Büyüyen Anadolu'ya kolay kredi!

Aysel Yücel

Samsun’da limancılığı, Giresun’da fındık depoculuğunu, Erzurum’da kış turizmini, Hatay’da el yapımı mobilyacılığı destekleyen Rekabetçi Sektörler Programı’nda 14 projenin ihale süreci devam ediyor. 2. fazda program KOBİ’lere açıldı. Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları Projesi’nde şirketlere 650 milyon euro kredi kolaylığı sağlandı. Toplamda 1 milyar eurodan fazla kredi hacmi yaratılması hedefleniyor. Yani 350 milyon euro’dan (1.2 milyar TL) fazla ilave hacim yaratılacak. Bundan da binlerce mikro işletme ve KOBİ yararlanacak. Programda işletmelere kredi teminatları sağlanıyor. 8 - 22 ay arasında vade artırımı, TL kredilerde %1 ila %4 arasında faiz indirimi ve euro kredilerde %2’ye varan faiz indirimi uygulanıyor.

Rekabetçi Sektörler Programı ikinci fazda KOBİ’lere açılıyor

KOBİ’ler için geliştirilen Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları (BAKK) projesi AB tarafına sunuldu. Programın başındaki isim, AB Mali Programları Daire Başkanı Murat Altun, konu hakkında sorularımızı cevapladı: 

Rekabetçi Sektörler Programı nedir, ne zaman başladı? 

Türkiye ve AB mali işbirliği anlaşması çerçevesinde 900 milyon euro bütçeli bir program. Bu bütçeyi projeler aracılığıyla kullandırıyor. Amacı, bölgesel farklılıkların dengelemek, KOBİ’lerin rekabet gücünü artırmak, sosyal ve ekonomik kalkınmanın sağlanmasına katkı… Türkiye’nin kalkınma stratejisindeki öncelikli alanları dikkate alıyor. Bölgelerde öne çıkan sektörleri destekliyor. Örneğin Giresun fındığıyla öne çıkan bir şehir. Orada lisanslı fındık deposu ve stok borsasının kurulmasını destekliyor. Samsun liman kenti. Samsun’un bu avantajını kullanarak bir lojistik merkezi kurulmasını destekliyor. Hatay el yapımı mobilyada kendini ispatlamış bir yer. Burada mobilyacılığı geliştirme projesi destekleniyor. Gelişmekte olan bölgelerde faaliyet gösteren işletmelerin rekabet gücünü artırmaya yönelik olarak tasarlandı. AB- Türkiye işbirliği ile finanse ediliyor. Van’dan, Malatya’ya, Rize’den Hatay’a kişi başı milli geliri Türkiye ortalamasının yüzde 75’inin altında kalan 43 ilde hayata geçirildi veya hayata geçiriliyor. Hedef bölgede ihtiyaç duyulan sektörel öncelikler göz önünde bulundurularak geniş bir yelpazede projeler tasarlandı. 

Önümüzdeki dönemde hangi projelere destek sağlanacak? 

Birinci dönemde, lojistik merkezden ortak kullanım atölyelerine, gıda endüstrisinden doğal taş sektörüne, özellikle yeni girişimcilere uygun maliyetli işlikler sağlayan İŞGEM’lerden 1 lisanslı depolara, finansa erişim kolaylığı sağlayan projelerden turizm altyapısını geliştirmeye kadar bölgenin ihtiyaçlarına ve öncü sektörlerine yönelik birçok alanda projeler destekledik. Yeni dönemde bölgesel değer zincirlerine odaklanarak, KOBİ’lerin değer zincirlerine entegrasyonunu güçlendirmek, ortak kullanıma yönelik tesislerde katma değeri yüksek ürünlerin imal edilmesini sağlayacak makine ve donanıma katkı sağlamak temel hedeflerimiz. Yeni dönemde, Ar-Ge ve yeniliğin desteklenmesi daha da büyük bir önem kazandı. Teknoloji ve yenilik altyapımızın (Teknoloji geliştirme bölgeleri, araştırma merkezleri, teknoloji merkezleri, teknoloji transfer ofisleri vb.) daha işlevsel hale getirilmesini amaçlıyoruz. Üniversite-sanayi işbirliğini içeren, Ar-Ge ürünlerinin ticarileşmesi ve teknoloji transferinin artması temel önceliklerimizden. 

Programdan kimler yararlanabilir? 

Sanayi-ticaret odaları, birlikler, borsalar, dernekler, vakıflar, kooperatifler, üniversiteler, küçük sanayi siteleri - OSB’ler, araştırma merkezleri, STK’lar, belediyeler ve kaymakamlıklar gibi kâr amacı gütmeyen kuruluşlar faydalandı. Önümüzdeki dönemde yine bu saydığımız kurumlar başvurabilecek. Ancak şimdi KOBİ ve girişimcilerin doğrudan başvurularının kabulü konusunu yeni programımıza dâhil ettik. Bu yöntemin uygulamaya geçebilmesi için AB ile görüşmelerimiz devam ediyor. Programının verdiği mali destek, birinci dönemi için tamamlandı. İkinci dönemi için stratejik projeler üzerinde görüşmelerimiz başladı. Diğer projeler için henüz teklif çağrısı süreci başlamadı. Yeni dönem için 3 ana eylem belirlendi: Özel sektörün geliştirilmesi, bilim-teknoloji-inovasyon, üçüncüüsü de Ar-Ge, İnovasyon, KOBİ ve Sanayi Politikaları yönetiminde kapasite oluşturma. 

10 BİN İŞLETME YARARLANDI 

Bir projeye en fazla ne kadarlık destek veriliyor? 

Yeni dönemin bütçesi yüzde 15’i ulusal katkıdan 405 milyon euro (1.3 milyar TL). Alt-üst limit vermek doğru olmaz. Projenin gereklerine göre değişir. Önceki program projelerin bütçeleri 2 milyon euro ile 60 milyon euro arasında değişiyordu. 60 milyon euroluk projemiz ‘Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları’ndan 10 bin işletmeye 650 milyon euro kredi kolaylığı sağlandı. Bu proje bile başlı başına bir destek programı niteliğinde. Toplamda 1 milyar eurodan fazla kredi hacminin yaratılması hedefleniyor. Bu projenin şöyle bir önemi daha var. KOBİ’lerin finansmana erişiminde hibelere alternatif bir model olarak, finansal araçlar vasıtasıyla KOBİ’lere destek tartışılıyor. Ülkemizde bu model için ilk örnekler diğer iki finansa erişim projemiz ile birlikte bu projemiz, diyebiliriz. 

Değerlendirme süreci ne kadar sürüyor? 

Çağrı sürecinde, projelerin sunumundan önceliklendirilerek kamuoyuna duyurulmasına kadar geçen süre yaklaşık olarak 6 aydır. Bu süreler, KOBİ’lerin bireysel başvurularının Avrupa Birliği tarafından kabul edilmesi halinde daha kısa olmasını öngörüyoruz.

Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları Projesi

KOBİ’lerin finansmana erişimini amaçlayan Büyüyen Anadolu’ya Kredi Kolaylıkları (BAKK) Projesi, AYB’nin kredi desteği ve aracı yerli bankaların işbirliğiyle uygulanıyor. Projede 2011’den bu yana 43 ilde yaklaşık 10 bin mikro işletme ve KOBİ’ye 650 milyon euro kredi kolaylığı sağlandı. Projenin sonunda toplamda 1 milyar eurodan fazla kredi hacminin yaratılması hedefleniyor. Yani 350 milyon eurodan (1.2 milyar TL) fazla ilave hacim yaratılacak. Mikro işletmelere KGF garanti sağlarken, KOBİ’ler için de aracı bankalara ayrılan 40.5 milyon euro garanti ile KOBİ’lerin işletme ve yatırım sermayesi ihtiyaçları için kredilere teminat sağlanıyor. 8 - 22 ay arasında vade artırımı, TL kredilerde yüzde 1 ila yüzde 4 arasında faiz indirimi ve euro kredilerde yüzde 2’ye varan faiz indirimi sağlandı. KGF kefalet ücreti yüzde 0.5’e indirildi. Kolaylıklardan 10 kişiden az çalışanı ve yıllık 2 milyon eurodan az cirosu olan mikro işletmeler ile 250 kişiden az çalışanı, yıllık 50 milyon eurodan az cirosu veya toplam varlığı 43 milyon euro altında olan KOBİ’ler yararlanıyor.

Samsun’da liman, Giresun’da fındık, Hatay’da mobilya destekleniyor

Samsun’da liman kenti olması dolayısıyla, 45 milyon euroluk yatırımla kurulan lojistik merkez projesine destek veriliyor. Giresun fındığıyla öne çıkan bir şehir. Giresun’da lisanslı fındık deposu ve stok borsası kurulması destekleniyor. Hatay el yapımı mobilyada kendini ispatlamış bir yer. Burada mobilyacılığı geliştirme projesi destekleniyor. “Erzurum, Erzincan ve Kars Kış Turizmi Koridoru” projesinde 8.8 milyon euro yatırımla Türkiye’de turizmin 12 aya yayılması hedefleniyor. Adıyaman’da Nemrut Dağı (Komagene) merkezli turistik destinasyonlarda fiziki altyapı iyileştirme çalışmaları yürütülecek. Ardahan’da Yalnızçam Uğurludağ’da telesiyej tesisinin kurulacak. Mardin’de tarihi 1. Cadde üzerinde sokak iyileştirmesi, bina cephe yenileştirme faaliyetleri yapılacak. Rize, Siirt Tillo ve Şanlıufa’da da turizm sektörünü geliştirmeyi amaçlayan projeler olacak.