Dış ticarette ‘ikinci memuriyet’ dönemi
İthalat ve ihracat yapan şirketler bundan sonra antrepo sayımlarını, yetkilendirilmiş gümrük müşavirlerine değil gümrük memurlarına yaptıracak. Dün değiştirilen tebliğin gerekçesi olarak kaçak et ve zehirli ayakkabı gösteriliyor
SERCAN AKINCI
İSTANBUL - Son dönemde ‘zehirli ayakkabılar, kırmızı et kaçakçılığı’ gibi olayların gün yüzüne çıkmasıyla dikkatlerin döndüğü gümrüklerle ilgili Gümrük ve Ticaret Bakanlığı radikal bir karar aldı. Geçtiğimiz gün değişikliğe gidilen Gümrük Genel Tebliği’yle birlikte Yetkilendirilmiş Gümrük Müşavirleri antrepolarda yer alamayacak. Böylece antrepoların sayımına ilişkin tespit işlemleri ile ilgili hükümler yürürlükten kaldırıldı. Bundan böyle söz konusu işlemleri 2009 yılından önceki gibi gümrük memurları yapacak.
Yeni uygulama 1 Ocak’ta başlayacak. Yürütmeyi durdurmak için Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) dava açmaya hazırlanıyor. Konuyu DÜNYA’ya değerlendiren Türkiye Giyim Sanayi Derneği (TGSD) Başkanı Cem Negrin Türkiye’nin çok fazla koruyucu tedbir aldığını, bu nedenle gümrüklerde çok dikkatli davranılması gerektiğini söyledi. Bu değişimle birlikte ticarette herhangi bir değişim beklemediğini kaydeden Negrin, “Gümrüklerde sıkıntılı durumlar olduğu için böyle bir önlem düşünülmüş olabilir. Bizim sektör olarak 15- 16 milyar dolarlık ihracatımız var. Bu değişiklik bu ihracat rakamına bir etkide bulunmaz” dedi. Genel olarak ihracatçılar bu konuda net bir açıklama yapmazlarken, gümrüklerdeki sıkıntılı durumları aşmak için bu tip bir önlemin alınmasının yanlış olmadığı ifade ediyorlar. Fakat bunun yanında endişe de yaşayan ihracatçılar, bu değişiklikle birlikte bürokrasinin artıp artmayacağını merak ediyor.
Yürütmeyi durdurmak için dava açılıyor
Değişikliğin işleri yavaşlatacağını vurgulayan Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İcra Kurulu Başkanı Fatih Şener, bugüne kadar ticaretin kolay, hızlı ve güvenilir olmasının benimsendiğini hatırlattı. Antrepolardaki 2009 yılındaki libarelleşmeyle birlikte 2023 yılı hedefleri için atağa kalkıldığını anlatan Şener, “Yeni sistemle birlikte işler yavaşlar. Bu geriye dönüş demek. Bu değişimle birlikte Halkalı ve Erenköy’de trafik karmaşası olur” diye konuştu. Son dönemlerde gümrüklerde libarellik yerine daha sıkı kontrollerin olduğunu ifade eden Şener, bu uygulamanın başlamasıyla birlikte yanlışlığının farkedileceğini fakat kayıplar yaşayacağımızı ve 2023 hedeflerine darbe vurulacağını aktardı. Eskiden mesai saati dışında memurun gümrükte işlem yapmasıyla birlikte fazla ücret ödendiğini anımsatan Şener, “UND olarak sürecin durdurulması için dava
açacağız” diye konuştu.
'Sorun ortadan kalkacak’ diye garanti verilebilir mi?
İstanbul Gümrük Müşavirleri Derneği (İGMD) Başkanı Turhan Gündüz, 2009 yılında geçilen bu sistemle birlikte sorunların azaldığını kaydederek, “Şimdi sorunlar azalmayacak, artacak. Eskiden 1 memur 5- 6 antrepoya görevli olarak veriliyordu. Bu kişinin antrepoların yerini dahi bilmediği durumlar vardı. Bana kim ‘sistemi değiştirip memur getirdiğimizde sorun ortadan kalkacak’ diye garanti verebilir?” dedi. Değişiklikle birlikte 4 bin 500 kişinin doğrudan etkileneceğini ifade eden Gündüz, şöyle devam etti: “Devlet bu kadar kişinin çalıştığı sektörü ben ikame edeceğim diyor. Müşavirler var; yardımcıları, personelleri, ofisleri, kiraları var sözleşmeleri var... Ciddi bir mağduriyet yarattı. Yılda gümrüklerde 7 milyon işlem yapılıyor. Bunların içinde birkaç sorun olabilir. 2009 yılı öncesi daha da sıkıntılıydı. Birkaç sıkıntı yüzünden tüm sektör töhmet altında bırakılıyor. Yetkilendirilmiş gümrük müşavirliği sistemi 2’li kontrol sistemiydi. Denetlemeleri anlık olarak devlet yapabiliyordu. Şimdi tekrar eski sisteme dönülüyor. Bu kamu güvenliği bakımından daha sakıncalı.”
