay oldu” dedi.

TEDARİKÇİLER NE DİYOR?

ÜNVER GROUP YÖNETIM KURULU BAŞKANI AYHAN KORGAVUŞ:
ASIL ETKİYİ 2019’DA HİSSEDECEĞİZ

“Son alınan ekonomik kararların neticesi bu. Tofaş bizim sıkı sıkıya bağlı olduğumuz en büyük müşterimiz. Bu duruş olmasa da son aylarda Tofaş’ta yüzde 10 bir gerileme vardı. 9 gün daha eklenince bir yüzde 10 kayıp daha eklendi. Bundan dolayı bizim gibi fi rmalar, hatta lojistik şirketlerine kadar herkesi etkileyecek. Bu noktada yapacak bir şey yok. Şirketlerimizden fedakarlık ederek çalışan çıkarma gibi bir yola gitmeyeceğiz. Elimizdeki çalışanı kaybetmeden bu süreci dayanarak atlatmaya çalışacağız. Kişilerin alım gücü azaldı ve bu her kesime yansıdı. Yılsonuna kadar düzelir mi bilemiyorum ama 2019 yılında da olumsuz etkilerini hissedeceğimizi düşünüyorum.”

YEŞILOVA HOLDING YÖNETIM KURULU BAŞKANI ALI İHSAN YEŞILOVA:
ÇALIŞANLARA YANSITMAMA ÇABASINDAYIZ

“Ülke olarak olağanüstü bir dönemden geçiyoruz. Dövizdeki yükseliş satınalma gücünü azalttı. Maliyetleri yükseltti ve fi yatları arttırdı. Bu da ilk önce otomotive yansıyor. İç pazardaki daralma fi rmaları tedbirler almaya itiyor. Tofaş’ta yaşanan da bu. Biz de Canel Otomotiv olarak Tofaş’ın alüminyum parçalarını üretiyoruz. İhracatın iyi olması, ana sanayilerin büyük oranda dış pazara ihracat yapıyor olması bu sıkıntıları çabuk aşacağımızı gösteriyor. Ben çok karamsar değilim. Dayanabildiğimiz yere kadar, bu süreci çalışanlara hissettirmeden bu dönemi geçirme çabasında olacağız. Tüm sanayiciler de bu bakış açısında.”

ERMETAL ŞIRKETLER GRUBU CEO’SU YESARI SÜALP:
İHRACATIN AYNI TEMPODA DEVAMI ÖNEMLİ

“Benzer bir duruşu Temmuz ayında da yaşadık. Eylül’de de durmaya yakın bir süreç yaşandı. Bizi de olumsuz etkiliyor ama diğer OEM’lerle de çalışıyoruz. Oralarda bir duruş sinyali almadık. Gelişen koşullara ayak uydurmaya çalışıyoruz. Ana sanayi, yan sanayi ve bütün iş ortaklarının birbirne desteğiyle bu süreci atlatacağımıza inanıyoruz. Otomotivin yüzde 80’e yakını ihracat. 2019 için de iç pazardaki daralmanın etkileri muhakkak olacaktır ama ihracat bu tempoda devam ettiği müddetçe otomotiv sektörü için beklenildiği kadar kötü bir yıl olmayacaktır.”

BOLT BAĞLANTI ELEMANLARI GENEL MÜDÜRÜ SINAN TOPUK:
KISA VADEDE İSTİHDAMI ETKİLEMEZ

“Ana sanayilerin tutumu otomotiv yan sanayileri de benzer pozisyonu almaya yönlendirir. Kısa vadede istihdamı etkileyeceğini düşünmüyorum. Sadece iç pazarda ve ticari araç tarafında bir daralma var. Ama ihracat hedefl erinde bir sapma yok. O nedenle keskin kararların alınmasını da beklemiyoruz. Ana sanayi üretim adetlerinin geçen yılın daha altında olacağını düşünmüyoruz. Genel konjonktürde bir etkilenme var ama fi rmamızda ani kararlar aldıracak bir durum oluşmadı. Rakamları doğru değerlendirmek için eylül ayı rakamlarını görmemiz gerekiyor. Ağustos ayını baz alarak değerlendirme yapmak yanlış olur.”