Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni asgari ücreti açıkladı

2023 asgari ücrette sona gelindi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ve Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Başkanı Özgür Burak Akkol ile düzenlediği basın toplantısında, her sene olduğu gibi bu yıl da gelecek yılın asgari ücretini belirlemek üzere, çalışan ve işveren temsilcilerinin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Bilgin'in nezaretinde bir araya geldiğini belirtti.

Yapılan bir dizi toplantı sonunda çalışan ve işveren taraflarının ortak bir rakam üzerinde anlaşamadığını hatırlatan Erdoğan, hükümet olarak tüm tarafların tekliflerini ve gerekçelerini saygıyla karşıladıklarını söyledi. Erdoğan, 2023 yılında uygulanacak net asgari ücretin 8 bin 506 lira olarak belirlendiğini açıkladı.

"Bugün ülkemiz tarihinin en yüksek çalışan rakamına ulaşmıştır"

Her kesimin kendi öncelikleri, hassasiyetleri, çıkarları doğrultusunda bir tutum ortaya koyduğunu kaydeden Erdoğan, "Bize düşen görev, ülkemiz ve milletimiz için en doğru, en hakkaniyetli, en sürdürülebilir sonucun ortaya çıkmasını sağlamaktır. Ne emekçilerimizin haklarının yenmesine ne de işverenlerimizin üzerine, altından kalkamayacakları bir yükün bindirilerek istihdamın zarar görmesine rıza gösteririz." diye konuştu.

Meseleyi bu açıdan ele alarak, taraflar arasında makul bir noktada uzlaşma sağlanabilmesi için samimi gayret sarf ettiklerini vurgulayan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Gönlümüz, çalışan temsilcilerinin de bugün aramızda olmasını isterdi. Ancak taraflardan herhangi biri katılmadığı için hem çalışanların alacakları en az maaş düzeyini hem de buna endeksli pek çok geliri belirleyen asgari ücreti ortada bırakamazdık. Nitekim geçmiş yıllarda da taraflar uzlaşmaya varamadığı halde, hükümetçe sonuçlandırılan çok sayıda asgari ücret müzakeresi vardır. Bu defa da öyle yaptık. Açıklayacağımız asgari ücret rakamı, ülkemizin genel ekonomik ve sosyal görünümü ile de uyumludur. Türkiye'de yatırım, istihdam, üretim, ihracat ve cari fazla yoluyla büyüme gayretlerimizin en somut sonuçlarını çalışma hayatında aldığımız bir gerçektir. Bugün ülkemiz, 34,7 milyonluk işgücüne karşılık, 31,6 milyonluk istihdamla tarihinin en yüksek çalışan rakamına ulaşmıştır. Üstelik bu seviye, kadınlarımızın işgücüne katılımının rekor kırdığı bir dönemde yakalanmıştır."

"85 milyonun hayat kalitesi için kullanıyoruz"

Küresel krizin, gelişmiş ülkeleri dahi ciddi şekilde sarstığı bir süreçte, Türkiye'nin kalkınmasını artırarak sürdürmesinin tüm dünyada ilgi ile takip edildiğini dile getiren Erdoğan, Türkiye'nin elde ettiği her kazanımı, 85 milyon vatandaşın tamamının hayat kalitesini yükseltmek için kullandıklarını vurguladı.

Çalışma hayatında sosyal yardımlara, yatırımların teşvikinden sanayi ve tarım üretiminin desteklenmesine kadar her alanda, bu gayretin izlerini ve neticelerini görmenin mümkün olduğunu ifade eden Erdoğan, geçen haftalarda, kamu görevlilerinin ek göstergesinden, sözleşmelilerin kadroya geçirilmesine kadar pek çok talebi bu anlayışla çözüme kavuşturduklarını hatırlattı.

Erdoğan, 2023 yılı asgari ücret rakamını belirlerken aynı yaklaşımla hareket ettiklerinden kimsenin şüphesi bulunmaması gerektiğinin altını çizerek, şunları kaydetti:

"Memur ve emekli maaşlarında yapılacak artış oranlarını da bu şekilde tespit edeceğiz. Adeta akrebin kıskacında yoğrularak gelişen, büyüyen, güçlenen Türkiye'nin gerçekten çok büyük fedakarlıklarla kazandığı imkanları, her bir insanımızın emrine vermeyi sürdüreceğiz. Bilindiği gibi ülkemizde 2002 yılında, bunun altını çiziyorum ve ısrarla söylüyorum, 184 lira olan asgari ücret, bizim dönemimizde, bu da çok önemli, nominal olarak 30 kat, reel olarak yüzde 142 oranında artmıştır. Geçtiğimiz yılbaşında asgari ücrete o günlerin şartlarını dikkate alarak yüzde 50 oranında artış yaparak, net 4 bin 253 liraya yükseltmiştik. Sadece bununla kalmamış, asgari ücretten alınan Gelir Vergisi ve Damga Vergisini de kaldırmıştık. Ayrıca tüm gelirlerin asgari ücret kadar kısmını, bu muafiyet kapsamına dahil etmiştik. Yıl içinde enflasyonda yaşanan yüksek artış, bizi, temmuz ayında yeni bir düzenleme ile asgari ücreti 5 bin 500 liraya çıkarmaya yöneltmiştir. Bütün bunları yaparken, unutmayalım sırtımızda bu devletin küfesi var."

"Geçen yıl olduğu gibi yine bir ara düzenleme yapmaktan da kaçınmayız"

Türkiye'de altyapı, üstyapı, eğitim ve sağlıkta atılan adımların olduğunu anımsatan Erdoğan, "Bütün bunlarla beraber, bu hesapları da ilmik ilmik dokuyarak yapıyoruz. Böylece yıl içinde asgari ücrette ortalama yüzde 80 ve kümülatif yüzde 95 oranında artış sağlamıştık." dedi.

Türkiye'yi faiz, kur, enflasyon cenderesinden çıkarma mücadelelerinin meyvelerini toplamaya başladıkları şu kritik dönemde, hem hakları koruyan hem dengeyi gözeten bir yol izlediklerini belirten Erdoğan, şunları paylaştı:

"Ama tabi sırtında küfe müfe olmayanlar atıyorlar. 'Şu kadar, bu kadar veririz filan falan' diye... Çünkü bir sıkıntısı yok. At, nereye giderse gitsin. Ama biz, çok hassasız ve 85 milyon nüfusu olan ülkemiz, bu yıl 1 milyonun üzerinde bir artış daha söz konusu nüfus olarak, yani yılsonu itibarıyla nüfusumuzun 86'yı aşması, yakalaması mümkün, bütün bunları düşünmek durumundayız. Şimdi bu ayla birlikte enflasyon oranlarının hızla aşağıya düşüşüne şahitlik edeceğiz. Enflasyonu inşallah yıl ortasında yüzde 30'lu, yıl sonunda yüzde 20'li rakamlara indirmekte kararlıyız. Ülkemizdeki her kesimden, her vatandaşımdan hesabını bu hedefe göre yapmasını istiyoruz. Asgari ücreti belirlerken, hem geçmiş kayıpları telafi edecek hem de önümüzdeki yıla dair enflasyon öngörümüzü destekleyecek bir yaklaşım benimsedik. Şayet beklenmedik bir tabloyla karşılaşırsak, tıpkı geçen yıl olduğu gibi yine bir ara düzenleme yapmaktan da kaçınmayız. Ülkemizde her kesim gibi işçilerimizin, emekçilerimizin, çalışanlarımızın gelir ve refah seviyesini artırmış bir yönetim olarak, bundan sonra da hiç kimsenin hakkının zayi olmasına meydan vermeyiz. Biz, milletimiz ile birlikte varız, milletimiz için varız. Milletimizle birlikte var olmayı sürdüreceğiz. Diğer tüm hususlar gibi asgari ücretle ilgili adımları da bu hissiyatla atıyoruz."

"Açıklanan rakam, devlete, işverene olan maliyeti itibarıyla nihai bir rakam değil"

Asgari ücretin belirlenmesi sürecini hassasiyetle sürdürdükleri için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ve TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol'a teşekkür eden Erdoğan, yeni asgari ücret rakamını açıkladı.

Erdoğan'ın açıklamasına göre, 2023 yılında brüt asgari ücret 10 bin 8, net asgari ücret 8 bin 506,80 lira olacak. Net asgari ücretteki artış oranı ocak ayına göre yüzde 100, temmuz ayına göre yüzde 54,66 olurken, yıllık ortalama artış oranı ise yüzde 74,43 olarak gerçekleşti.

Asgari ücretin bütün yansımalarını düşünerek bu adımları attıklarını vurgulayan Erdoğan, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Açıklanan rakam, devlete, işverene olan maliyeti itibarıyla nihai bir rakam değil. Bunun adeta katlayanları var. Bununla bu maliyet daha da artıyor. İşin diğer yanı, devlet olarak unutmayalım ki bizim sırtımızda önemli bir küfe var. Bu küfe devamlı doluyor. Altyapıyla üstyapıyla, sağlıkta, eğitimde attığımız adımlarla, ulaşımda atılan adımlarla Türkiye, yeni yüzyıla çok farklı bir girişin içerisinde. Geçmişte hep 'batıda ne varsa doğuda, güneydoğuda da o olacak' demiştik. Şimdi onları da bir taraftan gerçekleştirmenin gayreti içerisindeyiz."

Bakan Bilgin: Türkiye'nin sosyal devlet anlayışına yakışan bir tutum

Toplantıda Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ardından konuşan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücretin, Türkiye'deki ücretli çalışanların yaklaşık yüzde 37'sini ilgilendirdiğini ancak bununla sınırlı kalmayarak bütün ücret yapılarını düzenlediğini ifade etti.

Asgari ücretin üzerindeki ücretlerin, yeni asgari ücretin belirlenmesiyle yeniden ayarlandığına işaret eden Bilgin, şu ifadeleri kullandı:

"Bu rakam, bütün çalışanları, sadece asgari ücretle çalışanları değil onun üzerindeki çalışanları da emekçileri de refahtan pay alacakları yeni bir ücret skalasına ulaştıracaktır. Bu, Türkiye'nin büyürken emekçilerini düşünen, sosyal devlet anlayışına yakışan bir tutumdur. Bu yaklaşım, toplumun emekçileriyle işverenleriyle bütünleşerek onların üretim sürecine, Türkiye'nin ekonomik kalkınmasına daha verimli şekilde katılmalarını sağlayacaktır."

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sosyal devlet politikalarına uygun yaklaşımı sürdürmeye yönelik katkılarından dolayı saygı ve şükran duyduğunu dile getiren Bilgin, işveren temsilcilerine ve bugün masada olmasalar da işçi temsilcilerine sürece sundukları katkılardan dolayı teşekkür etti.

Asgari ücret toplantılarından uzlaşı çıkmamıştı

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğinde 7 Aralık'ta birinci, 14 Aralık'ta ikinci toplantısını yapan Asgari Ücret Tespit Komisyonu, dün üçüncü kez bir araya gelmişti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nda basına kapalı olarak 3 saate yakın süren toplantıda, işçi tarafını Türk-İş, işveren tarafını TİSK temsil etmişti. Toplantının son bölümüne Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay da katılmıştı.  Görüşme sonrası açıklama yapan Atalay, işçi tarafının asgari ücret teklifini ilk kez açıklamış, "Teklifimiz 9 bin lira, verirlerse imza atarız. Vermezlerse masaya oturmayız" demişti.

Asgari ücret nasıl belirleniyor?

Asgari ücreti, yasa gereği işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirliyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı tarafından toplantıya çağrılıyor ve yeni asgari ücreti belirleme çalışmaları kapsamında teamül üzerine aralık ayında dört kez toplanıyor.

Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar veriyor. Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul ediliyor.

Asgari ücret net 5 bin 500 liraydı

2022 yılında asgari ücret, bir işçi için aylık brüt 6 bin 471 lira, vergiler ve kesintiler düştüğünde net 5 bin 500 lira 35 kuruş olarak uygulanmıştı. Asgari ücretin işverene toplam maliyeti, bir işçi için 7 bin 603 lira 43 kuruş. Bunun 6 bin 471 lirasını brüt asgari ücret, 1003 lira 1 kuruşunu sosyal güvenlik primi, 129 lira 42 kuruşunu işveren işsizlik sigorta primi oluşturmuştu.