Devreden 167 milyar TL KDV’nin 43 milyar TL’si inşaat sektörünün

CANAN SAKARYA - ANKARA

KDV Kanununda yapılacak değişiklikle sonraki döneme devreden KDV’nin iade edilemezliği kuralı kaldırılırken, halen 167.3 milyar TL’yi bulan sonraki döneme devreden KDV tutarının sektörler itibariyle dağılımına bakıldığında en büyük payı 43.5 milyar TL ile inşaat sektörü oluşturuyor. Maliye Bakanı Naci Ağbal, sonraki döneme devreden KDV'nin iadesi nedeniyle 2020 yılından itibaren 9 milyar liralık bir vergiden vazgeçeceklerini açıkladı.

Ağbal, 167 milyar lira olan sonraki döneme devredilen KDV ile ilgili yanlış anlaşılma olduğunu belirterek, bu rakamın mükelleflerin incelemeleri tamamlanmış, iade edilmesi gereken bir alacağını ifade etmediğini söyledi. Ağbal, Gelir İdaresi Başkanlığı ile Gelir Politikaları Genel Müdürlüğünün indirimli oran uygulanan, yüzde 1 ve yüzde 8 olarak uygulanan oranları gözden geçirdiğini ve beklene amacı sağlamayanlarla ilgili düzenleme yapılacağını açıkladı.

Öte yandan 'KDV tasarısı' TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'ndan geçti. Tasarısının Meclis Genel Kurulu'na gönderilmesi bekleniyor. 

Maliye Bakanlığının verilerine göre, 167.3 milyar TL tutarındaki devreden KDV’nin sektörler itibariyle dağılımına bakıldığında en büyük payı 43.5 milyar TL ile inşaat sektörü oluştururken, bina inşaatı 36.1 milyar TL, bina dışı yapıların inşaatları (taahhüt işleri) 3.5 milyar TL, özel inşaat 2 milyar TL, mimarlık ve mühendislik faaliyetleri 1.9 milyar TL olarak dağılıyor. Devreden KDV’de ‘ diğer kalemler’ başlığı altında 37.9 milyar TL, KİT’ler hariç kamuda 20.2 milyar TL, toptan ticarette 16.4 milyar TL, perakende ticarette 11.6 milyar TL, kara taşımacılığı ile boru hattı taşımacılığında 9.3 milyar TL, elektrik, gaz ve buhar üretim ve dağıtımı 6.8 milyar TL, gıda ürünleri imalatında 4,6 milyar TL, gayrimenkullerin alım, satım ve kiralanması 4.3 milyar TL, motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin ticareti 2.8 milyar TL, makine ve ekipman imalatı 2.5 TL, tekstil ürünlerinin imalatı 2.5 milyar TL, konaklamada 2.5 milyar TL, motorlu kara taşıtı, treyler ve yarı treyler imalatında 2.4 milyar TL olarak dağılıyor.

167 milyar TL ile ilgili yanlış anlama var

Maliye Bakanı Ağbal, sonraki döneme devreden 167 milyar lira katma değer vergisi ile ilgili bir yanlış anlaşılma olduğunu belirterek, “167 milyar lira olarak ifade ettiğimiz katma değer vergisi mükelleflerin incelemeleri tamamlanmış, iade edilmesi gereken bir alacağı değil, sadece ve sadece indirim olarak beyannamede gösterilen bir tutar. İncelemeye tabi tutulsa zaten bunun bir kısmının aslında indirim konusu yapılmadığı da görülecek” dedi. Milletvekillerini sorusu üzerine Bakan Ağbal, 31 Aralık 2018 tarihi itibarıyla biriken stok KDV ile ilgili, her yıl Bütçe Kanunu’nda ve orta vadeli programda biriken KDV'den ne kadar ödeyeceğini kamuoyuyla paylaşacaklarını belirtti. Geçmiş döneme ilişkin iadelerin vergi incelemesi raporuna göre yapılacağını kaydeden Ağbal, “ Geçmiş döneme ilişkin bu incelemeleri yaparken sektörler itibarıyla burada bütçe imkânlarını gözeterek öncelikli sektörler belirleyeceğiz. Burada tabii ki, yatırım, üretim ve ihracat öncelikli olmak üzere bir belirleme yapma noktasında bir çalışmamız var” dedi. Bakan Ağbal, stok KDV konusunu tasarıyı getirirken iş dünyası ile görüştüklerine dikkat çekerek, “Kimsenin zaten “160 milyar lirayı bir günde getirin bize, ödeyin şeklinde bir talebi yok.” Herkes anlayışlı davranıyor” dedi.

16 bin işletmenin KDV alacağı 1 milyon liranın üzerinde

Maliye Bakanı Ağbal’ın verdiği bilgiye göre, 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle oluşan 167 milyar lira tutarındaki devreden KDV içinde, 16 bin 150 işletmenin KDV iade alacağı 1 milyon liranın üzerinde bulunuyor. İşletme sayılarının dağılımı şöyle:

500-1 milyon TL arası devreden KDV’si olan işletme sayısı 19.309, 250 bin- 500 bin lira arasında olan işletme sayısı 37.555, 100 bin- 250 bin lira arasında devreden KDV’si olan işletme sayısı 88.129, 50 bin-100 bin arası devreden KDV’si olan işletme sayısı 102.435, 10 bin- 50 bin lira arası devreden KDV’si olan işletme sayısı 405.658, 10 bin liranın altında olan işletme sayısı 1 milyon 245 bin 330.

2020 yılında 9 milyar TL’lik vergiden vazgeçilecek

Maliye Bakanı Naci Ağbal, yeni dönemdeki iade sisteminin 1 Ocak 2019’dan sonra verilecek beyannamelerle başladığını on iki aylık dönemde indirim konusu yapılamayan katma değer vergisinin on üçüncü dönemde iadesinin öngörüldüğünü belirterek, sonraki döneme devreden KDV’nin iadesi nedeniyle 2020 yılından itibaren 9 milyar liralık bir vergiden vazgeçeceklerini belirtti.

İndirimli KDV oranları gözden geçirilecek

Yeni dönemde iadelerin nasıl yapılacağı konusunda da açıklamalarda bulunan Ağbal, getirilen sistemle daha fazla e-fatura ve e-arşiv kullanacaklarını belirterek, bir risk analiz merkezi kuracaklarını belirtti. Ağbal, “Biz bu çalışmayı iki aşamalı olarak planladık. Birinci aşama yasal düzenleme çalışması onu bitirdik, ikinci aşamamız oran çalışması. Şu anda Gelir İdaresi Başkanlığımız ile Gelir Politikaları Genel Müdürlüğümüz birlikte indirimli oran uyguladığımız bütün uygulamaları yani yüzde 1 ve 8 olarak yaptığımız bütün uygulamaları gözden geçiriyorlar. Bu indirimli oran uygulamalarından gerçekten beklenen amacı sağlamadıklarıyla ilgili de düzenleme yapacağız. İndirimli oran uygulamaları ile istisna uygulamaları aslında sistemi bozan, katma değer vergisi uygulamasının doğasına ters uygulamalardır. Teşvikler nakit verilmeli ve katma değer vergisinde indirimden,istisnadan uzak durulmalı” dedi.

Etki analizi yapıldı…

Maliye Bakanlığının tasarıya ilişkin olarak yaptığı etki analize göre, gümrüksüz satış mağazalarına ve bunların depolarına yapılan teslimler katma değer vergisinden istisna tutulmakta. 2017 yılında gümrüksüz satış mağazalarında 1 milyar Euro tutarında satış gerçekleşti. Gümrüksüz satış mağazalarında satılan malların önemli bir kısmı ithal edilmekte. Satışı yapılan ürünlerden yurtiçinden alınan alkollü içecekler ile gıdaya tekabül eden KDV 10 milyon TL.

Kısmi istisna kapsamında ithalata ve ihracat malları için verilen ardiye ,depolama ve terminal hizmetleri kaynaklı gelir kaybı 90 milyon TL olarak hesaplandı. Bu düzenleme 2019 yılında yürürlüğe girecek.

Hayırseverler tarafından yaptırılacak okul vb. harcamalara için yüklenilen KDV’nin iadesinden kaynaklanan gelir kaybı gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerindeki tutarlar dikkate alınarak 75 milyon TL olarak hesaplandı.

Yurtdışında yerleşik yabancı uyruklulara Türkiye’de verilen sağlık hizmetlerinde KDV istisnası kaynaklı gelir kaybı beyanname verileri esas alınarak yaklaşık 60 milyon TL olarak hesaplandı.

Ar-Ge, yenilik ve tasarım faaliyetinde kullanılmak üzere alınan yeni makine ve teçhizat nedeniyle oluşacak vergi kaybı TÜİK verileri esas alınarak 150 milyon TL olarak hesaplandı. Bu üç kalemde 2018 yılında 285 milyon TL olarak gelir kaybı oluşuyor.

KDV beyanname bilgilerinden hareketle kısmi istisna düzenlemeleri nedeniyle yüklenilen vergilerin indirimine imkan tanınmasının oluşturacağı gelir kaybı 2019 yılı için 52 milyon TL.

Teknoloji geliştirme bölgelerinde faaliyette bulunanların bu bölgelerde ürettikleri oyun yazılımlarının istisna kapsamına dahil edilmesiyle 2019 yılında 140 milyon TL,istisna edilen işlemler nedeniyle yüklenilen vergilerin indirimine imkan tanımak suretiyle işlemler üzerinde bu işlemlerden kaynaklanan vergi yükünün kaldırılması ile oluşacak vergi kaybı 50 milyon TL olmak üzere 190 milyon TL gelir kaybı bekleniyor.

“KGF yetmedi alın size KDV”

Maliye Bakanı Ağbal, KDV iadelerinin KGF gibi piyasaların canlandırılması amacıyla kullanılacağı şeklinde yapılan yorumların hatırlatılması üzerine “ KGF yetmedi, alın size KDV diyeceğiz diye bir yorum yapmaya çalışıyorlar. Bu tasarının hiçbir yerinde, hiçbir açıklamamızda bu KDV'yi bir KGF gibi kullanacağımız şeklinde bir açıklamamız da yok. Baştan beri söylediğimiz şu: Geçmişten dönem stok KDV'sini ödeyeceğiz ama bütçe imkânları dâhilinde ödeyeceğiz. Bizim orta vadeli programlarda belirlenmiş bir bütçe açığı patikamız var, bütçe disiplinimiz var, onu da bozacak hâlimiz yok” dedi.

Üniversite hastanelerinin 3.5 milyar TL borcu Maliye Bakanlığı tarafından ödenecek

KDV Kanun tasarısının görüşmeleri sırasında kabul edilen bir önergeyle devlete ait üniversitelerin tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi birimlerinin döner sermaye işletmelerinin 31 Aralık 2017 tarihi itibariyle ödenmemiş ilaç ve tıbbi malzeme alımlarına ilişkin borçları Maliye Bakanlığı tarafından ödenecek. Maliye Bakanı Ağbal, 2017 sonu itibariyle toplam 3.5 milyar TL borcun bulunduğunu belirtti. Maliye Bakanlığına borçlanılan tutarlar, SGK tarafından 2020 yılı Ocak ayından itibaren ilgili işletmeye yapılacak ödemle tutarlarından 60 ayda eşit taksitlerle faiz uygulanmadan kesinti yapılarak tahsil edilecek. Çapa Tıp fakültesi ve Cerrahpaşa Tıp Fakülteleri bir süre önce birikmiş borçlarıyla gündeme gelmişti.

Tasarının görüşmeleri sırasında verilen diğer bir önergeyle taksi, dolmuş, minübüs ve umum servislere ilişkin ticari plakaların elden çıkarılmasından doğan değer artış kazançlarının tamamı, bu plakaların elde tutulma süresi gibi şartlar aranmaksızın gelir vergisinden istisna edilmesi ve bu suretle bu kazançların değer artışı kazancı olarak vergilendirilmemesi sağlanacak.

Katma Değer Vergisi (KDV) kanununda değişiklikler öngören ve sonraki döneme devreden KDV'nin bir takvime bağlı iade edilebilmesinin önünü açan kanun tasarısı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.