Fındıkta 14 liralık fiyat kime yarar?

 Ali Ekber YILDIRIM

İZMİR- Fındık fiyatı nihayet açıklandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, AKP Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı'nda 2018 ürünü fındık alım fiyatını açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasına göre,Toprak Mahsulleri Ofisi 1 Kasım'dan itibaren levant kalite kabuklu fındığın kilosunu 14 liradan, Giresun kalite fındığın kilosunu 14.5 liradan alacak.

Açıklanan bu fiyatı üretici sezon başında bekliyordu. Özellikle küçük üretici fındığını çoktan topladı ve sattı. Bu nedenle açıklanan fiyatın küçük üreticiye bir yararı olmayacak. Göreceli olarak ekonomik durumu daha iyi olan  ve elindeki fındığın ihtiyacı kadar satan üreticiler ve fındığı üreticiden alan manav ve tüccar bu fiyattan yararlanabilecek.

Fiyatta 3 ay gecikme çiftçiye kaybettirdi

Fındık hasadı yaklaşık 3 ay önce başladı. Üretici  hasat öncesi fiyatın açıklanmasını bekliyordu. Ancak, Toprak Mahsulleri Ofisi  3 aydır üreticinin talebine rağmen fiyat açıklamadı. Edindiğimiz bilgilere göre, Temmuz sonu Ağustos ayı başında Toprak Mahsulleri Ofisi Yönetimi tarafından fındık alım fiyatı belirlendi ve Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli' ye sundu. Pakdemirli o günlerde yaptığı açıklamada üreticinin mağdur edilmeyeceğini belirterek fiyatın açıklanacağı sinyalini verdi. Pakdemirli, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a belirlenen fiyatı sunduğu, o dönemdeki fiyatları değerlendiren Erdoğan, fındık fiyatının açıklanmaması talimatı verdi.Bu nedenle fiyat açıklanamadı. O günlerde açıklanmayan  fiyatı 3 ay sonra Cumhurbaşkanı kendisi açıkladı.

Piyasa Ferrero'ya bırakıldı

Toprak Mahsulleri Ofisi, 3 ay önce fındık fiyatını açıklamayınca Türkiye'nin en büyük fındık alıcısı ve ihracatçısı İtalyan Ferrero, Ağustos ayı başında 2018 ürünü kabuklu fındığın kilosunu kalitesine göre 11 lira 25 kuruş ile 11 lira 50 kuruştan alacağını  açıkladı. Bu, piyasayı belirleyen fiyat oldu. Özellikle yaz döneminde üretim bölgesine gelen gurbetçiler fındığını toplayarak bu fiyattan  sattı. Küçük üreticiler fındığını bu fiyattan sattığı için Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı 14 liralık fiyattan yararlanamayacak.

Muhtemel fiyat artışını frenleyecek 

Sezon öncesinde Mayıs 2018'de İspanya'nın Sevilla kentinde yapılan  Dünya Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Kongresi(INC)’nde Türkiye'nin 2018 fındık üretimi 640 bin ton olarak açıklandı. Ayrıca 170 bin ton stok olduğu  belirtilerek arzın yüksek olmasına dikkat çekildi. Arz yüksek gösterilerek fiyatın düşük olması sağlandı.

Türkiye İstatistik Kurumu bugün açıkladığı 2018 Yılı Bitkisel Üretim 2.Tahminine göre fındık üretimi 515 bin ton olarak tahmin edildi.  Fındık üretim bölgesinden uzmanlar üretimin 500 bin tonun altında olacağını ifade ediyor. Bu veriler değerlendirildiğinde üretimdeki düşüş nedeniyle fındık fiyatının yükselmesi bekleniyordu. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı kilo başına 14 liralık fiyat bu muhtemel artışı önleyebilir. Herkes bu fiyatı  baz alacaktır.

Dekara 170 lira destek var 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, konuşmasında fındıkta kilo başına 2 lira destek verildiğini söyledi. Aslında fındıkta kilo başına destek verilmiyor.  Alan bazlı destek uygulaması var.  Bakanlar Kurulu'nun 2018 Tarımsal Destekleme Kararnamesi'ne göre fındıkta dekar başına 170 liralık destek verilecek. Cumhurbaşkanı Erdoğan açıklamasında  söz ettiği 2 liralık destek dekar başına desteğin kilogram bazında hesaplanmış şekli olabilir.