"Akaryakıtta vergi kaçakçılığı bitse istasyonların yarısı kapanır"

NAGİHAN KALSIN - ANKARA SOHBETİ

Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş, elektrikli otomobil ve bunun şarj istasyonlarını geleceğin gerçeği olarak nitelendirerek, önümüzdeki 5 yılda, bu alanda önemli gelişmeler olacağını söyledi. Aktaş, mevcut akaryakıt istasyonlarının bir kısmının kaçak akaryakıtla ayakta kaldığına dikkat çekerek, sektördeki kaçağın bitirilmesi halinde, istasyon sayısının yarı yarıya azalacağını öne sürdü. Ankara Sohbetlerine konuk olan Fesih Aktaş, Ankara Temsilcimiz Ferit Parlak’ın sorularını cevaplandırdı.

Elektrikli otomobillerle birlikte akaryakıt istasyonlarının da şekil değiştireceği çok açık. Bu noktada, yapılan çalışmalardan bahsedebilir misiniz?

Burada öncelikle elektrikli otoların akü boyutlarıyla sürüş sürelerinin uzaması gerekiyor ve bu noktada işlerin hızla ilerlediğini görüyoruz. Akülerin şarj olma sürelerinin de kısalması gerekiyor. Halen bir aracın istasyonda şarj olma süresi 45 dakika ve bunun 10-15 dakikaya düşmesi için çalışmalar yapılıyor. Ülkemizde bu araçların 5 yıl içinde yaygınlaşacağını düşünüyorum.

Elektrikli oto mevcut Pazar yapısı dikkate alındığında, LPG, mazot ve benzinden en çok hangisini etkiler?

Ben öncelikle LPG piyasasının etkileneceğini düşünüyordum. LPG de piyasaya ilk olarak girdiğinde kimse bu kadar kullanılacağını tahmin etmiyordu. Ancak gelinen noktada LPG benzinden önemli bir pay aldı hatta benzin satış hacmini bile geçti. Önümüzdeki 5-10 yıl içinde yüzde 25’i LPG pazarı olmak üzere elektrikli otoların yüzde 35-40 paya sahip olacağını düşünüyorum. Cep telefonlarındaki gelişim hızını gördüğünüzde bunun nasıl gelişeceğini tahmin edebilirsiniz.

Bu öngörü, akaryakıt istasyonlarında da şarj ünitelerinin kurulması yönünde dönüşüm ihtiyacını ortaya çıkarıyor. Bu pastadan herkes pay almak isteyecektir. Yerleşik akaryakıt istasyonlarına şarj ünitelerinin entegre edilmesi gerekiyor.

Türkiye’de yerleşik bir akaryakıt istasyonculuğu sistemi var ve bu sisteme bunları entegre etmemiz gerekiyor. Aksi taktirde birileri bunu elimizden alır. Pazara sahip çıkmazsanız birileri elinizden alır. Halen enerji ikmali ile ilgilenenlerin, bunun doğal sahibi olduğuna inanıyorum. Bizim işimiz araçların yakıt ihtiyacının karşılanmasıdır. Zaten bu entegrasyon dönüşüm olmazsa, 15-20 yıl içinde mevcut fosil yakıtlara dayalı mülklerin tamamı kapanır ve bir sektör sona erer.

Bu durum sizi zorluyor mu?

Artık günümüzde halk istasyona gittiğinde her türlü hizmeti almak istiyor. Her şeyi bedava üzerine kurulmuş bir sistem var. Ama Avrupa da böyle değil. Personele harcayacakları bir maliyet yok. Biz yüzünü hiç görmediğimiz 4 personele maaş veriyoruz, istihdam yaratıyoruz. Bu maliyetlerle biz nasıl başa çıkacağız. Herkes istasyon işini kârlı zannediyor ama maliyetleri göz önünde bulundurduğunuzda gerçek durum çok farklı.

-Peki istasyon içinde market açmak kârlı mı?
Çok kârlı bir sistem değil ama gelir arttırıcı oluyor. İnsanların akaryakıt istasyonlarına girdiğinde pratik olarak satın alabileceği ya da hizmetini görebileceği her şeyin sistemimiz içerinde olmasını istiyoruz.

Fiyatlarınızın ne kadar olmasını istiyorsunuz? Ne kadarlık vergisel kaçak oluyor?

Şu anda bizim alabileceğimiz paralar belli ama en azından bu rakamlar her yıl enflasyon oranında artırılırsa ve EPDK vergi kaçakçılığı ilgili ciddi işlem yaparsa, bu iş daha sürdürülebilir hale gelir. Akaryakıtta vergi kaçakçılığının devlete sadece vergi yönüyle kaybı 600 milyon lira.

-Sizce, istasyon sayısı yeterli mi? Konsolidasyon başlar mı?

Akaryakıt istasyon sayısı olması gerekenden çok fazla. Bence en az 5 –6 bin tane akaryakıt istasyonun pazardan bir şekilde çekilmesi gerekiyor. Şuan 13 bin civarında akaryakıt istasyonu var. Bunların 5-6 bin tane akaryakıt istasyonu vergisel kaçakçılık faaliyetleriyle ayakta kalıyor. Vergisel kaynaklı kaçakçılık bitirilirse, bunlar yüzde 40 civarında kârlılıkla çalıştıkları için, yüzde 5’lik kâr oranı düşük geleceğinden ayakta kalamayacak ve sektörden çıkacaklar. Böylece pazar kendi dengesini bulacak. Piyasada rekabet başlayacak ve istasyon dışı faaliyetler de ön plana çıkacak. İnsanların istasyona gitmek için sebepleri çoğalacak.

“Kalıcı ÖTV indirimine ihtiyaç var”

-Akaryakıt ÖTV’si için yapılan son düzenlemeyi nasıl buluyorsunuz?

Devletin tüketiciyi koruması açısından olumlu bir fedakarlık oldu. Fiyatların bir ay boyunca hiç değişmediğini düşünürsek bugünkü fedakarlık edilen ÖTV miktarının 594 milyon lira olduğunu söyleyebiliriz. Tabi bu fedakarlığın boyutu, fiyat arttıkça yükselecektir. Bu noktada, devletin yaptığı hamla takdire şayan olmakla birlikte, aslında ÖTV oranını çok yüksek olduğunu ve kalıcı bir ÖTV indirimi yapılması gerektiğini de ortaya koyuyor. Ancak fiyat her zaman yukarı yönlü olmayacaktır. Eşel mobil sistemi kapsamında, inan fiyatlar ÖTV gelirini de artıracaktır.