'Ambargo en çok Türkiye’ye yarayacak'

Rusya Federasyonu’nun bazı Batılı ülkelerden sebze, meyve, et, balık, süt ve süt ürünlerini kapsayan gıda ambargosu sonucu, en avantajlı konuma gelen ülkenin Türkiye olduğunu belirten Rusya Federasyonu Büyükelçisi Andrey Karlov, geçen sene Türkiye’den tarım sektöründe 1,7 milyar dolarlık ithalat gerçekleştiğini dile getirdi. Rusya Federasyonu Büyükelçisi Andrey Karlov, Ankara Temsilcimiz Ferit B.Parlak ve arkadaşımız Fulya Kazaklı’nın sorularını yanıtladı.

Ambargo Türkiye’yi ön plana çıkardı mı? Siz nasıl görüyorsunuz?

Çin başta olmak üzere birçok ülkenin çabası olduğunu biliyoruz. Biz de sizin gibi görüyoruz. Türkiye’den çok büyük beklentilerimiz var. Bu son olaylar ışığında Türkiye en avantajlı konumda oldu. Çünkü Türkiye’de üretilen tarım sektörü ürünleri, başta yaş meyve sebze olmak üzere, Rus piyasasında çok önemli hale geldi. Türk ürünlerinin bilinirliği ve marka değeri daha da artacak. Yani diğer ülkelerle kıyasla Türkiye, Rus piyasasında itibar kazandı. Bakınız, Rusya’nın uyguladığı yaptırım yüzünden ABD’nin ve Avrupa’nın ihraç ettiği malların maliyeti 12 milyar euro civarında. Diğer taraftan geçen sene Türkiye’den tarım sektöründe 1.7 milyar dolar yani 1.4 milyar euro tutarında mal ithal ettik. Bu bahsettiğim iki rakamı kıyaslayabilirsiniz. Şu anda ilk aşamada Türkiye’den geleneksel olarak ithal ettiğimiz yaş meyve ve sebzenin ithalatını artırmak istiyoruz. Diğer taraftan da Türkiye’den daha önce çok az miktarda, hatta hiç ithal edilmeyen mal grupları konusunda da düşünebiliriz. Şunu özellikle istiyoruz ki, bu temaslar, bu yeni ilişkiler uzun vadeli olsun. Biz sadece şu zamanlarda Türkiye’den belli bir miktarda şeftali, portakal alıp, sonra yine diğer ülkelerle işbirliği düşünmüyoruz. Daha uzun vadeli ve daha kapsamlı bir işbirliği düşünüyoruz. 

Daha önce Türkiye’den ithal edilmeyen, şimdi ithal edilmesi düşünülen hangi ürünler var? 

Bildiğim kadarıyla daha önce Türkiye’den çok az miktarda balık ve balık ürünleri satın alıyorduk. Süt ürünleri de çok büyük rakamlarda değil, az miktarlarda ithal ediliyordu. Ben 1 senedir çalışıyorum Türkiye’de. Türkiye’nin süt ürünlerinin ne kadar güzel olduğunu biliyorum. Et ve et ürünlerinin de. Tekrar altını çizmek istiyorum; uzun vadeli bir ilişki istiyoruz. Şunu ifade etmek istiyorum; ticarette ortaklarımızın güvenliğini tahmin edebilirlik de çok önemli. Maalesef, başta siyasi sebeplerden dolayı Avrupa’daki ortaklarımız, partner şirketlerimiz bu bahsettiğim kriterlere uygun değildir. Türk şirketleri ise bu ilkelere tam olarak uygundur. 

Ambargo uygulanan ülkeler, sizce bu açığı nasıl kapatacaklar?

Mesela, bazı Avrupa ülkeleri İsveç üzerinden Rusya ambargosunu delmek istiyor. Başka ilginç haberler de ortaya çıktı ki, bazı ülkeler kendi ürettiği malları Türk malı olarak Rusya’ya ihraç etmeye çalışıyorlar. Tabii ki ambargo uygulamadığımız ülkeler Rusya piyasasında yer sahibi olmaya çalışıyor ve ne gerekiyorsa yapıyor. Pazarın yeniden dizaynı, pazarın ilelebet kaybedilmesi endişesini artırınca denenen yol sayısı artıyor. 

Rus işadamları Türk tarım sektörüne yatırım yapacak mı? 

Eminim ki bu mümkündür. Ama artık somut temaslar üzerinden yapılması gereken bir süreçtir. Şirketler ve yatırımcılar arasında. Ekim ayında Rusya’da, Rus-Türk Karma Ekonomik Komisyonu toplantısı yapılacak. Eminim ki bu konu gündemde olacaktır. 

Turizm konusunda da yüksek beklentileriniz devam ediyor mu? 

Tabii ki bu alandaki beklentilerimiz de büyük. Daha çok Türk turistleri Rusya’da ağırlamak istiyoruz. Mesela St. Petersburg’da en büyük müzelerde Türk turistler için özel programlar, rehberlik sistemleri uygulanmaya başlandı. Ben şöyle düşünüyorum. Eğer Türkiye’nin Rusya’ya tarım ihracatı 5 milyar dolara yükselecekse, demek ki Türkiye’de insanlarda daha çok para olacak ve insanlar bu paraları Rusya’da turist olarak gelmek için kullanacaklar. Şaka bir tarafa turist sayısında karşılıklı olarak rekorların kırılacağı bir süreçten geçiyoruz. İnanılmaz rakamlara ulaşılacağına eminim. 

Kaluga bölgesi, oldukça fazla yabancı yatırımcı çekiyor. Bölge hakkında bize bilgi verir misiniz? Hangi alanlarda avantajları var? 

Bölgenin bilim alanında önemli avantajları var. Kaluga, en önemli bilim merkezlerinden biri. Tarım sektörü de bölgede çok güçlü. Turistleri çekmek için önemli projeleri uygulamaya çalışıyorum. Tüm dünyayı anlatabilecek küçük dünya şeklinde bir park yapmayı düşünüyorum. Türkiye’nin de salonu var ama şu anda çok küçük. Bazı ülkeler bu park alanında 2-3 hektarlık alanlar kiraladılar. Orada kendi salonlarını açacaklar. 

Türkiye’nin salonu ne kadar? Hangi ülkelerin salonları var? 

Bu oda gibi. Çin çok büyük bir park açacak. Bir salon gezdik, Orta Asya’dan bir ülkenin salonuydu. Geleneksel bir çömlekçi dükkanı halinde yapılmıştı. Bazı salonlarda, mesela Hindistan salonunda, geleneksel hediyelik eşyalar satılıyor. 

KALUGA, TÜRK YATIRIMCILARI BEKLİYOR 

Bölge hangi sanayi dallarında öne çıkıyor? 

Rusya’da otomotiv sanayi açısından 4 önemli bölge var; Moskova, St. Petersburg, Kaliningrad ve Kaluga. Sanayi çok hızlı gelişiyor. Örneğin, orada bulunduğumuz sırada bir ilaç üretim fabrikasını gezdik. Rusya’nın en büyüklerinden bir tanesi. Ayrıca, Rusya’da üretilen her beş tabletten biri orada üretiliyor. İki sene önce bir metalürji fabrikası açıldı. 

Teşviklerden biraz bahsedebilir misiniz? Vergi, enerji gibi alanlarda sağlanan avantajlar hakkında bilgi verebilir misiniz? 

Bu bölgeye yatırım yapmak isteyen işadamları için komple bir program geliştirildi. Tabii ki vergi imtiyazları uygulanıyor. Diğer taraftan arsanın verilmesinde kolaylık gösteriliyor. Ayrıca, bir alan ayrıldı, bu alana otoyol, demiryolu, elektrik doğal bütün altyapı inşa ediliyor. Bir işadamı geldiğinde bir fabrikayı veya bir işletmeyi inşa edebiliyor. Bütün alt yapı hazırlanıyor. İşgücü açısından çok akıllı bir tutum gösteriliyor. Üstelik ulaşım altyapısı mükemmel.

Tarım arazilerinden bahsettiniz, tarım arazilerini kullanabiliyor musunuz? 

O bölgede bulunduğumuz sırada daha çok hayvancılık sektörünü görüştük. Bölgenin büyük nehirleri var. Onun için su kaynakları bol. Demek istediğim şu ki; Kaluga Türk yatırımcıları bekliyor. 

Tarımda hangi ürünler üretiliyor? Başka hangi alanlarda işbirliği sağlanabilir? 

Geleneksel olarak Kaluga, bahçelerle ünlü olan bir bölgeydi. Bölge, hem elma hem vişne ve diğer bu tür meyvelerin üretimi açısından zengindir. Diğer taraftan, Türk sanayicilerinin, yatırımcılarının katkılarıyla mobilya ve ağaç sanayisine bir ivme kazandırmak istiyorlar. Eğer Türk iş adamları kendi teknolojileriyle gelecekse, insan kaynakları, alan, arsa tüm bunları Kaluga Bölgesi sağlayacaktır. Önemli avantaj ise Moskova’nın yakınında bulunmasıdır. Moskova ile otoyol ve demiryolu bağlantıları var. O yüzden Moskova’nın büyük piyasasına malları rahat rahat getirebiliyorlar.

Süt ve süt ürünlerinin dahil olduğu bazı ürünlerin ithalatı için Türkiye ile görüşmeler yapıldı. Süreç hakkında bilgi verir misiniz? 

Kaluga Bölgesi’nde, inek sütü üretimi var, ancak, yoğurt ve diğer ürünleri yapamıyorlar, çünkü yeterli kapasite yok. Ben şöyle bir öneride bulundum. Bakın, Türkiye’de ne kadar güzel süt ürünleri üretimi var. Ekipmanı, teçhizatı alın orada bir fabrika açın. Eğer böyle bir süt ürünleri fabrikası açılacaksa Türkiye’nin ekipmanı sayesinde, 150 kilometre mesafede büyük bir mega kent olan Moskova bulunuyor. Ne kadar üretirseniz, Moskova da o kadar yiyecek. Bu görüşme Rusya’nın yaptırımlar uygulamasından önce oldu. Şimdi talep daha büyük olacaktır.

“Yavaş hareket edersek, geç kalırız” 

Türkiye’den yapılan tarım ihracatı ne kadar yükselebilir?

Türkiye ile beraber çalışacaksak, bahsettiğim 1.7 milyar dolar tutarındaki tarım alanındaki ithalatımız kısa zamanda 3 milyar dolara çıkabilir. Biz karşılıklı işbirliğine hazırız. Türkiye’de et üretimi yüksek. Ama hayvanlar için az sayıda yem üretiliyor. Biz bu yemleri ihraç etmeye hazırız. Mesela süt ve süt ürünlerinde hazır ürünlerin satın alınması ve beraber gerekli ekipman, gerekli teknolojinin de alınması söz konusu olabilir. Eylül ortasında Moskova’da tarım alanında uluslararası bir fuar düzenlenecek. Biz Türkiye’den büyük katılım bekliyoruz; hem devlet seviyesinde, hem de iş adamları seviyesinde. Eğer yavaş hareket edersek yeni piyasanın yeniden düzenlenmesinde geç kalabilirsiniz. 

Gümrüklerde süren sorunlar, ihracat artışına engel değil mi? 

Şöyle bir örnek verebilirim. Türk malların Rusya piyasasına daha hızlı ulaşımı için şöyle yapabiliriz: Malları üreten işletme kontrol edilebilir, güzel mallar üretiyor, herhangi bir yan katkı madde olmayan bir mal üretiliyor, buna güvenebiliriz. Bunların malları Rusya piyasasına daha hızlı geçebilirler.