E-ticarette stopaj fiyat artırır kaygısı

Nagihan KALSIN

Sektörden gelen ‘kayıt dışılık ve enflasyon artar’ uyarılarını dikkate alan Bakanlık, yılbaşında yürürlüğe girmesi planlanan firmaların elektronik pazaryerlerinde yapacağı satışlardan peşinen gelir ve kurumlar vergisi stopajı alınması çalışmasını gözden geçirecek. Böylece e-ticarette olası fiyat artışlarının önüne geçilmesi hedefleniyor. 

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle 1 Ocak 2025’ten sonra firmalara elektronik pazaryerlerindeki mağazalarından yaptıkları her bir satış için e-ticaret platformlarına gelir veya kurumlar vergisi stopajı yapması öngörüldü. Yeni yılda başlaması planlanan yeni sistem ile e-ticaret platformları, satıcılardan vergi kesintisi yaparak maliyeye ödeme gerçekleştirecek.  

Oranı Cumhurbaşkanı belirleyecek

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayınladığı tebliğ taslağına göre kanuni stopaj oranı gelir vergisi mükellefleri için yüzde 15, kurumlar vergisi mükellefleri için yüzde 25 olacak. Bununla birlikte, nihai stopaj oranı Cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek. Yapılacak stopajlar satıcıların geçici vergi ve yıllık gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinde hesaplanan vergiden indirilecek. İndirilemeyen kısmın nakden veya mahsuben iade alınması sağlanacak. Stopaj, KDV hariç satış tutarı üzerinden yapılacak.

Örneğin, bir firma kendi internet mağazası dışında bir e-ticaret platformunda bir ürün satarsa doğrudan stopaj yani vergiye muhatap olacak. Sektör ise peşin alınacak vergilerin, aynı oranda ürünler üzerinde istenmeyen fiyat artışlarına sebebiyet vereceğini ve firmaların kayıt dışılığa yönelebileceğini savunuyor. Fiyat artışlarının özellikle kâr marjının ve platform komisyonlarının düşük olduğu cep telefonu, beyaz eşya gibi ürünlerin bulunduğu elektronik ve ev aletleri kategorisinde daha belirgin olacağı belirtiliyor.

Düzenlemenin enflasyona etkisi hesaplanacak

Düzenleme kapsamında stopaj oranının daha düşük olarak yeniden belirlenmesi beklenirken, platform ve satıcıların stopaj düzenlemesi için gereken finansal ve teknolojik altyapıyı geliştirmelerine zaman sağlanması açısından geçiş süreci olarak altı ay için stopaj oranının yüzde 0 olarak belirlenmesi yönünde talepleri bulunuyor. 

Edinilen bilgiye göre tüm bu talepleri değerlendiren Hazine ve Maliye Bakanlığı, enflasyonla mücadele hedeflerinin sekteye uğramaması açısından düzenlemeyi yeniden masaya yatırarak kapsamlı bir çalışma yapacak. Yapılacak çalışma neticesinde fiyatların yükselmesine sebebiyet verecek olası bir duruma müsaade edilmemesi ve e-ticaret ekosisteminin zarar görmemesi sağlanacak. Bakanlık yapacağı çalışmanın enflasyona etkisini de hesaplayacak.

Sektör binde 5’in altında stopaj istiyor 

Elektronik Ticaret İşletmecileri Derneği (ETİD) Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Emre Ekmekçi, mevcut düzenlemede e-ticaret ekosistemi açısından en kritik hususun tevkifat oranı olduğunu belirtirken, bu oranın binde 1 ila 5 arasında olmasını beklediklerini anlattı. Elektronik kategoriler başta olmak üzere birçok kategoride satıcı kâr marjlarının yüzde 1-2 civarında olduğunu belirten Ekmekçi’ye göre yüksek stopaj oranı, birçok işletmenin e-ticaretten uzaklaşmasına neden olacak, e-ticaret dışı kanalların haksız bir rekabet üstünlüğü elde etmesine yol açacak ve bu da tümüyle kayıt içinde olan bir e-ticaret alanının küçülmesine neden olacak. 

Ekmekçi, “Bu uygulamanın yürürlüğe girdiği yerlerde yaşanan sorunlar nedeniyle bu uygulamadan vazgeçildiği veya oranların çok düşük belirlendiğini görüyoruz. Nitekim Hindistan’da yüzde 1 ile başlanan e-ticarete vergi kesintisi uygulamasında, stopaj oranı Ekim 2024 itibariyle yüzde 0,1’e indirildi” diye konuştu.