Buğdayda sadece üretim değil, verim rekoru da kırıldı

HÜSEYİN GÖKÇE 
ANKARA

Bu yıl 22.5 milyon tonluk rekolte ile Cumhuriyet tarihinin üretim rekorunun kırıldığı buğdayda, verimlilik bakımından da yeni bir rekor kırıldı. Dünya verim ortalamasının dekar başına 300 kg’ı aştığı buğdayda, Türkiye 2015’te 7.8 milyon hektar alanda yaptığı 22.5 milyon tonluk üretimde 288 kilogramlık verim seviyesine ulaştı. Bu rakam aynı zamanda Cumhuriyet tarihinin en yüksek verimlilik seviyesini gösteriyor. Ancak Trakya Bölgesi’nde dekar başına 500 kilogram ortalamasının çok üstüne çıkılsa da Türkiye buğday verimliliği bakamından 541 kilogram olan AB, 780 kilogram olan Almanya ve 744 kilogram olan Fransa’nın verimliliğine yaklaşamıyor. Bu yıl, TMO da 3 milyon 200 bin tonu aşan alımıyla son 6 yılın en yüksek alım miktarına ulaşmış oldu. Bu yıl yağışların iyi olmasının yanı sıra son yıllarda özellikle kaliteli sertifikalı tohum kullanımının artması, buğdayda rekolte ve verim yönünden Cumhuriyet tarihinin rekorunun kırılmasına yol açtı. 

2.7 milyar liralık alım yapıldı 
DÜNYA’nın, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ve Ulusal Hububat Konseyi verilerinden yaptığı derlemelere göre, 2014-2015 üretim sezonunda, 22.5 milyon tonik rekor üretim bekleniyor. TMO bugüne kadar üretimin yüzde 14.6’sına karşılık gelen 3 milyon 274 bin ton alım yaptı. TMO bu alımları karşılığında üreticilere yaklaşık 2 milyar 755 milyon liralık ödeme yapacak. Alımın ağırlığını ekmeklik buğday oluşturdu. 1 milyon 819 bin ton ekmeklik buğday ve 367 bin 459 ton düşük vasıfla ekmeklik buğday alan TMO, bu iki grup için toplam 1 milyar 834 milyon lira ödeyecek. Makarnalık buğdayda ise 194 bin 499 ton için 189 milyon 831 bin lira, 892 bin 563 tonluk düşük vasıflı makarnalık buğday için ise 731 milyon lira ödeme yapılacak. 

Üretim rekoru kırıldı 
Buğday üretim istatistiklerinin tutulduğu 1938 yılından bu yana en yüksek üretimin gerçekleştiği 2014-2015 döneminde 7 milyon 809 bin 406 hektarlık alanda üretim yapıldı. Bundan önceki en yüksek üretim 22 milyon 50 bin tonla 2013 yılında gerçekleştirilirken, 2011 yılında da 21 milyon 800 bin tonluk üretim yapılmıştı. 2011 yılında üretim 8 milyon 96 bin hektar alanda üretim yapılırken, bu yıl üretim alanı 7 milyon 809 bin hektar alana düştü. Ancak dekar başına verimlilik 270 kilogramdan 288 kilogram yükseldi.

Verimde Cumhuriyet tarihinin rekoru ama Avrupa ile aramızda büyük fark var
2015’teki 288 kilogramlık verim miktarı aynı zamanda tarihin en yüksek verimi olarak da kayıtları geçti. Ancak Türkiye’de verimlilik dekar başına 300 kilograma yeni ulaşırken, bu rakam dünya ortalamasının bile altında kaldı. Ulusal Hububat Konseyi verilerine göre, dünya ortalaması dekar başına 302 kilogram düzeyinde. AB ortalaması 541 kilogram seviyesindeyken Almanya’da dekar başına 780 kilogram, Fransa’da ise 744 kilogram verim alınıyor. Ağırlıklı olarak sanayi üretimiyle ön plana çıkan Çin’de ise dekar başına verim 474 kilogram seviyesinde. Türkiye’nin zaman zaman ithalat yapmak zorunda kaldığı Ukrayna ve Rusya’da verim 150 kilogramın altında seyrediyor.