'BES’te ilave destek limiti var'

Serhat ALİGİL

Kısa süre önce yasalaşan ve 1 Ocak 2017’de uygulamaya başlayacak olan bireysel emeklilik sistemine (BES) ‘otomatik katılım’, tartışılmaya devam ediyor. Bu kapsamda ‘otomatik katılım’ın pilot çalışmalarından birini yaptıklarını hatırlatan Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Özgür Obalı, bu yeni sistemle sosyal güvenliğin ‘üçüncü ayağı’nın da tamamlandığını vurguladı. 

Otomatik katılımın, emeklilik döneminde refah ve tasarrufları artırmak için mevcut ‘SGK’ ve ‘gönüllü BES’e destek vereceğini ifade eden Obalı'ya göre son araştırmalara bakıldığında aylık gelirin yüzde 12-15’i kadar bir tasarruf emeklilik döneminde refah ve hayat standardı sağlıyor. Otomatik katılımın tasarrufun bilincinin tabana yayılması için de önemli bir sistem olacağını ve Türkiye’de 45 yaş altı çalışan kişi sayısının 13 milyon düzeyinde olduğunu belirten Obalı, kademli bir geçişin planladığını hatırlattı. Obalı bu konuda şunları söyledi: 

Mart ayına kadar sisteme girer 

“Kademeli geçişte en az 250 kişi çalışan şirketlerden başlanması söz konusu. Konuşulan alt sınırlar arasında 100 kişi de var. Ancak bunu yasayla ilgili mevzuat ortaya çıktığında göreceğiniz. Operasyonun sağlıklı olması için kademeli geçiş önemli. Sektörümüzün teknolojik altyapısı ve tecrübesi yeterli ama çok sayıda şirketler muhatap olunacağı için bu kademeli geçiş kolaylık sağlayacak. İlk etapta 6,3 milyon kişinin bu sistemle BES’e girmesi hedefleniyor. Biz bu işlemin 2017 yılı Mart sonuna kadar tamamlanabileceğini düşünüyoruz. Bu noktada iletişim çok önemli olacak. Sektör olarak bunun üstünde çalışıyoruz. Kamu spotu hazırlanması düşünülüyor. Birebir temas noktasında ise potansiyel şirket çalışanlarıyla toplantılar öne çıkacak. Bu konuda hazırlıklarımızı yapıyoruz.” Otomatik katılımla ilgili yürüttüklerin pilot çalışma örneği hakkında da bilgi veren Obalı, çalışmayı 300 kişi çalışanı olan bir gıda şirketinde yaptıklarını ve çok başarılı sonuçlar aldıklarını vurgulayarak “Bu uygulama aynı zamanda işveren tarafından çalışan bağlılığını test etmek için de yapıldı. Otomatik katılımın bu açıdan da katkısı olacak” dedi. 

Yeni sistemin dikkat çeken ayrıntıları hakkında da önemli açıklamalar yapan Özgür Obalı, otomatik katılımdaki devlet desteğinin, mevcut BES’te olanlara ilave bir devlet desteği imkanı sağlayacağını söyledi. Obalı şöyle devam etti: “Biliyorsunuz mevcut BES’te birden çok hesabınız olsa da devlet desteğiyle ilgili; asgari ücretle bağlantılı tek limit var. Onu doldurduğunuzda daha fazla destek alamıyorsunuz. Ancak otomatik katılımdaki devlet desteği bundan bağımsız. Buna göre yaşı gereği otomatik katılıma girecek ve halen BES’li olan kişilere ilave bir destek limiti açılmış olacak. Ancak bu otomatik katılımın kesinti şartlarıyla sınırlı. Bu nedenle halen BES’te olanların otomatik katılım sonrası da mevcut hesaplarını korumalarını öneriyoruz.” Obalı, otomatik katılımda cayma hakkını kullanmayanlara, sisteme girişte bir defaya mahsus verilecek 1000 lira ilave devlet katkısının da önemine dikkat çekti.

Risk analizleri yapılacak 

Otomatik katılımın, katılımcıların paralarının yönlendirildiği fonlar konusunda da yenilikler getireceğini anlatan Obalı, otoritenin bu konudaki değerlendirmelerinin henüz netleşmediğini belirtti. Obalı fonlar konusunda şu yorumu yaptı: “Tahminlerimize göre en çok 8 fon paketi olacak. Bunların bir kısmı faize duyarlı kesim için geliştirilecek. Fonlar konusundaki öneriler katılımcıların risk analizine göre belirlenecek. Bunu yapmamız hem katılımcının kendini tanıması hem fonların performansıyla ilgili sonuçların daha iyi anlaşılması için önemli olacak. Otomatik katılımla sisteme giren kişilere fon seçmeleri için bir zaman tanınacak. Bu zamanda tercih yapmayanlar standart fonlara yönlendirilecek. Fonlarla ilgili sürecin 1 ay için tamamlanmasını bekliyoruz.” Bu yeni fon sisteminin esneklik sağlayacağını anlatan Obalı, bu sistemin mevcut BES fonlarına da uygulanabileceğini, halen sayıları 250’yi bulan bu fonların dönüştürebileceğini söyledi. Obalı ayrıca, otomatik katılımdaki fonların performansı açısından yönetim biçiminin de çok önemli olduğun dikkat çekti. Obalı’nın verdiği bilgeye göre mevcut BES fonlarının ilk 7 aylık ortalama getirisi yüzde 8 düzeyinde.

‘İki Vakıf Emeklilik' hedefliyor 

Otomatik katılım sonrası BES’teki yeni hedefl eri ve çalışmaları hakkında bilgi veren Genel Müdür Özgür Obalı, katılımcı sayısı açısından 2017 sonunda “iki Vakıf Emeklilik”i daha bünyelerine katmak istediklerini açıkladı. Otomatik katılımla ilgili çalışmalarının sürdüğünü, şirketlerle görüşmelerin devam ettiğini, bugün için bir nevi danışmanlık hizmeti verdiklerini anlatan Obalı, şu noktaya da özel vurgu yaptı: “Otomatik katılım konusunda maaş ödemesi yapılan bankaların işverenler için iyi bir çözüm olacağını düşünüyoruz. Bu sistem entegrasyonunu da kolaylaştıracak. Yeni sistemde bankası olan şirketler daha avantajlı gözüküyor. Vakıfb ank da bu konuda bizim için önemli bir dağıtım ağı.” Vakıf Emeklilik’in halen 433 binden fazla BES katılımcısı bulunuyor.