Bloomberg vergi düzenlemesine ulaştı: Yurtdışı çıkış harcına dev zam: 1500 TL olacak

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek'in yakında TBMM'ye geleceğini duyurduğu vergi düzenlemesinin ayrıntıları belli oldu. Bloomberg'ün ulaştığı taslak çalışmaya göre; yeni vergiler ağırlıklı olarak şirketlere yönelik olacak. Düzenlemeyle 226 milyar TL'lik ek kaynak hedefleniyor. Kapsamlı üzenlemede vatandaşı da ilgilendiren maddeler var. Yurdışı çıkış harcının 1500 TL'ye çıkarılması önerildi.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Bloomberg borsada işlem vergisi tartışmasıyla gündemde yer edinen yeni vergi paketiyle ilgili taslak çalışmaya ulaştı.

Konu hassas olduğu için adının açıklanmasını istemeyen bir kaynağa dayandırılan habere göre; son dönemin en büyük revizyonu olarak değerlendirilen düzenlemeler ekseriyetle şirketleri hedef alıyor.

Konuya dair bilgi sahibi olduğu ifade edilen kaynak, planların 226 milyar liralık (7 milyar dolar) ek gelir anlamına geldiğini ve bunun da gayrisafi yurtiçi hasılanın yaklaşık yüzde 0,7'sine denk geldiğini ifade etti.

Bloomberg'den Firat Kozok'un haberine göre bu ay sonunda Meclis'e gelmesi beklenen vergi düzenlemesinde öne çıkan düzenlemeler şöyle:

Şirketlere nasıl bir vergi gelecek?

Türkiye, çok uluslu şirketlere ülkede tahakkuk eden kârları için asgari yüzde 15 vergi uygulanması planından gelecek yıl 40 milyar TL ek gelir bekliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türk şirketlerine uygulanacak yeni asgari vergi matrahından yıllık 90 milyar lira daha bekliyor.

Kripto para ticaretine vergi geliyor

Bakanlık, TL’nin zayıflığına ve yüksek enflasyona karşı korunmak isteyen bireysel Türk yatırımcılar arasında popüler hale gelen kripto ticaretine yüzde 0,03 işlem vergisi getirmeyi düşünüyor. Resmi tahminlere göre bu hamle yılda 3,7 milyar lira gelir getirecek.

Gayrimenkul yatırım ortaklıkları

Gayrimenkul yatırım ortaklıklarının, mülk satışlarından veya kiralamalardan elde ettikleri kârlar üzerinden asgari kurumlar vergisi ödemeleri gerekecek. Hazine'nin tahminlerine göre bu düzenleme 7,2 milyar TL’lik ek gelir sağlayacak. 

Asgari gelir vergisi

Çalışmada, ticari, zirai ve serbest meslek faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeye mecbur olan mükellefler için asgari gelir vergisi uygulaması getirilmesi öngörülüyor.

Cumhurbaşkanına bu kapsamda belirlenecek oranı, sektörleri, iş gruplarını ve iş türleri bazında her bir kazanç türü itibarıyla artırma ve azaltma yetkisi verilecek. Uygulamaya 2025’ten itibaren geçilmesi durumunda yıllık 37,4 milyar TL gelir etkisi öngörülüyor.

KÖİ'lere vergi artışı

Taslakta, yap-işlet-devret ve kamu-özel işbirliği ile yapılan projeler kapsamında elde edilen kazançların vergisinin de artırılması planlanıyor.

Bu oranın yüzde 25 yerine yüzde 30 olarak uygulanmasının bugün itibarıyla 44 mükellefi ilgilendirdiği ve yeni uygulamanın 557 milyon TL kurumlar vergisi etkisi oluşturacağı belirtiliyor.

Aktifteki madenlere borsa rayici

Esas faaliyet konusu kıymetli maden alım satımı olmayan işletmeler, yatırım amaçlı olarak altın, gümüş, platin gibi kıymetli madenleri satın alıyor ve aktiflerine kaydedebiliyor. Bunlara ilişkin değer artışları satış aşamasına kadar vergilendirilmiyor.

Taslakta bu madenler ile mevduat hesaplarının, döviz ve döviz hesaplarında olduğu gibi borsa rayici ile değerlenmesi, bu değerleme sonucu, geçici vergi dahil hesap dönemleri itibarıyla değerleme farklarının vergilendirilmesi öngörülüyor. Bankacılık sisteminde kıymetli madenlere dayalı hesapların büyüklüğünün 852 milyar TL olduğu, bunun 52,7 milyar TL’sinin ticari işletmelerin olduğu öngörülüyor.

İştirak hissesi satış kazancı istisnası

Kurumların aktiflerinde iki yıldan fazla bulunan iştirak hisselerinin satışından elde edilen kazançların yüzde 75’i kurumlar vergisinden istisna tutuluyor. Taslakta bu oranın yüzde 25’e indirilmesi öngörülüyor.

İştirak hissesi satış ve devirlerinde uygulanan istisnaların, yeni iktisap edilen iştirak hisselerine yönelik olarak kaldırılması planlanıyor. Mevcut istisna oranının yüzde 25’e düşürülmesinin 2023 yılındaki gerçekleşme oranında satış yapıldığı varsayımıyla 2024 yılında 15 milyar TL vergi etkisi oluşturacağı hesaplanıyor. 

Maden şirketlerine istisna kalkıyor

Mevzuata göre, altın, gümüş, platin arama, işletme, zenginleştirme ve petrol arama faaliyetlerine ilişkin olmak üzere, bu faaliyetleri yürütenlere yapılan teslim ve hizmetler ile boru hattıyla taşımacılık yapanlara bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin yapılan teslim ve hizmetler de KDV’den istisna tutuluyor. Çalışma bu istisnaların da daraltılmasını ve böylece 911 milyon TL’lik vergi etkisi oluşturmasını öngörüyor.

Havalimanı inşaatına istisna kısıtlanacak

Aynı şekilde limanlara bağlantı sağlayan demiryolu hatları, limanlar ve hava meydanlarının inşası, yenilenmesi ve genişletilmesi işlerini fiilen kendisi yapan veya yatıran mükelleflerle genel bütçeli idarelere de çeşitli KDV istisnaları sağlanıyor. Bu alanda yapılacak daraltmayla da yıllık 1,7 milyar TL gelir bekleniyor.

Liman vergi istisnaları daraltılacak

Taslakla deniz taşıma araçlarına limanlarda verilen hizmetlere uygulanan KDV istisnasının kapsamı da daraltılıyor. 2023 yılında toplam işlem bedelinin 236,6 milyar TL olduğu, istisnanın kapsamının daraltılmasıyla toplam etkinin 5,4 milyar TL olacağı tahmin ediliyor.

Vatandaşı doğrudan ilgilendiren düzenlemeler

Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından üzerinde çalışmaları süren yeni vergi paketiyle moto kuryelere yapılan ödemelerden, engelli araçlarına sağlanan istisnaların kısıtlanmasına ve yurtdışı çıkış harcının 1500 TL’ye çıkartılmasına kadar bir dizi düzenleme yer alıyor.

Engelli araçları istisnası

Türkiye’de 2024 yılı için hesaplanması gereken ÖTV ve diğer her türlü vergiler dahil satış bedeli 1 milyon 591 bin TL’nin altında olan binek otomobiller, engellilik derecesi yüzde 90 veya daha fazla olanlar için 5 yılda bir kez olmak üzere ÖTV’den muaf tutuluyor.

Hazine çalışmasına göre, bu satışlar nedeniyle vazgeçilen ÖTV tutarı 2024’te 54,8 milyar TL, KDV tutarı da 10,9 milyar TL. 2024 yılının ilk 5 ayında satılan araçların yaklaşık yüzde 30’u bu şekilde satıldı. Taslak çalışmada istisnadan yararlanma süresinin 5 yıldan 10 yıla çıkartılması ve taşıtların veraset yoluyla intikalinde istisnaya konu vergilerin mirasçılar tarafından ödenmesi öngörülüyor.

Yurtdışına çıkış harcı 1500 TL

Yurtdışı çıkış harcı bugün itibarıyla 150 TL olarak uygulanıyor. Taslak çalışmada, bunun 1500 TL’ye çıkartılması, harcın her yıl yeniden değerleme oranında artırılması öngörülüyor. Taslakta 2023 yılında 8,7 milyon kişinin harç ödeyerek yurt dışına çıktığı, 2024’te bu sayının gerçekleşmesi halinde yıllık gelir etkisinin 12,6 milyar TL olacağı hesaplandı.

Moto kuryelere vergi

Ticari kazanç mükellefi olan 126 bini aşkın moto kuryelere bu hizmetleri karşılığı yapılan ödemelerden yüzde 15 oranında tevkifat yapılması ve bir takvim yılı içinde elde ettikleri gelirlerin tarifenin dördüncü dilimini aşmaması halinde tevkifatın nihai vergileme olması, aşması halinde ise beyanname verilmesi öngörülüyor. Bu düzenlemeden beklenen gelir etkisi 3,9 milyar TL.

Şimşek açıkladı: Yakında TBMM'ye gelecek

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek dün sosyal paylaşım sitesi X'te yaptığı bir paylaşımda yeni vergi düzenlemelerinin yakında TBMM’ye sunulacağını açıklamıştı. 

Bakan Şimşek’in açıklamasında, tarafların geri bildirimleri doğrultusunda borsada planlanan işlem vergisine yönelik çalışmanın ertelendiği ifade edilmişti.