Avrupa İstatistik Ofisi açıkladı: Türkiye kira artışında Avrupa birincisi

Avrupa İstatistik Ofisi’nin verilerine göre, Mayıs 2023-Mayıs 2024 döneminde Avrupa Birliği ülkeleri ve aday üye ülkeler arasında yıllık konut kira artışı, yüzde 125,10 oranla en fazla Türkiye’de olurken; Türkiye’yi yüzde 12,80 oranla Macaristan izledi.

Kira artışlarına getirilen yüzde 25’lik tavan uygulaması, 8 Haziran 2022’de Türk Borçlar Kanunu’na kiralardaki artışı baskılayıp kontrol etmek amacıyla geçici madde olarak eklenmiş, maddenin yer aldığı 7409 sayılı Kanun 11 Haziran 2022’de Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmişti. Söz konusun uygulamada, bir yıllık dönemde ye­nilenecek kira sözleşmelerindeki artışların, bu oranı geçemeyeceği belirtilmişti.

ANKA haber ajansında yer alan habere göre, 1 Temmuz 2023’te dolan uygulamanın süresi, bir yıl daha uzatılmıştı.

Gayrimenkul değerlendirme platformu olan Endeksa’ya göre, kiralardaki yüzde 25’lik tavan sınırlandırmasının 2 yıllık döneminde Türkiye genelindeki kira fiyatları nominal olarak yüzde 265 arttı.

1 Temmuz'da tavan kalkıyor

Uygulamanın süresi 1 Temmuz 2024’te sona erecek. Uygulamanın devam edip etmeyeceği konusunda ise Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Devam etmesi için ben bir sebep görmüyorum, etmemesi gerektiğini düşünüyorum. Dolayısıyla bu yönde bir çalışma yok. Zaten o düzenleme bir süreliğine yapılmıştı" demişti.

Uygulamanın sonlandırılması durumunda kiralardaki artış oranı, yıllık enflasyon oranı üzerinden hesaplanacak. Buna göre, Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı mayıs ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 75,45 oldu. Bunun üzerine, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, haziran ayı itibarıyla dezenflasyona girildiğini sosyal medya üzerinden şöyle açıklamıştı:

“En kötüsü geride kaldı! Geçmiş 12 ayın birikimli etkilerini içeren yıllık enflasyonda en yüksek seviyeyi bu ay gördük. Enflasyonla mücadelede geçiş dönemi böylece tamamlandı, dezenflasyon sürecine giriyoruz. Enflasyonda kalıcı düşüş haziranda başlayacak. Yıllık enflasyon yüksek ihtimalle üçüncü çeyrek sonunda yüzde 50’nin altına gerileyecek. Dezenflasyon öngören piyasa yıllık enflasyonu 12 ay sonra yüzde 33,2, 24 ay sonra yüzde 21,3 bekliyor. Önümüzdeki dönemde beklentiler hedeflerimize daha da yakınsayacak. Mali disiplini güçlendirerek dezenflasyon sürecine verdiğimiz destek artarak devam edecek. Fiyat istikrarına ulaşmak sabır ve zaman gerektiriyor, hedefimize ulaşmakta kararlıyız.”

Barınma krizi

Bakan Şimşek’in haziran ayı itibarıyla enflasyonda kalıcı düşüşün yaşanmasını beklediklerine dair olan açıklamasından sonra, gerçek kira endeksinin son bir yılda yüzde 125,10 olmasıyla bu durumun konut kira artış oranlarına nasıl yansıyacağı merak konusu oldu.

Emlakçı Munise Akpınar, ANKA Haber Ajansı’na yaptığı açıklamada “Tavan uygulaması, ev sahipleri ve kiracılar arasında tartışmaya konu olmuştu. Fakat şimdi ev sahiplerinin bize gelip kiracılarına tahliye taahhütnamesi dayattığını çok fazla gördük. Bu durum sıkıntı verebilir. Barınma çok büyük bir sorun ve olmaya da devam edecek. Vatandaşlar, artık ev satın alamıyor. Bu yüzden vatandaşların kiraya çıkma talebi arttı, haliyle ev sahipleri de kira fiyatlarına zam istiyor” dedi.