Batık kredi avcıları faturalara da talip oldu

Jülide Yiğittürk Gürdamar - BORSA/FİNANS SERVİSİ

Bankaların tahsili gecikmiş alacaklarını satın alan varlık yönetim şirketleri, ödenmemiş faturalara da talip. VYŞ Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tengiz, "Ödenmemiş elektrik, telefon, su ve doğalgaz gibi faturaların tahsilini yapabiliriz" diye konuştu. Bankaların gecikmiş alacaklarını satın alarak bilançolarını iyileştirmelerine katkı sağlayan, bireylere de borçlarını ödeme imkanı tanıyarak yeniden borçlanma şansı yaratan varlık yönetim şirketleri, sahip oldukları teknoloji ve tecrübeyle ödenmemiş faturalara da talip oldu. "Bize borçlu olan adamın sadece bize borcu yok. Mahalledeki bakkala, kasaba, elektrik idaresine, doğalgaza da borcu var" diyen Varlık Yönetim Şirketleri (VYŞ) Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Tengiz, ABD'de varlık yönetim şirketlerinin geçen yıl vergi tahsilatına başladıklarına dikkat çekerek, sahip oldukları tecrübe ve teknolojiye de atıfta bulunarak, Türkiye'de ödenmemiş elektrik, telefon, su ve doğalgaz gibi faturaların tahsiline de talip olduklarını söyledi. Tengiz, şöyle devam etti: "Ne bize, ne de kurduğumuz iştiraklere yasalar ve mevzuatlar izin vermiyor. Varlık yönetim şirketleri olarak BDDK'nın gözetim ve denetiminde sadece bankalar, faktoring ve leasing şirketlerinin gecikmiş alacaklarını satın alabiliyoruz. Bu nedenle iştirakler kurduk. Ancak onlar da yasal engellerle karşılaşıyor. Örneğin, elektrik borçlarını satın almak istiyoruz, Enerji Piyasası Denetleme Kurumu (EPDK) diyor ki; 'enerji borçları devredilemez'. Telefon borçlarını satın almak istediğimizde de karşımıza Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) çıkıyor. 'Abonelerin telefon görüşmeleri bilgilerini paylaşamayız." 2015'te 750 milyon liralık tahsilat yaptıklarını vurgulayan Tengiz, "Sektörde bordrolu çalışan sayısı bin 450 kişi, bürolar ve çağrı merkezleri ile beraber 5 bin kişiye sektörde istihdam sağlanıyor. 500 binin üzerinde müşterimizi borçlu vatandaş statüsünden kurtarıp özgürlüğüne kavuşturduk. 1.5 milyon müşterimizi de finansal özgürlüğüne ulaştırmayı umuyoruz" dedi.

2015'te TGA satışı 1.9 milyar lirada kaldı

VYŞ Yönetim Kurulu Başkan Vekili Güvenal, tahsili gecikmiş alacak portföyü satışının geçen yıl 1.9 milyar lirada kaldığına işaret ederek, bankaların tahsili gecikmiş alacaklarının da yılı 47 milyar liradan kapattığını ifade etti. Bankacılık sektöründe 2014'te 33-34 milyar tahsili gecikmiş alacak varken, bankaların 6 milyar liralık satış yaptığı bilgisini veren Güvenal, bankacılık sektörünün 2014 yılını 36 milyar liralık alacak ile kapattığını söyledi. Güvenal devraldıkları bireysel kredi kartı borcunun ortalamasının 4 bin 500 lira, ödeme süresinin ise 22-23 ay olduğunu kaydetti. Güvenal, bankalardan bu yıl 7 milyar liralık satış beklediklerini de sözlerine ekledi.

Güney Doğu'da ticari kredi batığı patlayabilir

Portföylerinin yüzde 65'nini bireysel kredi ve kredi kartlarından geri kalanının ise KOBİ ve ticari kredilerden oluştuğunu belirten Güvenal, şu anda Güneydoğu'da Suriye ve Irak ile iş yapan iş adamlarının işleri zikzaklar çizdiği için ticari kredilerde sorun olabileceğini ve önümüzdeki günlerde ortaya çıkabileceğine dikkat çekti.

24.2 milyar lira batık krediye 3 milyar lira ödendi

2008'den bu yana bankalardan toplam 24.2 milyar liralık batık kredi portföyünü 3 milyar lira ödeyerek alan varlık yönetim şirketlerinin 500 bin kişiden tahsilatı ise 2.9 milyar lira oldu. 2014 yılında bankalar tarafından 6 milyar lira rekor düzeyde satış yapıldığını ve bunun için 700 milyon lira ödediklerini ifade eden Hasan Tengiz, geçen yıl ise yaklaşık 2 milyar liralık portföyü 200 milyon TL bedelle aldıklarını ifade etti. VYŞ olarak BDDK'nın kontrolünde faaliyet gösterdiklerinin altını çizen Tengiz, tahsilatta bankaların kendileri kadar esnek olmadığını kaydetti. Vadeleri 5 yıla kadar çıkarabildiklerine değinen Tengiz, devraldıkları borçuların yüzde 65'inin bireysel, yüzde 35'inin ticari olduğunu söyledi.

Borçlunun çoğu işsiz veya fazla borçlanmış

Bankaların sattığı tahsili gecikmiş kredi portföyünün 2-3 yıl hukuki takipten sonra tahsil edilememiş kredi dosyalarından oluştuğunu belirten Hasan Tengiz, devraldıkları borçluların yüzde 50'sine ulaşamadıklarını söyledi. Telefon, posta, mesaj servislerini kullanarak 5-7 yıl içinde kredi borçlusu vatandaşın yüzde 50'sine erişebildiklerine dikkat çeken Tengiz, "Erişilen kredi borçlularının çoğu işsiz veya gelirinden fazla borçlanmış olduğu için azami yüzde 50'si zaman içinde borcunu ödeyebiliyor" dedi. 'Yokluk mertliği bozar' tespitinde bulunan Tengiz, "Borçluların yüzde 95'i parası olmadığı için ödeme yapamıyor. Toplamda 2 milyon kişiyi devraldık. 1 milyon kişiye ulaşamadık. Ulaştığımız 1 milyonun da yüzde 50'si yani 500 bin borcunu ödedi. Yani 500 bin kişiye ibraaname verdik" diye konuştu.