'Çalışan kadın, bütçesine sahip çıkabilmeli'

DİDEM ERYAR ÜNLÜ

Dünyada finans sisteminin dışında yer alan 2 milyar insan bulunuyor. Global perakende işlemlerinin yüzde 85’i ise nakitle yapılıyor. Finansal katılım sadece gelişmekte olan ülkelerin sorunu değil. Örneğin 70 milyon ABD vatandaşı, yani ABD nüfusunun beşte biri finansal sistemin dışında. Gelişmekte olan ülkelerde kadınların yüzde 50’sinin banka hesabı yok. 

Türkiye’de ise 20 milyon insanın, yani yetişkin nüfusun yüzde 40’ının banka hesabı yok. Dünya Bankası verilerine göre ise 15 yaş üstü nüfusun sadece yüzde 57’sinin bir banka hesabı var. Yüzde 23’ü tasarruf yapabiliyor ve sadece yüzde 49’u gelir gider dengesini kurabiliyor. Hiç tasarruf yapmayanlar yüzde 78 oranında. 

MasterCard araştırma verilerine göre kadınların yüzde 80’i “Bütçemi yapabilecek beceriye sahibim” diyor. Ama bu kadınların yüzde 65’i gelir gider yönetimi yaparken zorlandığını itiraf ediyor. Bu rakamlara rağmen finansal bilginin ev ekonomisine katkısına inanan kadınların oranı yüzde 85. 

“Kadınların finansmana erişimi ve bu yönde bilinçlenmesini bir ‘iş modeli’ olarak benimsedik” diyen MasterCard Türkiye Ülke Müdürü Yasemin Bedir, finansal hizmete erişimi olmayanların büyük bölümünü, gelişmekte olan ülkelerdeki kadınlar ve gençlerin oluşturduğunu söylüyor. 

MasterCard tarafından uzun soluklu bir program olarak tasarlanan “Evin Hesap Uzmanı Kadın”ın hedefi de, “Toplumun tüm katmanlarına finansal bilinci ve tasarrufu aşılayabilmek için kadınları bilinçlendirmek.” Çünkü Yasemin Bedir’in dediği gibi, “Kadına dokunduğunuzda, en az üç kişiye dokunmuş oluyorsunuz.” 

2020’ye kadar hedef 500 milyon kişi 
Yasemin Bedir, “MasterCard olarak finansal okuryazarlığın ve finansal katılımın artmasını iş modelimizin bir parçası olarak görüyoruz. Finansal katılım ile, orta sınıf genişler, eşit fırsatlar oluşur, sosyal ve ekonomik mobilite sağlanır ve gelir eşitsizliği daralır. Tüm bunların sonucunda finansal ekonomi giderek küreselleşecek ve nakde bağımlı olmayan ve dijital olarak bağlı bir dünya oluşacak. Bu nedenle, tüm dünyada 50’den fazla ülkede, 500’den fazla finansal katılım programına destek veriyoruz. Kamu ve sivil toplumdan pek çok kurum ve kuruluşla iş birliği yaparak global olarak 150 milyondan fazla insanın finansal hizmetlere ulaşmasını sağladık. hedefimiz, 2020’ye kadar 500 milyon kişiyi finansal hizmetlerle tanıştırmak” yorumlarını yapıyor. 

Sözü Yasemin Bedir’e bırakalım ve Evin Hesap Uzmanı Kadın Projesi’nin detaylarını dinleyelim: 

Kadınlar finansal sisteme erişebilmeli 
“Türkiye’de de kadınların ekonomik yaşama aktif katılımını artırmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumu ve TurkishWIN iş birliğiyle ‘Evin Hesap Uzmanı Kadın’ eğitim projesini 2015 yılında hayata geçirdik. Sürdürülebilir ekonomik gelişimi sağlamak için, iş gücüne eşit katılım, yani kadın gücünün potansiyelinin açığa çıkmasını bir zorunluluk olarak görüyoruz. Kadın emeğinin iş gücüne katılımı da tek başına sosyal ve ekonomik gelişim için yeterli değil. Kadınlarımızın mali yönden güçlendirilmesinin yanı sıra finansal sisteme erişimlerinin sağlanması ve ekonomik bilinçlerinin artması da büyük bir önceliğimiz. Bu nedenle MasterCard olarak biz, ülkemizde ve dünyada çalışan kadınların haklarını öğrenmelerini ve bütçelerine sahip çıkmalarını sağlamak amacıyla ‘Evin Hesap Uzmanı Kadın’ projemizi geliştirdik.” 

SGK’lı kadınlar hedeflendi 
“Projemizin birinci fazını, mayıs ve haziran aylarında Türkiye’nin 10 şehrinde tamamladık. 2 bin kadına dokunduk. 4 Mayıs’ta Ankara’da ilk buluşmamızı gerçekleştirdik. Ankara’nın ardından, Sakarya, Zonguldak, Manisa, Adana, Eskişehir, Kayseri, İstanbul, Bursa ve Antalya’yı ziyaret ettik. SGK iş birliğiyle, bu şehirlerde çalışan kadınlara ulaştık. Yüz yüze eğitimler yaptık. 10 ilde 11 organizasyon ile 1700’ü aşkın kadına erişim sağladık. İlk fazda illeri belirlerken, toplamda 1,7 milyondan fazla kadının SGK’lı olduğu illeri hedefledik. Türkiye’de 18-35 yaş arasında toplam SGK’lı kadınların sayısının 1,9 milyon olduğu hesaplanıyor. Dolayısıyla, hedef kitlenin büyük bir çoğunluğu seçilmiş hedef illerde yaşadığını tespit ettik.” 

Sigorta hakları ve finansal okuryazarlık 
“18-35 yaş arası çalışan kadınların sigortalılık hakları ve finansal okuryazarlık konusunda bilinçlenmeleri için eğitim modülleri geliştirdik. SGK haklarının tanıtımı ve sosyal sigorta sistemine kayıtlılık oranının artmasıyla birlikte kadınların ekonomiye aktif katılımı için finansal okuryazarlık seviyesini yükseltmeyi amaçladık. Eğitimin ilk bölümünde kadınlar SGK haklarını öğrenirken, FODER (Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği) tarafından hazırlanan ikinci bölümde ise finansal okuryazarlık konularında bilgi sahibi oldu. Bütçe yapmak, tasarruf araçlarını kullanmak gibi iki saatlik yüz yüze eğitim içeriğinin ardından soru cevap bölümüyle kadınlar tüm merak ettiklerini uzmanlara danıştı.” 

Hedef 3 yılda 100 bin çalışan kadına ulaşmak 
“Eğitim içeriğinin ana hatlarını; sigortalılığın faydaları, bütçe yapmanın yararları, temel finansal kavramlar, bankacılık, kartları bilinçli kullanmak, tasarruf ve birikim bilincini geliştirme olarak belirledik. Projede, finansal hizmetlere erişimi kısıtlı olan kadınların bu eğitimle beraber bilinçlenmelerini ve finansal ürünleri kullanarak ekonomide aktif rol almalarını hedefledik. ‘Evin Hesap Uzmanı Kadın’ı uzun soluklu bir program olarak tasarladık. Programımız üç yıl sürecek. Proje boyunca 100 bin çalışan kadına ulaşarak eğitim sağlamayı hedefliyoruz.”