‘Discount’ marketlerde şube yarışı!

Merve YİĞİTCAN

İSTANBUL - Organize perakende sektörünün, işçilik ve kira maliyetleri ile piyasadaki doygunluk nedeniyle yeni mağaza yatırımlarnda hızını düşürdüğü bu yıl, gıda perakendecileri özellikle de indirim marketleri rüzgarı arkasına aldı. BİM, Şok ve A101 bu yıl tam anlamıyla mağaza açma yarışına giriyor. Yarışın en hızlısı ise Şok Market olacak. Yıldız Holding şirketlerinden Şok Market, bu yıl bin mağaza açmayı hedefliyor. ‘1 günde 3 mağaza açma’ hedefiyle yıla başlayan Şok, yeni yatırım hamlesiyle en az 4 bin yeni istihdam sağlayacak. Marka geçen yılı, 4 bin mağaza ve 17 bin istihdamla kapattı.

Geçen yılın hızlı markalarından A101, Çağrı Semt marketlerini bünyesine katarak önemli bir atılım yaptı. İndirim marketi bu yıl da mağazalaşma atağını sürdürüyor. 2016 yılını 6 bin 500 mağaza ile kapatan A101, 210 Çağrı Semt’in yüzde 90’ına A101 tabelası asarken yüzde10’unu da kapattı. Marka, bu yıl 500 mağaza daha açarak şube sayısını 7 bine çıkaracak. 2016 yılında 11 milyar TL ciro elde eden şirket, 2017’yi ise en az 13 milyar TL ciro ile kapatmayı hedefl iyor.

Deloitte’un küresel perakende devleri araştırmasında yer alan tek Türk markası BİM, iç piyasada liderliğini sürdürmek için mağaza yatırımlarına devam edecek. Şirketin son olarak açıkladığı 2016 3’üncü çeyrek verilerine göre, 30 Eylül 2016 itibariyle 5 bin 961 mağazası bulunuyor. Her yıl ortalama 500 şube açan BİM’in aynı performansı bu yıl da göstermesi bekleniyor. BİM’in ayrıca Fas’ta 319, Mısır’da da 190 mağazası bulunuyor. Ayrıca 30 Eylül 2016 itibariyle BİM’in istihdamı da 34 bin 304 kişiydi. Halka açık şirketin 2016’nın tamamına ilişkin kesin verileri ise 7 Mart’ta açıklanacak.

Sıralamada A101 başı çekiyor

Söz konusu 3 indirim marketi arasında ciro bazında lider BİM, ancak mağaza sayısı açısından sıralama bu yıl değişecek. Geçen yıl en çok şubesi olan market A101’di, onu BİM ve Şok takip ediyordu. Eğer şirketler yıl sonunda hedefledikleri rakamları yakalarlarsa A101 7 bin mağaza ile birinciliği göğüsleyecek. BİM ise tahminen 6 bin 500 mağaza ile ikinciliğini devam ettirecek, hızlı çıkışını sürdüren Şok da, 5 bin mağaza ile BİM’e daha çok yaklaşacak.
Toplamda 20 bine yaklaşacak şube sayılarıyla büyük bir ekosistem oluşturan indirim marketleri, istihdama da ciddi katkı yapmış olacak. Mağaza yatırım hedeflerini gerçekleştirdikleri takdirde en az 8 bin ilave istihdam sağlayacaklar.

TÜKETİCİ DE ÖNCE ‘UCUZLUK’ DİYOR

İndirim marketlerin agresif büyümesi tesadüf değil. Araştırmalar da gıda perakendeciliğinde indirim marketlerin payının yıllar içinde istikrarlı bir şekilde büyüdüğünü gösteriyor. Ipsos’un her yıl düzenli olarak gerçekleştirdiği Yöneticinin Ulusal Zincir Rehberi Raporu’ndan derlenen bilgilere göre, geleneksel kanalların pay kaybetmesindeki ana etken bağımsız süpermarketlerin giderek pay kaybetmesi iken diğer yandan modern kanal büyümesini hızlandıran indirim marketleri oldu. 10 yıl önce 100 TL’lik hane tüketim ürünleri harcamasının 10 TL’si indirim marketlerinde gerçekleşirken, 2016 yılında 22 TL’si indirim marketlerinde gerçekleşiyor. Rapora göre, indirim marketleri büyümesinin ardında giderek daha çok hanenin bu kanallardan alışveriş yapmasının yanında bu kanallardan daha sık alışveriş yapılması da yatıyor. Araştırmaya göre, 2016'da bir kişi bir 67 kez indirim marketten alışveriş yaptı. Bu rakam 2008'de 33'tü. Ulusal zincirlerin ise yıllık ziyaret sayısı 24'ten 21'e geriledi.

YERELLER 30 BİN İSTİHDAM YARATACAK

Ekonominin gündeminde bir süredir yer alan ‘istihdam seferberliği’nde asıl can suyunu ise yerel zincirler sağlayacak. Türkiye Perakendeciler Derneği (TPD) Başkanı Mustafa Altunbilek, derneğe üye 480 zincirin geçen yıl 680 yeni şube açarak yüzde 12 büyüdüğünü, bu yıl da aynı şekilde bir büyüme beklediklerini ifade etti. Derneğe üye olmayan yerel marketler de hesaba katıldığında bu yıl yeni 1500 mağaza açılacağını kaydeden Altunbilek, “Yeni açılan bir indirim market ilave 4 istihdam yaratırken, yerellerde durum farklı. Biz ortalama 20 çalışanla bir şubeyi açıyoruz. Dolayısıyla yaratacağımız istihdam bu yıl yaklaşık 30 bin olacak” dedi. TPD üyelerinin toplamda 3 bin 980 şubesi bulunuyor.

‘SÜPER’LER VERİMLİLİĞE ODAKLANDI

İndirim marketler agresif büyümelerine bu yıl da devam ederken metrekare ve ürün çeşitliliği anlamında daha büyük alanlarda yer alan süpermarketler bu yıl yeni mağaza yatırımlarının yanında verimliliğe daha çok odaklanacaklar. Anadolu Grubu’nun gıda perakende markası Migros’un yurtiçi ve yurtdışında toplam bin 590 mağazası var. İstihdamı ise 25 bin 279 kişi. Şirketin bu yıl için, 150 ila 200 mağaza açma hedefi bulunuyor. Carrefoursa da şubat ayında yaptığı yıllık değerlendirme toplantısında yeni yıl hedeflerini açıklamıştı. Satışlarını bir önceki yıla göre yüzde 14 artırarak yaklaşık 4.5 milyar lira ciroya ulaşan Carrefoursa, 2017’de karlılığa odaklanıyor. Toplamda 650 mağazası bulunan şirket, 2017 yılı için 100 milyon liranın üzerinde yatırım yapacak, ancak adet olarak kaç mağaza açacakları açıklanmadı. 2016 yılının çok zor bir yıl olduğunu söyleyen Carrefoursa Genel Müdürü Hakan Ergin, “2 yıl önce 1000 mağaza hedefimiz vardı. Beklemediğimizden fazla zaman kaybettik. Satın almalara odaklandık. Bu yüzden bizden kaynaklı olarak hedefimizin altında kaldık. 2017 yılında kaygılı değiliz. Çok iyi hazırlandık. Daha iyi bir yıl geçireceğiz” ifadelerini kullandı.