Brezilya borsası krize meydan okuyor

Brezilya borsası küresel finans krizini takmıyor. Dünya piyasalarını sarsan krize karşın, Brezilya'da Bovespa endeksi mayıs ayında da yüzde 5.8 yükselerek 72.600 puana çıkarken, yıl başından bu yana yüzde 12'lik artış kaydedildi. Böylelikle Bovespa, dünyanın en büyük 20 borsası arasında en hızlı artış kaydeden endeks oldu. Mayıs ayındaki yükselişle birlikte, birkaç yıl öncesine kadar aynı ekonomik sınıf içinde değerlendirilen Brezilya ve Türkiye'de borsa endeksleri arasında fark daha da açılmış oldu. 2008 yılında Standard and Poor's 500 endeksi, Japonya'da Topix, İngiltere'deki FTSE 100 endeksi ve Çin'de CSI 100 endeksi gerilerken, Bovespa yüzde 12 ile en hızlı yükselen borsa oldu. Mayıs ayında ise yüzde 5.8'lik yükselişle, Rusya ve Arjantin'in ardından en hızlı büyüyen 3'üncü borsa oldu. Rusya'da Micex endeksi yüzde 14, Aarjantin'de Merval yüzde 6.1 değer kazandı. Borsanın hızlı yükselişinde, ülkede üretilen demir cevheri ve petrol fiyatlarındaki artış, ekonomik büyüme tahminlerinin yukarı çekilmesi etkili oldu. Enerji şirketi Eletrobras ve Fitch'in ülkenin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyeye çıkarmasının ardından sermaye girişlerinin artacağı beklentisiyle para biriminin güçlenmesi borsayı yükseltti. Devlet kontrolündeki enerji şirketi Petroleo Brasileiro'nun hisseleri, petrol fiyatlarının 135 doları görmesinin ardından hızla yükselerek Bovesya'nın yükselişine yardımcı oldu. Hisseleri mart ayından bu yana yüzde 42 yükselen şirketin piyasa değeri Microsoft'u geride bıraktı ve dünyanın 6'ncı büyük şirketi konumuna geldi. Dünyanın en büyük demir cevheri üreticisi Cia Vale do Rio Doce'nin hisseleri de, ArcelorMittal ile fiyat artışı konusunda anlaşmaya varmasının ardından yüzde 21 yükseldi. Not artışları yardımcı oldu Brezilya, S&P'nin yatırım yapılabilir notu vermesinin ardından dünyanın en iyi performans gösteren borsası oldu. Son olarak Fitch'in de ülkeye aynı notu vermesiyle endeks daha da güçlendi. Fitch cuma günü yaptığı açıklamayla, Brezilya'nın ülke notunu yatırım yapılabilir seviye olan BBB-'ye yükseltmişti. Fitch'in açıklamasına göre, Brezilya'nın uzun dönem dış ve yerel para cinsinden kredi notu BB+'dan BBB-'ye çıkarıldı. Fitch, Brezilya'nın ülke tavanını BBB-'den BBB'ye yükseltti. Ülkenin ekonomik görünümüne ilişkin tahminlerin yukarı doğru revize edilmesi de borsalara olumlu yansıyor. Merkez bankasının 100 ekonomistin katılımıyla son 3 hafta içinde yaptığı anketlere göre, 2008 yılına ilişkin ekonomik büyüme tahminleri yükseldi. yılın ilk haftasında ekonomik büyümeyi yüzde 4.5 olarak tahmin eden ekonomistler, daha sonra bu tahmini yüzde 4.66'ya ve son olarak 4.7'ye revize etti. Faiz artırımıyla düşebilir Ancak analistler, Brezilya'nın not artırımına hazırlandığını ve borsanın yatırımcı için cazibesinin biraz azalabileceğini düşünüyor. Brezilya merkez bankasının bu hafta yapacağı toplantıda faiz oranlarını artırması ve yıl sonuna kadar faizlerin yüzde 13,5'e çıkması bekleniyor. Türkiye ile arasındaki uçurum 2006'da açılmaya başladı . Birkaç yıl öncisine kadar aynı ekonomik sınıf içinde değerlendirelen Brezilya, ekonomik olarak güçlendikten sonra buna paralel olarak borsası da değerlendi. İki ülkenin paralel seyreden borsalarının yönü 2006 yılından sonra Türkiye aleyhine değişmeye başladı: . 2003 başında Brezilya borsası Bovespa ile İMKB yaklaşık 11 bin puan değerindeydi. . 2004 başında Brezilya borsası yaklaşık 24.000, Türkiye 19.000 oldu. Yıl sonuna gelindiğinde bu rakamlar 26.000 ve 24.000'e çıktı. . 2005 yılı sonunda Bovespa 33.500 puanda kalırken İMKB endeksi 39.777 puana çıktı. . 2006 yılı biterken iki borsa arasındaki fark İMKB'nin aleyhine döndü. Brezilya borsası 44.473 puanı görürken, İMKB 39.117 puana inmişti. . 2007'nin Temmuz ayında Bovespa endeksi 57 bini aşarken İMKB ise 47 bine erilemişti. . 2007'yi Bovespa 61 bin, İMKB ise 55.000 ile kapadı.