AYD: Devletimizin ve Türk Lirası'nın yanındayız

Son zamanlarda dövizde meydana gelen dalgalanmalar, sözleşmeleri yabancı para cinsi üzerinden olan kiracıları mağdur etti. Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın başta alışveriş merkezleri olmak üzere gayrimenkullerde dövizle kiralama ve satışın önüne geçmek için gerekli çalışmaların yapılacağına yönelik açıklamaları bu konuda sıkıntı yaşayanları rahatlattı.

Bakan Albayrak'ın düzenleme yapılacağına yönelik açıklamalarının ardından ilk değerlendirmeler de gelmeye başladı.

AYD: Devletimizin ve Türk Lirası'nın yanındayız

Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği Başkanı Hulusi Belgü, "Her zaman milletimiz, devletimiz ve milli para birimimiz ‘Türk Lirası’nın yanındayız" diyerek, Bakan Albayrak'ın yabancı para birimi ile yapılan fonlamayı yani kredi borcu olan yatırımcıyı koruyacaklarını da açıklamış olmasının önemine vurgu yaptı. 

Belgü'nün konuyla ilgili değerlendirmesi şöyle: "Bugüne kadar 55 milyar dolar yani 330 milyar Türk Lirası’na ulaşan AVM yatırımlarımızın yaklaşık olarak yüzde 30’u yani yaklaşık 15 milyar doları (100 milyar Türk Lirası) yabancı yatırımcılar tarafından yapılmıştır. Bu yatırımlar gerçekleşirken bankalar tarafından yapılan 10-15 yıllık fonlamanın önemli bir bölümü -Türk Lirası fonlamanın bankalar tarafından tercih edilmemesi sebebi ile- yabancı para birimleri ile yapıldı.

Sayın Bakanımızın yaptığı açıklamada alınacak önlemlere ilgili olarak yabancı para birimi ile yapılan fonlamayı yani kredi borcu olan yatırımcıyı koruyacaklarını açıklamış olması, bizim her zaman altını çizdiğimiz ülkemiz için son derece kıymetli olan yabancı yatırımcılarımızın haklarının korunacağının göstergesi olması açısından son derece kıymetlidir. Zira son 5 senede Türkiye’ye direkt gelen yabancı sermayenin yüzde 10’unu alışveriş merkezi yatırımları vasıtasıyla olmuştur.

Alışveriş merkezlerimiz, bugüne kadar ekonomide yaşanan tüm dalgalanmalarda hem devletimizin hem de perakendecimizin yanında olmuş, kira ciro oranları yakından takip edilerek gerekli desteği her zaman kur sabitleme veya indirim olarak sağlamaya devam etmiştir ve etmektedir.

Kayıt içi ekonominin gelişmesinde büyük katkıları olan organize perakendenin hızla gelişmesini sağlayan alışveriş merkezi yatırımcıları, Sayın Bakanımızın bahsettiği düzenlemelerle, sektörümüzü güçlendirmek, yabancı sermayeyi ülkemize çekmek ve her şeyden önemlisi Türk ekonomisini daha da ileriye taşımak için devletimiz ve tüm paydaşlarımızla iş birliğine hazır ve iletişime açık olduğumuzun altını çizmek isteriz."

BMD: Serbest çıkma hakkı sağlanırsa, kira fiyatları iner

Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel, dövizle kiralamaya son verilmesi halinde yeni kiraların hangi kurdan belirleneceğine dair bir söylemde bulunmanın doğru olmayacağını dile getirdi.

Burada önemli olanın kiracıya cezasız, tazminatsız çıkma hakkı tanınması olduğunu vurgulayan Öncel, "Bu gerçekleştirildiği takdirde, arz-talep dengesine bakılarak hangi AVM'de talep daha fazlaysa, arz-talep dengesini bulacak şekilde TL ile kiralamalar yapılacaktır. Biz yeni kiraların hangi kur seviyesinden belirlenmesini konuşmaktan ziyade, serbest çıkış hakkını kazanmak istiyoruz. Kapatmak istediğimiz mağazalarımızı biran önce kapayalım, verimli noktalarımıza odaklanalım istiyoruz. Böyle bir hakkı elde ettiğimiz takdirde, AVM'ler kiracısının çıkmaması için fiyat indirimine gidecektir." diye konuştu.

Öncel, kendileri için en hayati konunun kira/ciro oranları olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Biz öncelikle buna bakıyoruz. Eğer kira/ciro oranı hazır giyim için yüzde 8 seviyelerinde olması gerekiyorsa ve bu sağlanıyorsa, kur istediği seviyeye gelsin. Burada önemli olan kur yüksekliği değil. Bizim kira/ciro oranlarımız yükseldi. Döviz o kadar hızlı arttı ki ciro artışımız onu yakalayamadı. Üstüne ciro içindeki karlılık oranlarımız da düşünce, ciddi sorun oluştu. Kıbrıs uygulaması var. Kıbrıs Meclisi bir karar alarak kira sözleşmelerinde 3,80'den, avroyu da 4,60'dan sabitledi. Birçok üyemiz bu kur seviyesinin yaşanabilir olduğunu söylüyor. Dövizdeki son yüzde 30'luk zıplama kabul edilemez. Sayın Bakan'ın hızla bu konuyu gündeme getirmesinin sebebi de bu. Son döviz zıplaması yaşanabilir olmaktan çoktan çıktı ve birçok insan mağazasını kapama noktasına geldi ama ne yazık ki kapayamıyor, çünkü ciddi yaptırımları var."

TESK: Karar gecikmiş olsa bile fiyatı regüle etme açısından önemli

Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken de dövizle kira sözleşmelerinin sona erdirilmesinin milli paranın korunması açısından sevindirici olduğunu belirtti.

Palandöken, Türkiye'nin içinde bulunduğu durumda kiralamalarda yabancı para kullanımının sürdürülebilir bir yanının olmadığını ifade ederek, "Dolar bazında kira ödeyenlerin yaşam şartlarında değişiklik olmazken kiraların 2-3 günde birden 3 katına çıkması normal bir durum değildi zaten." dedi.

Döviz kuru nedeniyle esnafın maliyetlerindeki artışın ürün fiyatlarına yansıdığına dikkati çeken Palandöken, "Sayın Albayrak'ın açıklamasıyla bu konuda önemli bir aşama kaydedildi. Dövizle yapılan tüm alışverişler halkımızın belini bükmekte. Bu karar gecikmiş olsa bile fiyatı regüle etme açısından da önemli. Ödemelerin döviz yerine Türk lirası üzerinden yapılacak olması piyasalarda istikrarı sağlayacak." diye konuştu.

Palandöken, piyasadaki panik havasının da dağıldığına işaret ederek, dolar ve euronun da zaman içerisinde rayına oturacağını vurguladı.

TEMFED: Atılacak adımlar olumlu

Türkiye Tüm Emlak Müşavirleri Federasyonu (TEMFED) Başkanı Hacı Ali Taylan yaptığı açıklamada, artan döviz kurlarından en fazla alışveriş merkezlerindeki işyerlerinin etkilendiğini dile getirdi. Konutta dövizle kiralamanın yok denecek kadar az olduğuna işaret eden Taylan, "Kanuni bir düzenlemeyle dövizle yapılan kira sözleşmeleri Türk lirasına çevrilebilir. AVM'lerden de bu konuda bir tepki gelmez çünkü bu hususta çok sıkıntı yaşanıyor. AVM'ler bu konuda sürekli kur düzenlemesine gitmek durumunda kaldıkları için atılacak adımlar bizce de olumlu. Bunun piyasalara ve sektöre de herhangi bir olumsuz yansıması olmaz" değerlendirmesinde bulundu.

Gayrimenkulde dövizle kiralama ve satış dönemi bitiyor