Elektronik perakendecileri ‘cep’te taksite adalet istiyor

Yener KARADENİZ

İSTANBUL - Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) borçluluk oranlarını kontrol altına almak için kredi kartında düzenlemeye gitmesi elektronik perakende sektörünün tepkisine yol açtı. Sektör temsilcileri, önümüzdeki ay uygulamaya geçmesi beklenen telefona sıfır taksit uygulamasının haksız rekabet doğuracağını belirterek ya GSM operatörlerinin de bu kapsama alınması gerektiğini, ya da  taksit sayısının 6 ila 9’a çıkarılması gerektiğini belirtti. Sektör temsilcilerine göre karar öncesi artış beklenen satışlarda ise şu an için bir hareketlenme yok. 

BDDK, 1 Ocak’ta  kredi kartı ve nakit çekimlerinde taksit sayısını 9 ayla sınırlandırırken; kuyum, telekomünikasyon, gıda ve akaryakıtta taksit uygulamasını kaldırmıştı. Aynı gün telekomünikasyonun içerisine cep telefonları ve kontörün de girdiği açıklanmıştı. Vatan Bilgisayar Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Vatan, kararı doğru bulmadığını söyledi. İçine SIM kart takılabilen aygıtların da bu alana girdiğini, uygulamanın hayata geçmesi halinde haksız rekabet oluşacağını söyleyen Vatan şöyle devam etti:

“Türk Telekom da dahil olmak üzere tüm GSM operatörleri 36 aya kadar taksitli telefon satışı gerçekleştirebiliyor. Orada çok daha büyük bir açık var. Tasarruf olsun diye taksiti sıfıra çekiyorsunuz ve ‘git Türk Telekom ya da diğer GSM operatörlerinden 36 ay vade ile al’ diyorsunuz. Bunu düzelteceklerdir diye umuyorum.”

Vatan, telefona en az 9 taksit uygulamasının getirilmesi gerektiğini belirtti ve nedenini ise şöyle açıkladı: “Farklı taksit sayısını kontrol etmek mümkün değil. Benim bütün POS cihazlarım 9 aya açıkken cep telefonu mu sattım, bilgisayar mı sattım nereden takip edecek ki banka. Slipin üzerinde ne sattığım yazmıyor. Dolayısıyla 9 aya çıkılması gerektiğini düşünüyorum.”

Satışlar son iki haftada artar

Vatan, elektronik perakende sektöründe gerçekleşen konsolidasyon hakkında da konuşarak 1 yıl daha bekledikten sonra gidenlerin olacağını belirtti. Bu alanda şu anda Teknosa, Gold Bilgisayar, Bimeks, Vatan Bilgisayar ve Media Markt ve Satürn bulunuyor. Geçen yıl Bimeks, Electro World ve Darty’yi bünyesine katmıştı.

Taksit düzenlemesinin hayata geçmesi öncesi satışların artması bekleniyordu ancak şu an için satışlarda çok bir hareketlenme yok. Hasan Vatan, satışların her zamanki seyrinde sürdüğünü beklenen hareketin son iki haftada görülebileceğini söyledi.

Telefon değiştirme süresi 8 aya düştü

Gold Teknoloji Marketleri Pazarlama Müdürü Kılınç Orhan Erdemir, tüketicinin henüz tam olarak taksit sınırlamasından haberdar olmadığını belirterek uygulamanın hayata geçeceği söylenen 1 Şubat’a iki hafta kala satışlarda önemli bir artış yaşanabileceği tahmininde bulundu. Erdemir, 1 Şubat sonrasında ise daha vahim sonuçların yaşanabileceği uyarısında bulundu. “Amaç ekonomiyi soğutmak ise bunun yolu sadece kredi kartına yüklenmek değil” diyen Kılınç Orhan Erdemir şöyle devam etti:

“Evet biz kredi kartı ağırlıklı çalışıyoruz ama mahalle araların sadece telefon satan küçük esnaf da kartla satıyor ve onlar çok daha büyük yara alacak. Önlem, cep telefonu satışlarını düşürmek, ithalatı kısmak ve borçluluk oranlarını düşürmek için yapılıyorsa bu da işe yaramayacak. Çünkü insanlar cep telefonu almaktan vazgeçmeyip daha farklı ödeme sistemlerinin olduğu alanlara kayacak. Bu da haksız rekabeti beraberinde getirecek. Cep telefonunda en az 6 ay taksit getirilmesi gerekiyor.” Türkiye’de şu an ayda 1 milyon ile 1.2 milyon adet arasında cep telefonu satılıyor. Bu telefonların yüzde 85’i akıllı telefon ve en düşük fiyat ise 500 TL. Teknoloji marketlerin satışları içinde cep telefonu yüzde 30’luk oran ile en yüksek payı alıyor. Yenilenen modeller ise cep telefonu değiştirme süresinin 8 aya kadar düşmesine yol açmıştı. Kılınç Orhan Erdemir, bu rakamları açıklarken şunları söyledi:

“Burada ekonomiyi soğutmaktan bahsediyorsak kontratlı satışlar için de bir düzenleme yapılması lazım. Aksi halde bir şey değişmeyecek. Sadece BKM’nin verilerine göre  kredi kartı borç miktarı biraz daha düşecek ama reelde aslında kişisel borçlanma da düşüş değil aksine artış olacak. Çünkü kontratlı satışla telefonlar teknoloji marketlerden daha pahalıya satılır. Aslında daha fazla borçlanacağız.”

Erdemir’e göre ekonominin soğumaya ihtiyacı var. Zira cep telefonu ithalatı da cari açıkta önemli bir sorun haline gelmiş. 2013’ün 9 ayında ithal edilen cep telefonu sayısı da bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 19.8 artış göstermiş ve 10 milyon 698 bine çıkmıştı.

2012’nin tamamında ise ithal edilen cep telefonu sayısı 13.2 milyon adetti. Bunun için ödenen miktar ise geçen yılın ilk dokuz ayında 10 milyar dolar civarında gerçekleşmişti.

Resmi olarak açıklanmayan rakamlara göre ise geçen yılın tamamında ithal edilen telefon sayısının 13 milyonu aşması bekleniyor.

Yolcu beraberinde gelen cep telefonu sayısı her yıl 1 milyon civarında gerçekleşirken, Türkiye’de üretilen cep telefonu sayısı ise 500 bin civarında olduğu tahmin ediliyor. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de bir televizyon programında yaptığı açıklamada cep telefonu ithalatının yüzde 18 arttığına dikkat çekti. Şimşek, artırılan vergi ile ilgili olarak, “Cep telefonu ithalatında yüzde 18’lik bir artış vardı. ÖTV’de bir değişikliğe gitmedik. Sadece ithalatı sınırlamak için maktu vergiyi artırdık” açıklamasında bulundu.

      Kategori değiştirme formülü