Yurtdışında alınan akademik unvanlarda yeni dönem

YÖK, şikayetler üzerine, yurtdışında alınan doktora, sanatta yeterlik, doçentlik ve profesörlük unvanların denkliğine ilişkin ilk kez değerlendirme işlemlerinde uyulacak usul ve esasları yeniden belirledi. 

Buna göre, yurtdışında akademik unvan alanlar da Türkiye’de bu unvanlara sahip kişilerden istenen asgari dil ve yayın şartlarını yerine getirecek, yurtdışından alınan belgeler ilgili kurumlardan teyit edilecek.

YÖK Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, son yıllarda artan şikayetler üzerine, yurtdışında alınan doktora, sanatta yeterlik, doçentlik ve profesörlük unvanlarını değerlendirme işlemlerinde uyulacak usul ve esaslarının belirlenmesi talimatı verdi.  

Yükseköğretim Kurulu ile Üniversitelerarası Kurul Başkanlığınca (ÜAK) ilk kez  belirlenen usul ve esaslara göre, yurt dışında doktora, sanatta yeterlilik, doçentlik ve profesörlük unvanlarını alan kişiler, denklik alabilmek için Türkiye’de bu unvanlara sahip olanlardan istenen asgari şartları yerine getirecek.

Dil ve şartlarını sağlayan kişilerin unvan denkliği kabul edilecek. Böylece, yurtdışında bazı ülkelerde, dil şartı veya yayın şartı olmadan akademik unvan alan kişilerle, Türkiye'de 65 dil şartı ile ve yayın şartını sağlayarak akademik unvan alan kişiler arasında ortaya çıkan haksız durumun önüne geçilerek, hakkaniyet sağlanması hedefleniyor. 

Türkiye’deki asgari dil ve yayın şartını sağlayamayanlar, bu şartları yerine getirdikten sonra tekrar denklik başvurusu yapabilecek.

Pasaportlar incelenecek

Ayrıca yurtdışında profesörlük veya doçentlik unvanını almış olanların,  yurtdışında YÖK tarafından kabul edilen, öğretim ve araştırma kurumlarında, kesintisiz olarak en az 2 yıl bu unvan ve yetkiyle çalışmış olması gerekecek. 

Bu kapsamda, artık yükseköğretim kurumu niteliğinde olmayan, araştırma merkezi ve benzeri kurumlardaki çalışmalar kabul edilmeyecek.

Denkliği talep edilen doktora veya sanatta yeterlik öğrenimi ya da doçentlik ve profesörlük unvanıyla yapılan çalışma sürelerinde kullanılan pasaportların, asıllarının veya giriş çıkış tarihlerini ve işlem gören sayfalarını kapsayan, okunaklı, Türk dış temsilcilikleri veya noterce onaylanmış suretinin başvuru dosyasıyla birlikte sunulması gerecek. Böylece,kişilerin çalışma sürelerinde, yurdışındaki ülkeye giriş çıkış tarihleri ve süreleri de kontrol edilecek.

Doktora eğitiminin örgün eğitim kurumlarından alınması gerekecek

Doktora denkliği işlemlerinde de ilk kez lisans ve yüksek lisans diplomaları ile Türkiye’de doktoraya kabul için aranan dil yeterliliğinin sağladığına ilişkin belgeler istenecek.

Bu diplomalar yabancı ülkeden ise Yükseköğretim Kurulundan alınmış denklik belgesinin aslı veya onaylı sureti verilecek.

Doktora eğitiminin, YÖK tarafından tanınan, yükseköğretim kurumlarında örgün eğitim yöntemiyle alınmış olması şartı da getirildi. 

Doçentlik denkliği işlemlerinde ilk kez, doktora belgesinin aslı veya onaylı tercümesi, belge yurtdışında alınmış ise eşdeğerlik belgesi veya onaylı sureti; profesörlük denkliği işlemlerinde ise ilk kez, doçentlik belgesinin aslı, belge yabancı ülkede alınmış ise Türkiye'de alınan eşdeğerlik belgesi veya onaylı sureti istenecek.

 Yurtdışında bu unvanlara sahip olup Türkiye’de eşdeğerlilik için başvuran yabancılar için de aynı şartlar geçerli olacak.

Denklikte teyit dönemi

ÜAK bünyesinde bu alanda yürütülen denklik çalışmalarında alınan belgelerle ilgili bugüne kadar bir teyit işlemi yapılmazken, yeni düzenlemede, yurtdışından alınan akademik belgelerin yurtdışındaki kurumlardan verilip verilmediği de yazışma yoluyla teyit edilecek. Böylece sahteciliğin önüne geçilmeye çalışılacak. 

Bu esasların yürürlüğe girdiği 15 Ocak'tan önce denklik işlemleri için ÜAK'a başvurmuş olanlar hakkında bu düzenleme ile getirilen ek kriterler uygulanmayacak.