Bankacılıkta yeni dönem başlıyor

İSTANBUL - Bankacılık sektöründe 1 Temmuz'da uygulamaya geçecek olan Basel II düzenlemesi kapsamında hazırlanan yönetmelikler Resmi Gazete'de yayımlandı.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK), Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliği'ne göre; bankalarda sermaye yeterliliği standart oranı ile konsolide sermaye yeterliliği standart oranlarının asgari yüzde 8 olarak tutturulması ve idame ettirilmesi şart olacak.

Bu yönetmelik, bankaların maruz kalınan riskler nedeniyle oluşabilecek zararlara karşı konsolide ve konsolide olmayan bazda yeterli özkaynak bulundurmalarının sağlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek amacıyla hazırlandı.

Buna göre kredi riskine esas tutar, bilanço içi varlıklar ile gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçlara ilişkin risk ağırlıklı tutarların toplamından oluşacak. Risk ağırlıklı tutar hesabında, bu yönetmelik ve alt düzenlemelere uygun olmak kaydıyla, bilanço içi varlıklar ile gayrinakdi krediler, taahhütler ve türev finansal araçların risk ağırlıklarının tespitinde kredi derecelendirme kuruluşlarının (KDK) derecelendirmeleri kullanılabilecek.

Bankalarca kredi müşterisinin talebi ile yapılan kredi derecelendirmeleri kullanılacak. Talebe bağlı olmayan derecelendirmeler ise Derecelendirme Kuruluşlarının Yetkilendirilmesine ve Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olarak kullanılacak.

Bilanço içi varlıklar bakımından risk tutarı, katılma hesaplarından kullandırılan fonlar dışında kalan varlıklar için bilançoda kayıtlı değerlerini, söz konusu fonlar için ise bilançoda kayıtlı değerlerinin yüzde 70'ini ifade edecek.

Bankalar, tüm döviz varlıkları ve yükümlülükleri ile kur riski içeren türev finansal araçları üzerinden kur riski için sermaye yükümlülüğü hesaplamak zorunda olacak. Özkaynak hesaplamasında sermayeden indirilen yabancı para varlıklara ilişkin kur riski için sermaye yükümlülüğü hesaplanmayacak.

Sermaye yeterliliği standart oranı ile konsolide sermaye yeterliliği standart oranlarının asgari yüzde 8 olarak tutturulması ve idame ettirilmesi şart olacak.

Sermaye yeterliliği standart oranı ile konsolide sermaye yeterliliği standart oranından herhangi birinin asgari sınırın altına düşmesi halinde, hesaplama döneminden itibaren 6 ayı geçmemek üzere Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca belirlenecek süre içerisinde asgari oran sınırlarının sağlanması zorunlu olacak.

Bu yönetmelikle birlikte 1 Kasım 2006 tarihli ve 26333 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırıldı.

Yapısal Pozisyon

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun (BDDK) Bankaların Yapısal Pozisyonuna İlişkin Tebliği ile de bankaların yapısal pozisyonları kapsamına girebilecek döviz ve dövize endeksli varlıkları, yapısal pozisyon sayılmanın gerektirdiği nitelikleri ve yapısal pozisyona tanınan sermaye yükümlülüğü muafiyetinden yararlanma koşullarına ilişkin usul ve esaslar düzenleniyor. 

Yapısal pozisyon bulundurmak için BDDK'dan izin alınacak. Yapılacak izin başvurusuna, yapısal pozisyonları kapsamındaki varlıkların yapısal pozisyon olarak bulundurulmasına ilişkin yönetim kurulu kararının bir örneği ile yapısal pozisyon olarak tutulacak varlıklara ilişkin bilgiler eklenecek. Alınacak kararda, yapısal pozisyonun niteliği ve yönetilme şekli detaylı bir biçimde belirtilecek.

Bankaların yapısal pozisyon kapsamına dahil edilen varlıklarının tamamı, Türkiye Cumhuriyeti Hazinesi tarafından yurt içi ve yurt dışı piyasalarda ihraç edilen döviz ve dövize endeksli iç ve dış borçlanma senetlerinden oluşabilecek.

Yapısal pozisyon kapsamında tasnif edilecek olan döviz ve dövize endeksli varlıklar toplamının, takip edildiği dövizde sermaye yükümlülüğü yaratan net uzun pozisyon tutarını ve herhangi bir şekilde özkaynak tutarını aşan kısmı sermaye yükümlülüğü muafiyeti hesaplamasında dikkate alınmayacak.

Yapısal pozisyon kapsamına dahil edilen altın tutarı ile ortaklık hakkını temsil eden menkul kıymetler tutarı, ayrı ayrı olmak üzere, toplam yapısal pozisyon tutarının yüzde 25'ini geçemeyecek.

Tebliği ile 3 Kasım 2006 tarihli ve 26335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapısal Pozisyona İlişkin Tebliğ yürürlükten kaldırıldı.

Finansal tablolara ilişkin usul ve esaslar

BDDK'nın Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar İle Bunlara İlişkin Açıklama Ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ de Resmi Gazete'de yayımlandı. Böylece, bankaların Türk muhasebe standartlarını uygulayarak düzenleyecekleri finansal tabloların içerikleri belirlendi.

Nazım hesaplar ile birlikte bilanço (finansal durum tablosu), gelir tablosu (kâr ve zarar cetveli), özkaynaklarda muhasebeleştirilen gelir gider kalemlerine ilişkin tablo (diğer kapsamlı gelir tablosu), özkaynak değişim tablosu, nakit akış tablosu ile kar dağıtım tablosundan oluşan finansal tablolar, mevduat bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca Tebliğ'ce belirlenen nitelikte hazırlanacak.

Türkiye Finansal Raporlama Standartları (TFRS) 9 uygulamasını seçen bankalar tarafından, yeni uygulama ile önceki uygulama arasındaki farklılıkların yansıması dipnotlarda açıklanacak.

Bankalar, konsolide olmayan finansal tablolar ve bunlara ilişkin açıklama ve dipnotları da kamuya açıklayacak.

Bankalar, kamuya açıklayacakları finansal raporlarını belirlenen içerikte düzenlemekle yükümlü olacak. İlave açıklama ve dipnot oluşturulması durumunda, bu husus banka tarafından bu Tebliğ'de yer alan sıralamaya göre finansal raporun içeriğine yansıtılacak.