‘Ayakkabı ithalatına ek vergi 90 bin istihdam sağlar’

BANU TÜRK

MİLANO - Dünya ayakkabı sektörü İtalya’nın Milano kentindeki, sektörün en büyük fuarı olan MICAM Milano’da bir araya geldi. Fuarda Türk deri ve ayakkabı sanayicileri de boy gösterdi. Türk dericiliğinin bin 200 yıllık geçmişiyle Türkiye’nin en köklü sektörlerinden biri olduğunu dile getiren Türk dericileri ve ayakkabı sanayicileri, son dönemde yaşadıkları sıkıntıları DÜNYA'ya açıkladılar. Ayakkabı üretimi konusunda birçok ilde altyapının mevcut olduğunu ve yüksek kapasiteler olmasına rağmen ithalatın arttığına dikkat çeken Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Başkanı Hüseyin Çetin, hileli ithalat ile devletin vergi kaybına uğradığını, yerli sanayicinin de haksız rekabetle karşı karşıya kalarak pazar kaybettiğini söyledi.

‘Ünlü markalar bile var’

Bazı ayakkabı türlerinin ithalatından gümrük vergisi alınmadığını ancak vergiye tabi ayakkabıların bile, vergisiz ayakkabı statüsünde yurda sokulduğunu belirten Çetin, “Hatta bunu yapan işletmeler arasında dünyaca ünlü markalar bile var” diyerek olayın boyutunun ne denli vahim olduğunu dile getirdi. Bu haksızlığın önüne geçmek için Türkiye’nin ayakkabıya “ek vergi” koyması gerektiğini kaydeden Çetin, “Ek vergi ayakkabı ithalatı ile yaratılan haksız rekabetin önüne geçecek ve bu suretle 90 bin kişilik ilave istahdam sağlamak bile mümkün olacaktır” diyerek iddialı konuştu.

Çetin sözlerini şöyle sürdürdü: “İthal edilen ayakkabının yaklaşık yüzde 85’i Çin, Endonezya ve Vietnam’dan geliyor. Kalıcı çözüm için başta Çin olmak üzere Uzakdoğu ülkelerinden gerçekleştirilen düşük kıymetli ithalatların da azaltılması şart. Böyle bir karar, dış ticareti açığının azaltmasına da katkı sağlayacaktır. Ayrıca iç üretimi canlandıracak ve sektörün önünü daha fazla görmesine olanak verecektir.”

Derici de ‘ek vergi’ dedi

İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatı Birliği (İDMİB) Başkanı Lemi Tolunay da yıllardır bakanlara sorunlarını ilettiklerini ancak bir türlü sonuç alamadıklarını kaydetti. Bu zamana kadar sorunlarını 19 maddede topladıkları ancak sorun sayısının şu an 21’e çıktığını belirten Tolunay, ham deride yurtdışına bağımlılığın da sorunları arasında geldiğini söyledi. İthalata bağımlılığı azaltmak için ham derinin kalitesinin yükseltilmesi gerektiğini belirten Tolunay, ithalatı azaltmak için kısa vadede “ek vergi”yi önerdi. Böylece yerli üreticinin kalitesinin yükseleceğini belirten Tolunay, sorunların çözülmesi için orta vadede ise Ar-Ge, Ür-Ge, tasarım, innovasyon ve markalaşma desteği gerektiğini uzun vadede ise ham derinin kalitesinin yükseltilmesinin devreye girdiğini söyledi.

Suriyeliler Türkleri işsiz bıraktı

Suriye’den gelen ayakkabı ustalarının çok düşük ücretlerle çalışmayı kabul ettiğini belirten Tolunay, “Durum böyle olunca kendi vatandaşlarımız yerine Suriyeli ustaların tercih edilmesi söz konusu olabiliyor. Bu da Türk ustaların işsiz kalmasına neden oluyor” dedi.

‘Markalaşma şart’

Bu arada İDMİD Başkanı Lemi Tolunay ile TASD Başkanı Hüseyin Çetin, İstanbul’da üretimin maliyetinin pahalanmasından dolayı kümelenmenin de şart olduğunu belirtti. Deri sektörü için en uygun altyapıya Şanlıurfa’nın sahip olduğunu belirten başkanlar Şanlıurfa’nın, genç işgücü ve üretim altyapısının büyük avantaj olduğunu dile getirdiler.

Markalaşma konusunda aynı fikirleri paylaşan ve “Marka olmak algıda bir adım önde olmak demektir. Satın alınacak ürün ya da hizmette tercih sırasında ilk sırada yer almanızı sağlar. Marka olmak bir adım önde olmayı sağlar. Bunun için yabancı şirketler alınarak sektörü daha yukarı taşımak mümkün” diyen Çetin ve Tolunay bu yönde çalışmaların desteklenmesini beklediklerini dile getirdiler.

5 milyar dolara yakın ihracat var

İDMİB Başkanı Lemi Tolunay, deri ve deri ürünleri sektörünün 2012'de yaptığı ihracatın 3.5 milyar dolar olduğunu, 2013'te ise bu rakamın 4 milyar doları geçtiğini söyledi. TASD Başkanı Hüseyin Çetin de “2013'te sektör yüzde 32.5 büyüdü. 730 milyon dolar tutarında ayakkabı iihracatı gerçekleştirdik. Hedefimiz 2015 sonuna kadar ihracatta 1 milyar doları yakalamak” dedi. Türkiye’de kişi başına satılan ayakkabının yıllık 2.5 çift olduğunu belirten Çetin, bu rakamın Afrika gibi fakir ülkelerde bile 1.9 çift olduğuna dikkat çekti. Bu arada Tolunay ve Çetin Türk ayakkabı sektörünün, kalite ve el işçiliği olarak dünyada ilk sıralarda yer aldığını ve ‘Made in Turkey’ yazan ürünlerin aranır hale geldiğini kaydettiler.