AVM'ler KGF benzeri bir uygulama istiyor
AVM'ler için KGF gibi bir çalışmanın yapılmasını istediklerini bildiren AYD Yönetim Kurulu Başkanı Belgü, "Bunu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile de görüşüyoruz, yakın dönemde KGF Genel Müdürlüğü ile de görüşeceğiz" dedi.
Alışveriş Merkezi ve Yatırımcıları Derneği (AYD) tarafından, perakende alanında eğitim ve danışmanlık hizmeti veren Soysal iş birliğiyle düzenlenen 10. AVM Yatırımları Konferansı'nın açılışında konuşan AYD Yönetim Kurulu Başkanı Hulusi Belgü, sektördeki son duruma ilişkin bilgi verdi. Belgü'nün konuşmasında dikkat çeken iki nokta ise, Kredi Garanti Fonu (KFG) sistemine benzer bir sistem talep etmesi ve AVM yatırımlarının artık hız kesmeye başladığını söylemesi oldu.
Belgü, AVM'lerin bu yıl 58 milyar dolarlık yatırıma ulaşacağını ve bu rakamın 3'te 1'inin yabancı yatırımcılar tarafından harcandığını söyledi.
AYD'nin 10. yıl dönümü, Türkiye'de ilk açılan AVM'nin ise 30. senesi olduğunu aktaran Belgü, "Perakende sektörü 30 senede çok farklı şeyler yaşadı, hızla büyüdü ve gelişti. Bilhassa organize perakende AVM'lerle el ele çok ciddi başarılara imza attı." diye konuştu.
"Yatırımlarda duraksamaya gidiyoruz"
Belgü, 2018 yılının 125 milyar TL ciro, 520 bin kişilik istihdam ve 410-415 adet AVM ile kapatılmasını öngördüklerini aktararak, "Yatırımlarda yavaş yavaş duraksamaya gidiyoruz çünkü önemli bölgelerde, birçok yerde AVM'ler için gerekli olan yatırımların yapıldığını, bundan sonra biraz daha dikkatli davranılması gerektiğini düşünüyoruz. Hem ekonominin hem perakendenin gerekleri doğrultusunda biraz daha alışveriş merkezlerinin yoğun olmadığı yerlerde yatırım yapmamız gerekiyor. Anadolu'da 20 il kaldı. AVM'lerin çok yoğun olduğu yerlerde yatırım yaparken, yatırımcının belki 10 kere düşünmesi lazım. Bundan sonra en iyisini ben yapacağım, rekabeti ben kazanacağım düşüncesinin ötesinde rekabete açık yerlerde bilhassa Anadolu'da yatırım yapmanın daha değerli ve kârlı olduğunu düşünüyorum." şeklinde konuştu.
Döviz kurlarındaki riski azaltmak için hem perakendecilerin hem de yatırımcıların finansal enstrümanları kullanmaları gerektiğini vurgulayan Belgü, "Sigorta mekanizmasını daha ucuz maliyetle, devletin desteğiyle, nasıl yapabileceğimizi konuşabiliriz diye düşünüyorum." yorumunu yaptı.
"KGF'ye benzer bir çalışma yapılabilir"
Kredi Garanti Fonu'na benzer Kira Garanti Fonu (KGF) gibi bir çalışma yapılmasını istediklerini dile getiren Belgü, "Bunu Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile de görüşüyoruz, yakın dönemde KGF Genel Müdürlüğü ile de görüşeceğiz. Amacımız şu; perakendecinin döviz riskini düşürmek ve onlara can suyu olması için kiranın ödenmesiyle ilgili devlet tarafından garanti altına alınan bir kredi sistemi geliştirmeye gayret ediyoruz." şeklinde konuştu.
Belgü, borçlar kanununa ilişkin değerlendirmelerde bulunarak, şunları kaydetti:
"Türkiye'de ne yazık ki ticari gayrimenkulün kiralanması tek bir kanunla görülüyor. Bunun mutlak suretle değişmesi lazım. Zaten 8 yıl ertelenen borçlar kanunun 11 tane maddesi var. Bu maddeler hakikaten akla mantığa uymayan şeyler. Bunu yeniden gündeme getiriyorum. Bu maddeleri ertelemeyi bırakın tamamen kanundan çıkartılması lazım. Örnek vermek gerekirse; kiralayan kiraladığı yeri istediği perakendeciye devredebilecek. İflaslar kolaylaşabilecek, istediği zaman çıkabilecek. Bunlar hakikaten bugünümüzün şartlarında ticari gerçeklere uymayan kurallar. Umut ediyorum ki bunu da yakın bir zaman içerisinde bertaraf ederiz, ortadan kaldırırız. Medeni ülkelerde olduğu gibi ticaret kiralamasının ayrı bir kanun içinde irdelenmesini sağlayabiliriz."
AVM'lerin sadece ticari merkez olmadığını, sosyal tarafının çok yoğun olduğunu belirterek, sinema-tiyatro, sosyal yaşam alanlarının AVM'lerde önemli yer tuttuğunu ifade etti.
"Zamanında teslim edilmeyen ürünler müşteriyi mutsuz ediyor"
Multi Corporation Üst Yöneticisi (CEO) ve Uluslararası Alışveriş Merkezleri Konseyi (ICSC) Avrupa Danışmanlık Kurulu Üyesi Josip Kardun da Türkiye'nin online penetrasyon oranının yüzde 3-3,5 seviyelerinde bulunması nedeniyle AVM'lerin hala popülerliğini koruduğunu söyledi.
Kardun, İngiltere gibi bazı pazarlarda bu popülerliğin azaldığını dile getirerek, online ürünler satan hiçbir perakendecinin lojistik zincirinin tüm dünyayı kapsamadığının altını çizdi.
İstanbul gibi büyük şehirlerde trafik problemi nedeniyle ürünlerin istenilen zamanda teslim edilemediğini ve bu nedenle müşterinin mutsuz olduğunu aktaran Kardun, online alışverişlerde iadesi talep edilen ürün için de AVM'lere gidilmeye başlandığını ifade etti.
ICSC EMEA Bölgesi'nden Sorumlu Başkan Yardımcısı William Kistler ise AVM'lerin yiyecek-içecek ve eğlencenin yanı sıra sağlık ve spor salonu gibi hizmetleri de barındırdığını belirterek, elektronik ticaretin fiziksel mağazaları öldürmeyeceğini ifade etti.