Cihazlardaki dönüşümün katkısı 2 milyar lirayı geçecek

Hasan KUŞ

ARAŞTIRMA SERVİSİ - Kayıtdışı ekonomiyle mücadele kapsamında Maliye Bakanlığı’nın yürüttüğü yeni nesil yazarkasa POS uygulamasıyla Türkiye perakende sektörü hızlı bir dönüşüm sürecine girdi. Tebliğ kapsamında yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanımı zorunlu hale geldi. Bu durum, pazarda mevcut 2.3 milyon adet POS cihazını doğrudan etkiliyor. Yeni nesil yazarkasa tebliğinin kademeli geçiş sürecinde yasal geçiş için son alımın 01.01.2018 tarihine uzatılmasıyla, bugüne kadar eski nesil yazarkasaların yüzde 45’i yeni nesile dönüştü. Ocak 2018’e kadar 2.3 milyon klasik yazarkasanın, yeni nesil yazarkasa ile değişiminin hedeflendiğini belirten uzmanlar, gerçekleşecek yeni nesil yazarkasa satışlarının sektörde bu yılın sonuna kadar 2 milyar liranın üzerinde bir ekonomi oluşturacağını öngörüyor. Kayıtdışı ekonomiyle mücadele anlamında bugüne kadar atılan en önemli adımlardan biri olarak gösterilen yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanım zorunluluğu ile vergi sisteminin düzgün çalışabilmesi, kayıtdışı ekonominin önüne geçilmesi ve buna bağlı vergi gelirlerinin de artırılması amaçlanıyor. Sektörde bu doğrultuda bugüne kadar yaklaşık 2.3 milyon eski nesil yazarkasanın yüzde 45’i yeni nesile dönüştü. Türkiye’de, bakanlıktan yeni nesil ödeme kaydedici cihaz onayı alan 16 firma var.

Dönüşüm için süre yeniden uzatıldı

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın yayınladığı kurallara göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan belirli gruptaki vergi mükellefleri için yazarkasa POS’a geçme süreleri 1 Ocak 2017’den 1 Ocak 2018’e kadar uzatıldı. Bu geçiş de tamamlandıktan sonra Türkiye genelinde 2.3 milyon kadar yazarkasanın değiştirilmiş olması planlanıyor. Pazarın büyüklüğünün ise 4.5 milyar TL olduğu belirtiliyor. Türkiye’de değişim sürecini tamamlayan yaklaşık 850 bin ödeme kaydedici cihaz bulunuyor. Şu an 2.3 milyon yazarkasadan 1.4 milyonu hala değişmedi.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın düzenlemesiyle gerçek zamanlı veri aktarımını sağlayan Yeni nesil yazarkasalarda Ödeme kaydedici cihazlar (ÖKC) ve ödeme noktası (POS) cihazları tek bir elektronik yapı altında toplanacak. Bu uygulama ile mali gözetim altında sorunsuz olarak çalışılması, iş yerlerine zaman ve maliyet kazancı sağlanması hedefleniyor.

Sistem aynı zamanda, işyeri tahsilatlarında da ortak bankacılık uygulamalarına uyumuyla, tüm bankaların avantajlarından da faydalanma imkanı sağlayacak. Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanılarak yapılan ödemelerde, ödeme bilgisinin doğrudan olarak Maliye Bakanlığı’nın sistemine kayıt edilmesi, denetimin işlem sırasında gerçekleşmesine ve anlık mali takibin en güvenilir ve en hızlı şekilde yapılabilmesine olanak sağlanıyor. Yeni tebliğ doğrultusunda POS cihazlarının mülkiyeti de bankalardan mükelleflere geçti. Böylece mükellefler çok sayıda bankanın POS cihazını kullanmak yerine sadece tek bir cihaz satın alarak istediği bankayla çalışabiliyor.

Kayıp kaçak oranını düşürecek

Eski nesil olarak Türkiye’de yılda yaklaşık 100 bin adet yazarkasa satılırken, söz konusu uygulama ile mevcut yazarkasa POS cihazlarının değiştirileceğine dikkat çeken uzmanlar, yeni nesil cihazlar ile kayıp kaçak oranını kayda değer oranda düşürülebileceğine vurgu yapıyor.

POS cihazları ve yazarkasaların işlevlerini tek çatı altında toplayan yeni nesil cihazlara geçilmesiyle sektörde hem bankacılık hem de fiş kesme işlemi gibi çeşitli uygulamalar artık tek cihazdan yapılabilecek. Böylece, gerçekleşecek yeni nesil yazarkasa satışlarının sektörde, bu yılın sonuna kadar 2 milyar liranın üzerinde bir ekonomi oluşturacağı öngörülüyor.

Ayrıca, Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 10 milyar liralık vergi geliri beklediği bu uygulamada, mobil ve sabit POS cihazları yazarkasa ile birleştirilerek, tek cihazda toplanıyor. Bu cihazla POS cihazları ve yazarkasaların işlevleri tek çatı altında toplanarak, hem hesap tahsilatı, taksitlendirme gibi POS işlemleri hem de mali fiş yazma, gün sonu, ay sonu raporlar almak gibi yazarkasa işlemleri yapılabiliyor.