Çin'in Lityum İyon merkezli güç oyunu
Süper güçler yüksek teknoloji ürünleri kullanan aküler için kritik öneme sahip maden ve metalleri ele geçirmek adına kıyasıya bir yarış içinde. Bu kapsamda Çin’in Şili’den Kongo’ya sınır tanımayan hamleleri dikkat çekiyor.
Aydın ŞAHİNALP
Çinli enerji şirketleri son günlerde alevlenen ticaret savaşlarına rağmen, lityum iyon pil pazarının büyük bir bölümünü kontrol altına alarak büyük jeopolitik öneme sahip bu teknolojide başta ABD olmak üzere rakiplerine karşı avantaj sağlamaya çalışıyor.
Latin Amerika’da yer alan Şili'deki ünlü Atacama Çölü'nden Kara Kıta Afrika’daki Kongo Cumhuriyeti'ne kadar uzanan tuz düzlüklerinde dünya pil üreticileri, küresel çapta elektrikli araçlara güç sağlayacak lityum iyon aküleri üretmek için gerekli olan hammadde tedariğini güvence altına almak için kıyasıya rekabet içinde. Ancak, Stratfor tarafından hazırlanan bir analize göre hiçbir pil üreticisi Çinli şirketler kadar agresif değil. Zira “Çin Lityum İyon teknolojisinde gücü nasıl ele geçiriyor?” başlıklı analize göre Pekin yönetimi Çinli şirketlerin ihtiyacı olan tedarik zincirini sağlamak için kritik ve önemli hamleler gerçekleştiriyor. Bu arada bir diğer süper güç olan ABD’nin lityum iyon piller için gerek duyduğu hammaddeyi tedarik etmek için yönünü Kuzey Amerikalı üreticilere döndüğü belirtiliyor. Çinli şirketler, lityum-iyon bataryaların global tedarik zincirine hükmetmeye doğru yol alırken önümüzdeki yıllar içerisinde bir kaç zorlukla karşılaşabilir.
Ar-Ge ve inovasyon yeni teknoloji geliştirebilir
Pekin yönetimi lityum iyon akü tedarik zincirinin kontrolünü ele geçirme arayışında her şeyi deniyor. Çünkü enerji depolamada çığır açan ve elektrikli araçlar için kritik öneme sahip lityum iyon teknolojisini geliştirip yaygınlaştırmak Çin’in en büyük sorunlarının başında gelen hava kirliliğini azaltmadaki ulusal stratejisini belirliyor. Çin Devlet Başkanı Şi Cinpin liderliğinde başlatılan “Kuşak ve Yol İnisiyatifi” lityum iyon bataryaları üretim ve dağıtımına odaklanıyor. Fakat bazı uzmanlar lityum iyon pillerin sonsuza dek pazara hakim olamayacağını belirtiyor. Artan talebin tetikleyip daha ucuz ve daha erişilebilir kaynak arayışına yöneliş bu alanda yeni teknolojilere ve araştırma ve geliştirmeye yön verecek. Zira kobalt kullanımındaki alternatif arayışları Çin'in piyasadaki hegemonyasının zayıflatacak başlangıç noktası olabilir. Başta Tesla olmak üzere diğer batarya üreticileri halihazırda metal ve Pekin'in güç pozisyonun neden olduğu belirsizliğe karşı batarya kimyasallarında kobaltı azaltmak veya ortadan kaldırmak için yeni stratejiler belirlemeye çalışıyor.
Ülkede lityum iyon pillere olan talebin, elektrikli araçlara olan taleple birlikte hızla artması beklendiğinden, enerji depolama üreticileri ve otomobil üreticileri gerekli hammaddeyi sağlamak için stratejiler belirlemeye çalışıyor. Bu hedef doğrultusunda Çinli şirketler son aylarda yurtdışında yoğun faaliyetler gösteriyor.
Pekin'in hamleleri sınır tanımıyor
1.5 milyara dayanan nüfusuyla dünyanın en kalabalık ülkesi Çin’de lityum iyon pillere olan talebin, elektrikli araçlara olan taleple birlikte hızla artması beklendiğinden, enerji depolama üreticileri ve otomobil üreticileri gerekli hammaddeyi sağlamak için stratejiler belirlemeye çalışıyor. Bu hedef doğrultusunda Çinli şirketler son aylarda yurtdışında yoğun faaliyetler gösteriyor. Çin’in önde gelen enerji depolama şirketi Tianqi Lithium Corp., geçen mayıs ayında Şilili lityum devi SQM'nin büyük bir bölümünü satın aldı ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren 35 şirket, 18 Haziran'da Çinli Capital şirketi ile Madencilik Şirketleri Birliği'ni kurdu. Pekin ve Kinşasa hattında enerji işbirliğini güçlendiren bu ve benzeri dev adımlar Batılı üreticilerin tedirgin olmasına neden oluyor. Çin, lityum iyon teknolojisinde hammadde temin etmenin yanı sıra, üretim kapasitesini de artırıyor. BU bağlamda Çinli oto üreticisi BYD Auto, kısa süre önce yeni bir pil üretim tesisi açtı. Söz konusu tesis tam kapasiteye ulaştığında, dünyanın en büyüğü olacak. Ancak, Pekin’in bu genişlemeci stratejisini en iyi tanımlayan şirket, 2020 yılına kadar kapasiteyi yılda 24 gigawatt-saat (mevcut küresel üretim kapasitesinin yaklaşık yüzde 20'si) artırmayı planlayan Contemporary Amperex Technology Co. (CATL) adlı şirket. CATL dünyanın en büyük batarya üreticisi olmayı hedefliyor. Çinli şirketler halihazırda dünyadaki lityum iyon pil üretim kapasitesinin yaklaşık yüzde 60'ını kontrol ediyor. Bu rakam 2013’te yüzde 50’ler seviyesindeydi.
