'Yerli cep rekabeti!

Kezban KARABOĞA

İSTANBUL - Hükümetin, otomobilden sonra, 5 milyon lira destek vereceğini açıkladığı 2 milyar doları aşan cep telefonu pazarına yerli üreticilerin ilgisi artıyor. Turkcell’e yerli cep üreten Vestel, bu sektöre 178 bin adet ilave kapasite için 39 milyon liralık yeni yatırım kararı aldı. Vodafone Türkiye’nin de yerli akıllı telefonu Blade V, Manisa’daki Vestel fabrikalarında üretiliyor. Casper, notebook ve masaüstü bilgisayardan sonra 2 yıl içinde Ümraniye’deki tesisinde yerli akıllı telefon üretimine başlayacak. 

Turkcell, 2013 yılı Aralık ayında Vestel’in Manisa’daki bandında yerli üretime başladı. ‘Made in Turkey’ damgalı Turkcell T40’lar ocak ayında piyasaya sunuldu. Vodafone Türkiye’nin yerli akıllı telefonu Blade V, Manisa’daki Vestel fabrikalarında üretiliyor. Bu telefonu ocak ayında piyasaya çıkaran Vodafone, Türkiye’de ilk kez LTE teknolojisine sahip yerli üretim cep telefonunu ürettirmek için de düğmeye bastı. Avea, Avea in- Touch serisi ile kendi markasını taşıyan akıllı telefonlarıyla Kasım 2012’de pazara girdi. Mayıs 2013’te Avea inTouch 2’yi geliştirdi. Avea, inTouch serisi dışında alternatif yaratacak yeni bir akıllı telefon cihazı daha geliştirecek. 
Akıllı telefon pazarındaki hareketlerini hızla artıran yerli şirketler için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan da ‘destek’ açıklaması geldi. Bakanlık üst sınırı 36 ay olmak üzere akıllı telefon üretimine 5 milyon liralık destek verecek. Mevcut “yerli” üretimlerde tasarım yerli, üretim ise Türkiye veya başka ülkelerde ağırlıklı olarak montaj şeklinde yapılıyor. Ancak, yapılan yatırımlar yerlileşmenin artacağını gösteriyor. 

Türkiye’de 30 milyon abone akıllı telefon kullanıyor. Geçen yılın ilk yarısında ithal edilen telfonların yüzde 88’i "akıllı"ydı. İkinci yarıda bu oran yüzde 95’e çıktı. Türkiye, 2013 yılında GSM telefon ithalatı için yaklaşık 2.7 milyar dolar ödedi. Türkiye’nin 2014 yılında da yaklaşık 13 milyon telefon ithal etmesi ve bu telefonlardan yüzde 95’inin akıllı telefon olması, akıllı telefon pazarının her yıl yüzde 20 büyümesi bekleniyor. 

Casper’ın sloganı ‘made in Ümraniye’ 

Yerli üretimde öne çıkan şirketlerden Casper’ın 2017’de 800 milyon dolarlık cironun 300 milyon dolarını akıllı telefonlardan sağlama hedefi var. 2013’te 3 mo de l çıkardı. Via V4 modeliyle be ra ber, 2014 sonuna kadar satışları dör de kat la ma yı he defl iyo r. Casper Pazarlama Direktörü Feray Karaman, “2015 ve 2016 yılında hızlanacağız. 2017’de ise dediğimiz rakamlara ulaşacağız. Geçen yıl 50 bin adet sattık. 2014’te 200 bin adet satıp, satışlarımızı 4’e katlayacağız” dedi. Notebook ve masaüstü bilgisayar üretimlerini Ümraniye’deki üretim merkezlerinde yaptıklarını belirten Karaman, yerli akıllı telefon üretimine de başlayacaklarını söyledi. Karaman, “Üretim tesisi kurmanın yatırım değerini ancak 2 seneki adetlerimizle ulaşacağımızı düşünüyoruz. Bu nedenle 2 yıl içinde birçok üretimi Uzakdoğu’dan buraya almamız olağan olacak” dedi. 

Turkcell, Manisa’da Vestel’e ürettiriyor 

İlk yerli akıllı telefonu T40’ın üretimi Çin’de yaptıran Turkcell, geçtiğimiz aralıkta Vestel’de üretime başladı. Türkiye’de üretilen ve ‘Made in Turkey’ damgalı Turkcell T40’lar Ocak 2014’te müşterilerle buluştu. Turkcell Bireysel Satıştan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Hulusi Acar, “Türkiye’nin ilk yerli akıllı telefonu ‘Turkcell T40’ 3 ayda 100 binden fazla sattı. 2013 sonunda Turkcell şebekesindeki akıllı telefon penetrasyonu yüzde 30’u buldu, akıllı telefon kullanıcı sayısı 10 milyona dayandı” dedi. 

Avea, 2012 yılında ‘inTouch’ dedi

Avea, Avea inTouch serisi ile kendi markasını taşıyan akıllı telefonlarıyla Kasım 2012’de pazara girdi. Ardından, Mayıs 2013’te Avea inTouch 2’yi piyasaya sundu. Avea Mobil Bağlantı Direktörü Baran Yurdagül, “Avea inTouch kullanıcılarının yüzde 80’ine ilk akıllı telefon deneyimini, yüzde 60’ına ise ilk 3G deneyimini yaşattık. Avea inTouch 2 ile de hedefl ediğimiz adetlerin üzerinde satışı kısa bir süre içerisinde gerçekleştirdik. inTouch serisinde yeni ürünlerimiz olacak” diye konuştu. Avea yarın da kendi markasını taşıyan bir "akıllı cihaz" tanıtacak. 

Vodafone, LTE teknojisini getirecek 

Vodafone Türkiye, Temmuz 2010’da Türkiye’nin ilk operatör markalı telefonu Vodafone 840’ı satışa sundu. Vodafone’un bugün piyasada olan Vodafone markalı 15 telefonu ve 5 tableti var. Vodafone da yerli cep telefonlarını Vestel tesislerinde ürettiriyor. 
Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Sinan Kızıldağ şu bilgileri verdi: 

“Ocak 2014’te ilk yerli telefonumuz Blade V’yi piyasaya çıkardık. Türkiye’de ilk kez LTE teknolojisine sahip yerli üretim cep telefonu üretimine başlayacağız. Bu yıl için hayata geçirmeyi planladığımız bu projemiz ile Türkiye’yi gelecek teknolojiler ile buluşturmayı hedefliyoruz.” 

Vestel, 39 milyon liralık yeni yatırım kararı aldı 

Halen Turkcell ve Vodafone Türkiye için akıllı cep telefonu üretimi yapan Vestel, 178 bin 200 adet cep telefonu ve 1 milyon 801 bin adet tablet için yeni yatırım kararı aldı. Manisa Organize Sanayi Bölgesinde gerçekleştireceği üretim içi Vestel adına, ocak ayında 39 milyon liralık yatırım teşvik belgesi düzenlendi.

Pazarlama jungle’ı kaçak giriş sorunu yarattı 

Pazarın hacim ve adet bazında hızlı büyümesiyle sektörde bir ‘pazarlama jungle’ının oluştuğu da konuşuluyor. Çünkü pazarlama televizyon ve radyolarında çok ucuza, 60 ile 120 lira arasındaki fiyatlara akıllı telefonlar satılıyor. Bu durum kaçak giriş sorununu gündeme getiriyor. MOBİSAD Genel Sekreteri Ömer Kavas, “Çin ve Hindistan gibi ülke telefonlarının dışında yolcu beraberi getirilmiş gibi işlem gören ve taklit olmayan, bilinen markalara ait telefonların Kıbrıs ve Gürcistan üzerinden de gelişi söz konusu. Son 1 yılda yolcu beraberinde gelen telefonlar tavan yaptı. Bu durumun istismara açık bir yapısı var. Bu yapının özellikle Gürcistan ve ağırlıklı olarak Karadeniz Bölgesi’ndeki ağırlıklı sınır illerinde istismar edildiği bilgisini aldık. Bunu BTK’ya ilettik” dedi. Konuyla ilgili TÜKODER Beşiktaş Şb. Başkanı Firdevs Koroğlu ise “Tüketicilerin aldığı telefonların yarısından fazlası doğrudan satışta tanıtılan ürünler değil. Şikayetler genellikle ‘benim istediğim ürün ve model değil” şeklinde. Tüketicilerin sorunlarını BTK’ya bildirmeleri, hakem heyetine ya da tüketici derneklerine gitmeleri gerekir” diye konuştu. 

‘Markalaşmaya odaklanmalıyız’

Türkiye’de akıllı cep telefonu üretimi pazarın yerli şirketler giriyor. Üretimlerini Uzakdoğu’dan Türkiye’ye alıyorlar. Gold Teknoloji Marketleri Pazarlama Müdürü Kılınç Orhan Erdemir, Türkiye’nin yerli üretimden çok markalaşma üzerine odaklanması gerektiğini belirtiyor. Erdemir, “Cep telefonu pazarında hakim olan firmalara bakın, hepsi bugün Uzakdoğu’da üretim yaptırıyor. ABD, Güney Kore, Japonya markalaşmanın önemini çok önceleri keşfetmişken biz ne yazık ki bu alanda bile yeni uyanıyoruz. Biz ne kadar üretirsek üretelim, markalaşmayı birinci sırada tutmazsak bırakın dışa açılmayı, ne Türkiye pazarında tutunabiliriz ne de ürüne katma değer sağlayabiliriz”