Cari açık, kasımda 2.3 milyar dolar

Merkez Bankası, kasım ayına ilişkin Ödemeler Dengesi verilerini açıkladı. Cari işlemler açığı, 2015 yılının kasım ayına göre 32 milyon dolar artarak 2 milyar 268 milyon dolar oldu. Ekonomistler kasımda 2.6 milyar dolar açık bekliyordu.

Ocak-Kasım döneminde 28 milyar 584 milyon dolar cari açık oluştu. OVP'ye göre cari açığın 2016 yılını GSYH'ye oran olarak yüzde 4.3'a denk gelen 31.3 milyar dolar ile tamamlaması bekleniyor.

12 aylık kümülatif cari işlemler açığı ise ekim ayındaki 33.62 milyar dolardan 33.65 milyar dolara yükseldi.

Bu arada bir önceki ayda 1.68 milyar dolar olarak açıklanan veri ise 1.66 milyar dolara revize edildi. 

Kaynağı belirsiz para girişi kasımda 2.7 milyar dolar

Kaynağı belli olmayan para girişi olarak nitelendirilen Net Hata Noksan kalemi, kasımda 2.73 milyar dolar, Ocak-Kasım döneminde ise 9.63 milyar dolar oldu.

Hizmet gelirleri 6.3 milyar dolar düştü

Ocak-Kasım 2016 döneminde ise ödemeler dengesi 1 milyar 373 milyon dolar artarak 28 milyar 684 milyon dolara yükseldi. Bu dönemde mal dengesindeki iyileşmeye rağmen, hizmet dengesindeki kötüleşmenin de etkisi oldu. Mal dengesi 11 aylık dönemde 43 milyar 67 milyon dolardan 36 milyar 674 milyon dolara geriledi. Buna karşılık hizmet gelirleri 6.3 milyar dolar azalarak 43.7 milyar dolardan 35 milyar 33 milyon dolara inerken, hizmet giderleri 20 milyar 180 milyon dolardan, 20 milyar 165 milyon dolara düştü.

Portföy yatırımlarında 2.7 milyar dolar net çıkış

Kasımda doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net girişimler bir önceki yılın aynı ayına göre 250 milyon dolar artarak 444 milyon dolar oldu. Portföy yatırımlarında 2 milyar 693 milyon dolar net çıkış gözlenirken, yabancılar hisse senedi piyasasında 504 milyon dolar ve devlet iç borçlanma senetlerinde ise 1 milyar 814 milyon dolarlık net çıkış yaptı. Bu dönemde, yurtdışına ihraç edilen tahvil ve bonolarla ilgili bankalar 513 milyon dolar net ödeme yaparken, diğer sektörler 500 milyon dolar net borçlanma gerçekleştirdi.

Doğrudan yatırımlar yüzde 59 düştü

Uluslararası doğrudan yatırımlarda düşüş eğilimi devam etti. Kasımda yurtdışında yerleşik kişilerin Türkiye'deki doğrudan yatırımları 285 milyon dolar oldu. 2015 yılının Ocak-Kasım döneminde doğrudan yatırımlar 10 milyar 625 milyon dolar iken, 2016 yılı Ocak-Kasım 11 ayında 4 milyar 389 milyon dolara geriledi. Böylece 2016 yılının 11 ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 59 düşüş yaşanmış oldu.

UZMAN GÖRÜŞLERİ

Halk Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı:
Düşüş eğiliminin sonlarına geliyoruz

Yıl sonunda 33.3 milyar dolar düzeyinde cari açık öngören Halk Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, gerek yapısal kısıtlar gerekse de enerji maliyetindeki düşüşün katkısının zayıflamasına bağlı olarak, yıllık cari açıktaki düşüş eğiliminin sonlarına gelindiğini söyledi. Yıl içinde ılımlı da olsa yukarı eğilimin gözlenebileceğini belirten Tokalı, büyümede sert bir yavaşlama oluşması durumunda daha ılımlı bir cari denge gelişiminin söz konusu olabileceği görüşünde.

Halk Yatırım Baş Ekonomisti Banu Kıvcı Tokalı, cari dengede kasım ayı gelişiminde dikkat çeken noktaları şöyle özetledi:

Turizm gelirlerinde zayıflığın devam ettiğini (11 aylık dönemde net turizm gelirlerindeki yıllık düşüş %35,1), doğrudan yatırımlara ait kar transferlerinde önemli yavaşlama yaşandığını, faiz giderlerinde de şubat ayı itibariyle geçtiğimiz yılın üzerindeki seyrini devam ettirdiğini görüyoruz.

Finansman tarafında ise, doğrudan yatırımların katkısı geçtiğimiz yılın altında seyretmesine karşın devam ediyor (2016 yılı 11 aylık dönemde 6,1 milyar dolar 2015 yılı 11 aylık dönemde ise 10,6 milyar dolar) hisse ve bono piyasalarında net çıkışların yaşandığını, bankaların yurt dışı muhabirlerindeki mevduatlarında artışın devam ettiğini, bankaların uzun vadeli borçlanmasının hafif de olsa net borç kullanımında olduğunu reel sektörün uzun vadeli net borçlanmasının sınırlı kalmaya devam ettiğini ithalatın finansmanında kullanılan kısa vadeli ticari kredilerin ise ılımlı 'net borç kullanımı' durumunda kaldığını izliyoruz.
'Net hata ve noksan' kaleminde kaydedilen 2,7 milyar dolarlık net giriş sayesinde, resmi rezervlerdeki azalışın 788 milyon dolar ile sınırlı kaldığını izliyoruz. Aralık ayı gelişiminde ise, net hata ve noksanın etkisini göz ardı ettiğimizde, 7 milyar dolara yakın bir düşüş gerçekleşebileceğini görüyoruz.

AHL Forex Araştırma Uzmanı Vahap Taştan:
İthalattaki azalma belirleyici rol oynadı

AHL Forex Araştırma Uzmanı Vahap Taştan ise kasım verilerinin yılsonunda cari açığın 30 milyar dolar üzerinde gerçekleşeceği sinyali verdiğini paylaştı. Dış ticaret tarafında miktar olarak ithalatın, ihracattan daha fazla gerilemesinin mal dengesinde iyileşme yarattığını belirten Taştan, “Yıllara göre bakıldığında ise geçen yılı 32,28 milyar dolar cari açıkla kapatan Türkiye’nin 2016 yılındaki açığı bu seviyelere yakın olmakla birlikte azalma gösterebilir. Büyük resimde yıl içerisinde ithalatın azalması cari açığın azalmasındaki ana etkenlerden biri olarak öne çıkıyor. 2017 yılında ise petrol fiyatlarındaki yükseliş, ticaret açıklarında artışa neden olursa, cari dengede de bozulma oluşabilir. Finans tarafında ise 2017 yılı için belirsiz bir görünüm ortaya çıkabilir" değerlendirmesini yaptı.