Ekonomistler dış ticaret verisini yorumladı
Uzmanlar, altın ve enerji ithalatında görülen yavaşlamanın devamı halinde yıllık açığın azalabileceğini dile getirdi.
Halk Yatırım Araştırma Direktörü Banu Kıvci Tokalı, dış ticaret verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, şubat ayında dış ticaret açığının 5,8 milyar dolara gerilemesine karşın geçen yılın aynı ayında açığın 3,7 milyar dolar düzeyinde kalmış olmasından dolayı yıllık açıktaki yükselişin devam ettiğini söyledi.
2017'nin ilk yarısı sonunda 59 milyar doların altına kadar inen 12 aylık dış ticaret açığının takip eden dönemde yükseliş trendiyle bu yılın şubat sonunda 83,5 milyar dolara ulaştığına dikkati çeken Tokalı, "Yıllık açığın, düşük bazın etkisiyle yılın ilk yarısında genişleme yönünde kalmasını beklemekle birlikte, gerek enerji maliyetindeki artışın ılımlı görünümü gerekse de altın ithalatı ve iç talepte geçen yıla göre beklenen daha ılımlı seyir doğrultusunda, ikinci yarıda yavaşlama beklentimizi koruyoruz." diye konuştu.
Tokalı, aralık ve ocak aylarında sırasıyla 1,9 milyar, 2,3 milyar dolar olan altın ithalatının şubat ayında 1 milyar dolara gerilediğini ifade eden Tokalı, 12 aylık rakamda da artışın yavaşlama kaydettiğini vurguladı.
Benzer şekilde enerji ithalatının da aynı dönemlerde 3,6-3,9 milyar dolar bandından 3,3 milyar dolara gerilediğini dile getiren Tokalı, yıllık miktardaki artışın da son iki aydır hız kestiğini kaydetti.
Tokalı, şöyle devam etti:
"Söz konusu iki kritik göstergedeki ılımlı seyrin korunması durumunda, dış açıkta gözlenen artışın daha makul boyutta devam edebileceğini söyleyebiliriz. Diğer taraftan, altın ve enerji hariç dış açıktaki artış eğiliminin de korunması, güçlü büyümenin yansıması olarak daha kalıcı bir tablo sunuyor. Ancak, şubat ayında 12 aylık çekirdek açıktaki artışın bir miktar ivme kaybettiğini de gözlemliyoruz. Geçen yılın ortasında söz konusu kritik gösterge 26,5 milyar dolar düzeyine kadar gerilemişti."
"AB'ye euro bazlı ihracatta iyileşme var"
Banu Kıvci Tokalı, şubat dış ticaret verilerinin detaylarına bakıldığında ihracatın artış hızını koruması ve ithalatın kısmen yavaşlamasıyla, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 69,6'ya yükseldiğini belirtti.
Altın ve enerji hariç ihracat/ithalat oranının 2016'da yüzde 79,4'ten, 2017'de yüzde 81,1'e çıktığını, bu yılın iki aylık döneminde de yüzde 82,5'e yükselişini güçlendirdiğini ifade eden Tokalı, AB'ye euro bazlı ihracatta 12 aylık verilerde şubatta hafif iyileşmenin dikkati çektiğini söyledi.
Tokalı, şubat dış ticaret verileri doğrultusunda, yıllık cari açığın 53 milyar doları civarına çıkacağını tahmin ettiğini dile getirdi.
"AB'ye ihracat yüzde 23,8 arttı"
AA Finans Analisti ve Ekonomist Haluk Bürümcekçi de dış ticaret açığının şubat ayında 5,76 milyar dolar ile geçen yılın aynı ayının üzerinde gerçekleştiğini belirtti.
AB'ye yapılan ihracatın şubatta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 23,8 artarak 6,8 milyar dolara yükseldiğini söyleyen Bürümcekçi, "Son 12 aylık dış ticaret açığı 83,6 milyar dolar ile 2014 Aralık'tan bu yana görülen en yüksek seviyeye ulaştı. Yeni Orta Vadei Program'da (OVP) dış ticaret açığının bu yılı 68,0 milyar dolar düzeyinde kapatacağı öngörülüyor. Ancak bu tahmin bu yıl ekim ayında büyük revizyona uğrayacak gibi duruyor." dedi.
Bürümcekçi, ithalat alt gruplarından gelen sinyallerin yatırımlar, üretim ve iç talep açısından olumlu bir tablo çizdiğini vurguladı.
Sermaye malı ithalatının önceki 7 ayda olduğu gibi yıllık bazda yükseldiğini, artış hızının ise yavaşladığını ifade eden Bürümcekçi, şunları kaydetti:
"Tüketim malı ithalatı da yüzde 9,7 ile yavaşlarken, ara malı ithalatı ise önceki aylarda olduğu gibi enerji ve altın ithalatındaki yükseliş nedeniyle yüzde 23,2 oranında artış gösterdi. Öte yandan, sanayi üretimi açısından öncü olduğunu düşündüğümüz enerji ve altın hariç ara malı ithalatı (euro bazında) önceki aya göre gerilerken, yıllık bazda artışı (yüzde 9,2) da yavaşladı. Bu durum, şubat ayı sanayi üretimi arındırılmamış yıllık değişimi ön tahminimiz (yüzde 8-9 civarı genişleme) üzerinde risklerin aşağı yönde olduğunu düşündürdü."
Bürümcekçi, ihracatçı birliklerinin öncü verilerine göre mart ayı Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ihracat (altın hariç) verisinin yıllık bazda yüzde 11 civarında güçlü artış gösterebileceğini söyledi.
Dış ticaret verisinden sonra, şubat ayında cari dengenin 4,4 milyar dolar açık verebileceğini tahmin eden Bürümcekçi, bu şekilde gerçekleşmesi durumunda son 12 aylık cari açığın 53,4 milyar dolar seviyesine yükseleceğini sözlerine ekledi.
