Bütçe 10 ayda 12,1 milyar lira açık verdi

Merkezi yönetim bütçe gelirleri ekimde 43,4 milyar lira, bütçe giderleri ise 43,5 milyar lira olarak hesaplandı.

Maliye Bakanlığınca, bu yılın ekim ve ocak-ekim dönemi bütçe uygulama sonuçları açıklandı.

Buna göre, ekimde bütçe gelirleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1 azalarak 43,4 milyar liraya geriledi. Bütçe giderleri ise aynı dönemde yüzde 18,9 artarak 43,5 milyar liraya çıktı.

Bütçe gelirleri ocak-ekim döneminde 2015'in aynı dönemine kıyasla yüzde 12,5 artarak 447,9 milyar lira, bütçe giderleri de yüzde 13,8 yükselişle 460 milyar lira oldu.

Böylece, merkezi yönetim bütçesi ekimde 104 milyon lira, ocak-ekim döneminde de 12,1 milyar lira açık verdi.

Merkezi yönetim bütçesinden, ocak-ekim döneminde 459 milyar 990 milyon lira harcama yapılırken, bütçe gelirleri 447 milyar 850 milyon lira olarak gerçekleşti.

Geçen yılın ekim ayında 36 milyar 562 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı ayında yüzde 18,9 artarak 43 milyar 469 milyon liraya yükseldi. Faiz hariç bütçe giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 19,6 artarak 40 milyar 564 milyon lira oldu.

Geçen yılın ekim ayında 7 milyar 235 milyon lira fazla veren bütçe, bu yılın aynı ayında 104 milyon lira açık verdi. Faiz dışı fazla ekimde 2 milyar 801 milyon lira olarak hesaplandı. Geçen yılın aynı ayında faiz dışı denge, 9 milyar 872 milyon lira fazla vermişti. Söz konusu ayda faiz giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,2 artarak 2 milyar 906 milyon liraya yükseldi.

Bütçe giderleri

Ekimde 2016 yılı merkezi yönetim bütçe giderleri için öngörülen 570 milyar 507 milyon lira ödeneğin, 43 milyar 469 milyon lirası kullanıldı. Bu ayda faiz hariç giderler için öngörülen 514 milyar 507 milyon lira ödeneğin de yüzde 7,9'u kullanılarak 40 milyar 564 milyon lira harcama yapıldı.

Personel giderleri geçen yılın aynı ayına göre yüzde 14,8 artarak 12 milyar 249 milyon lira oldu. Böylece ekimde personel giderleri için bütçede öngörülen 147 milyar 826 milyon lira ödeneğin yüzde 8,3'ü kullanıldı.

Ekimde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 10,4 artışla 1 milyar 976 milyon lira olarak gerçekleşti. Bütçede öngörülen 24 milyar 895 milyon lira ödeneğin yüzde 7,9'u söz konusu ayda harcandı.

Mal ve hizmet alım giderleri de geçen yılın aynı ayına göre yüzde 11,4 artarak 4 milyar 363 milyon lira oldu.

Bu yılın ekim ayında cari transferler, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 27 arttı ve 15 milyar 336 milyon liraya yükseldi. Böylece bütçede öngörülen 217 milyar 674 milyon lira ödeneğin yüzde 7'si söz konusu ayda kullanıldı.

Ekimde sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için 7 milyar 162 milyon lira transfer yapıldı. Sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 1 milyar 889 milyon lirayı buldu. Geçen ay cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 670 milyon lira, mahalli idare payları ise 3 milyar 456 milyon lira olarak gerçekleşti.

Ekimde 5 milyar 506 milyon lira sermaye gideri, 650 milyon lira da sermaye transferi yapıldı. Borç verme giderleri ise 484 milyon lira oldu.

Faiz giderleri de geçen ay, 2015 yılının aynı ayına göre yüzde 10,2 artarak 2 milyar 906 milyon lira olarak hesaplandı.

Vergi tahsilatı arttı

Ekimde vergi gelirleri tahsilatı, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,8 artarak 36 milyar 61 milyon liraya yükseldi.

Aynı dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri ise yüzde 23,6 azalarak 5 milyar 588 milyon liraya geriledi. Ekimde özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 1 milyar 508 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 208 milyon lira oldu.

Vergi türleri itibarıyla ekim ayı gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı ayına göre özel tüketim vergisi yüzde 24,2, harçlar yüzde 18,1, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 12,8, kurumlar vergisi yüzde 10,5, damga vergisi yüzde 9,7, gelir vergisi yüzde 9,2 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 0,7 artarken, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 27,3, ithalden alınan katma değer vergisi yüzde 10,1 azaldı.

Ocak-ekim dönemi gerçekleşmeleri

Merkezi yönetim bütçesi, bu yılın ocak-ekim döneminde 12 milyar 140 milyon açık verdi. Aynı dönemde faiz dışı fazla 32 milyar 444 milyon lira olarak gerçekleşti.

Geçen yılın aynı döneminde 404 milyar 213 milyon lira olan bütçe giderleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 13,8 artarak 459 milyar 990 milyon lirayı buldu. Aynı dönemde faiz hariç bütçe giderleri de yüzde 16,4 arttı ve 415 milyar 407 milyon lira olarak hesaplandı.

Diğer taraftan, söz konusu dönemde faiz giderleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 5,9 azalarak 44 milyar 583 milyon liraya geriledi.

Personel giderleri

Personel giderleri, ocak-ekim döneminde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 19,1 artışla 125 milyar 889 milyon liraya çıktı. Aynı dönemde sosyal güvenlik kurumlarına devlet primi giderleri ise yüzde 18,8 arttı ve 20 milyar 566 milyon lira olarak kaydedildi.

Söz konusu dönemde mal ve hizmet alım giderleri, yüzde 17,4 artarak 37 milyar 931 milyon lira olarak gerçekleşti. Aynı dönemde, cari transferler yüzde 21,2 artışla 182 milyar 801 milyon lira oldu. Sağlık, emeklilik ve sosyal yardım giderleri için geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 31,7 artışla 89 milyar 562 milyon liralık transfer yapıldı.

Aynı dönemde sosyal güvenlik primi işveren hissesinin 5 puanlık kısmının Hazine tarafından ödenmesi amacıyla yapılan transfer tutarı ise 15 milyar 298 milyon lira oldu. Ocak-ekim döneminde cari transferler içinde yer alan tarımsal destekleme ödemeleri 9 milyar 992 milyon lira, mahalli idare payları ise 41 milyar 767 milyon lira hesaplandı.

Ocak-ekim döneminde 34 milyar 387 milyon lira sermaye gideri, 4 milyar 865 milyon lira sermaye transferi gerçekleşti. Borç verme giderleri bu dönemde 8 milyar 968 milyon lira oldu. Faiz giderleri de bu dönemde yüzde 5,9 azalarak 44 milyar 583 milyon liraya geriledi.

10 aylık bütçe gelirleri

Geçen yılın ocak-ekim döneminde 397 milyar 986 milyon lira olan bütçe gelirleri, bu yılın aynı döneminde yüzde 12,5 artışla 447 milyar 850 milyon liraya yükseldi.

Bu yılın ocak-ekim dönemi vergi gelirleri tahsilatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,5 artarak 365 milyar 35 milyon lira oldu. Bu dönemde genel bütçe vergi dışı diğer gelirleri, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,4 arttı ve 65 milyar 993 milyon lira olarak hesaplandı. Özel bütçeli idarelerin öz gelirleri 13 milyar 263 milyon lira, düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri ise 3 milyar 559 milyon lirayı buldu.

Vergi türleri itibarıyla ocak-ekim dönemi gerçekleşmelerine bakıldığında geçen yılın aynı dönemine göre; kurumlar vergisi yüzde 26,5, banka ve sigorta muameleleri vergisi yüzde 20,2, özel tüketim vergisi yüzde 12, gelir vergisi yüzde 11,7, damga vergisi yüzde 10,1, dahilde alınan katma değer vergisi yüzde 6,2, harçlar yüzde 4,1 ve diğer vergiler tahsilatı yüzde 8,2 oranında artarken, ithalde alınan katma değer vergisi yüzde 1,1 azaldı.

"Yıl sonu tahminleri ile uyumlu"

Maliye Bakanı Naci Ağbal, "Ekim ayında bütçe açığı 104 milyon lira ile sınırlı kalmış, faiz dışı fazla ise 2,8 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Ocak-ekim döneminde bütçe açığı 12,1 milyar lira, faiz dışı fazla ise 32,4 milyar lira olmuştur." ifadelerini kullandı.

Ağbal, yaptığı yazılı açıklamada, ocak-ekim dönemi merkezi yönetim bütçe uygulama sonuçlarını değerlendirdi.

Bütçe gerçekleşmelerinin yıl sonu tahminleri ile uyumlu seyrettiğini belirten Ağbal, ekim ayında bütçe açığının 104 milyon lira ile sınırlı kaldığını, faiz dışı fazlanın ise 2,8 milyar lira olarak gerçekleştiğini kaydetti.

Bu yılın ocak-ekim döneminde ise bütçe açığının 12,1 milyar lira, faiz dışı fazlanın ise 32,4 milyar lira olduğuna işaret eden Ağbal, "Yılın ilk 10 ayındaki bütçe açığı yıl sonu için öngörülen 34,6 milyar liralık açığın yüzde 35’ine denk düşmektedir." değerlendirmesinde bulundu.

Ekim ayında bütçe gelirlerinin baz etkisinden arındırıldığında güçlü bir performans sergilediğine dikkati çeken Ağbal, şöyle devam etti:

"2016 yılı ekim ayında merkezi yönetim bütçe gelirleri bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1 azalarak 43,4 milyar lira, vergi gelirleri ise yüzde 2,8 artarak 36,1 milyar lira olarak gerçekleşmiştir. Ancak 2015 ve 2016 yılları ekim aylarından 4,5G ihalesi ve BOTAŞ nedeniyle tahsil edilen arızi gelirleri hariç tuttuğumuzda merkezi yönetim bütçe gelirlerinin yüzde 11, vergi gelirlerinin ise yüzde 9,4 arttığı görülmektedir."

Yeniden yapılandırmada kasım ayı hatırlatması

Ağbal, yeniden yapılandırma kapsamında 14 Kasım itibarıyla 6,2 milyon başvuru alarak 56,6 milyar lira tutarında alacağı yapılandırdıklarını, yapılandırılan tutarlara karşılık da 2 milyar lira tahsilat gerçekleştirdiklerini ifade etti.

Maliye Bakanı Ağbal, "Vatandaşlarımıza bu önemli fırsatı kaçırmamaları ve başvurularını 25 Kasım'a kadar yapmalarını önemle hatırlatıyorum. Ayrıca vatandaşlarımız unutmasın, peşin ödemeler ve ilk taksit ödemelerinin kasım ayı içinde yapılması gerekiyor. Vatandaşlarımız ödemelerde 30 Kasım tarihini sakın kaçırmasınlar." ifadelerini kullandı.